راسخون - یار همیشه همراه : امام علی علیه‌السلام

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَنْهُومَانِ لَا یَشْبَعَانِ طَالِبُ عِلْمٍ وَ طَالِبُ دُنْیَا.
دو خورنده اند که هیچ وقت سیر نمی شوند: یکی طالب علم و دیگری طالب دنیا.
نهج البلاغه: حکمت 449

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
أَلَا حُرٌّ یَدَعُ هَذِهِ اللُّمَاظَةَ لِأَهْلِهَا إِنَّهُ لَیْسَ لِأَنْفُسِکُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ فَلَا تَبِیعُوهَا إِلَّا بِهَا.
آیا آزاده ای نیست که این ته مانده غذا را از دهان دنیا برای اهلش رها کند؟! ارواح شما را جز بهشت جاودان بهایی نیست پس آن را جز به بهشت نفروشید.
نهج البلاغه: حکمت 448

از امام علی علیه السلام سوال شد بزرگترین شاعر کیست؟ حضرت فرمودند:
وَ سُئِلَ عَلَیْهِ السَّلَامُ عَنْ أَشْعَرُ الشُّعَرَاءِ فَقَالَ إِنَّ الْقَوْمَ لَمْ یَجْرُوا فِی حَلْبَةٍ تُعْرَفُ الْغَایَةُ عِنْدَ قَصَبَتِهَا فَإِنْ کَانَ وَ لَا بُدَّ فَالْمَلِکُ الضِّلِّیلُ.
شاعران در یک وادی روشنی نتاخته اند تا پایان کار معلوم شود اگر ناچار باید داوری کرد پس پادشاه گمراهان بزرگ‌ترین شاعر است.
نهج البلاغه: حکمت 447

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
الْغِنَى وَ الْفَقْرُ بَعْدَ الْعَرْضِ عَلَى اللَّهِ.
توانایی و ناتوانی و فقر بعد از عرضه شدن انسان و اعمالش به پیشگاه پروردگار معلوم می شود.
نهج البلاغه: حکمت 446

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَا لِابْنِ آدَمَ وَ الْفَخْرِ أَوَّلُهُ نُطْفَةٌ وَ آخِرُهُ جِیفَةٌ لَا یَرْزُقُ نَفْسَهُ وَ لَا یَدْفَعُ حَتْفَهُ.
فرزند آدم را چه به فخرفروشی در حالی که اولش نطفه و آخر کارش مردار است نه قادر به روزی رساندن به خویش و نه توانمند به دفع مرگ از خود است.
نهج البلاغه: حکمت 445

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَا زَالَ الزُّبَیْرُ رَجُلًا مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ حَتَّى نَشَأَ ابْنُهُ الْمَشْئُومُ عَبْدُ اللَّهِ.
زبیر هماره خود را از ما به حساب می آورد تا آن زمان که فرزند شومش عبدالله پا به عرصه جوانی گذاشت.
نهج البلاغه: حکمت 444

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
زُهْدُکَ فِی رَاغِبٍ فِیکَ نُقْصَانُ حَظٍّ وَ رَغْبَتُکَ فِی زَاهِدٍ فِیکَ ذُلُّ نَفْسٍ.
بی اعتنایی تو نسبت به کسی که خواهان توست، باعث کمی نصیب تو از وی می شود و گرایش تو به کسی که خواهانت نیست، باعث خوار شدن گوهر وجودت می گردد.
نهج البلاغه: حکمت 443

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَا مَزَحَ رَجُلٌ مَزْحَةً إِلَّا مَجَّ مِنْ عَقْلِهِ مَجَّةً.
هیچ کس شوخی بی جا نکند جز آن که مقداری از عقل خویش را از دست بدهد.
نهج البلاغه: حکمت 442

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَنْ کَرُمَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَیْهِ شَهَوَاتُهُ.
کسی که خود را گرامی دارد، هوا و هوس را خوار شمارد.
نهج البلاغه: حکمت 441

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَنْ عَظَّمَ صِغَارَ الْمَصَائِبِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِکِبَارِهَا.
هر که گرفتاری های کوچک را بزرگ شمارد خداوند وی را به گرفتاری های بزرگ مبتلا می فرماید.
نهج البلاغه: حکمت 440

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَنِ اتَّجَرَ بِغَیْرِ فِقْهٍ فَقَدِ ارْتَطَمَ فِی الرِّبَا.
هر که بدون دانستن احکام کسب و تجارت به بازرگانی پردازد گرفتار ربا خواهد شد.
نهج البلاغه: حکمت 439

امام علی علیه السلام به غالب بن صمصعه ابوالفرزدق در گفتگویی که بینشان شد، فرمودند:
لِغَالِبِ بْنِ صَعْصَعَةَ أَبِی الْفَرَزْدَقِ فِی کَلَامٍ دَارَ بَیْنَهُمَا مَا فَعَلْتَ إِبِلَکَ الْکَثِیرَةَ قَالَ ذَعْذَعَتْهَا الْحُقُوقُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ فَقَالَ علیه السلام ذَلِکَ أَحْمَدُ سُبُلِهَا.
شتران فراوانت را چه کردی؟ غالب گفت: ای امیرالمومنین پرداخت حقوق مردم آنها را پراکنده کرد. حضرت فرمودند: این بهترین راه است.
نهج البلاغه: حکمت 438

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
إِذَا کَانَ فِی رَجُلٍ خَلَّةٌ رَائِقَةٌ فَانْتَظِرُوا منْهُ أَخَوَاتِهَا.
اگر در کسی صفتی تعجب آور دیدید انتظار همانند آن را نیز داشته باشید.
نهج البلاغه: حکمت 437

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
قَلِیلٌ مَدُومٌ عَلَیْهِ خَیْرٌ مِنْ کَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ.
کار کم ادامه داشته باشد بهتر است از کار زیادی که رنج آور است.
نهج البلاغه: حکمت 436

وقتی خبر شهادت مالک اشتر به امام علی علیه السلام رسید، حضرت فرمودند:
وَ قَدْ جَاءَهُ نَعْیُ الْأَشْتَرِ رَحِمَهُ اللَّهُ مَالِکٌ وَ مَا مَالِکٌ وَ اللَّهِ لَوْ کَانَ جَبَلًا لَکَانَ فِنْداً وَ لَوْ کَانَ حَجَراً لَکَانَ صَلْداً لَا یَرْتَقِیهِ الْحَافِرُ وَ لَا یُوفِی عَلَیْهِ الطَّائِرُ.
مالک چه مالکی به خدا قسم اگر کوه بود کوهی بود جدا از دیگر کوه ها و اگر سنگ بود سنگی سخت بود که هیچ حیوان سم داری قدرت بالا رفتن از آن را نداشت و هیچ پرنده ای از آن نمی پرید.
نهج البلاغه: حکمت 435

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
الْحِلْمُ غِطَاءٌ سَاتِرٌ وَ الْعَقْلُ حُسَامٌ قَاطِعٌ فَاسْتُرْ خَلَلَ خُلْقِکَ بِحِلْمِکَ وَ قَاتِلْ هَوَاکَ بِعَقْلِکَ.
بردباری پرده ای پوشاننده است و عقل شمشیری برنده پس عیب های اخلاقی ات را با حلم خویش بپوشان و هوای نفست را به کمک عقل نابود کن.
نهج البلاغه: حکمت 416

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَنْ أَصْلَحَ سَرِیرَتَهُ أَصْلَحَ اللَّهُ عَلَانِیَتَهُ وَ مَنْ عَمِلَ لِدِینِهِ کَفَاهُ اللَّهُ أَمْرَ دُنْیَاهُ وَ مَنْ أَحْسَنَ فِیمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ أَحْسَنَ اللَّهُ مَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ النَّاسِ.
هر که درون خود را اصلاح کند پروردگار ظاهرش را اصلاح نماید و هر کس برای دینش کار می کند پروردگار دنیایش را کفایت می نماید و هر که مسایلی را که بین او و خدایش هست نیکو سازد. خداوند مسایلی را که بین او مردم است نیکو می سازد.
نهج البلاغه: حکمت 415

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
افْعَلُوا الْخَیْرَ وَ لَا تَحْقِرُوا مِنْهُ شَیْئاً فَإِنَّ صَغِیرَهُ کَبِیرٌ وَ قَلِیلَهُ کَثِیرٌ وَ لَا یَقُولَنَّ أَحَدُکُمْ إِنَّ أَحَداً أَوْلَى بِفِعْلِ الْخَیْرِ مِنِّی فَیَکُونَ وَ اللَّهِ کَذَلِکَ إِنَّ لِلْخَیْرِ وَ الشَّرِّ أَهْلًا فَمَهْمَا تَرَکْتُمُوهُ مِنْهُمَا کَفَاکُمُوهُ أَهْلُهُ.
کار خیر انجام دهید و چیزی از آن را کوچک نشمارید که کوچک آن بزرگ و کم آن فراوان است و نگویید دیگران از بجا آوردن کار خیر از من سزاوارترند که به خدا قسم چنین خواهد شد همانا خوبی و بدی را مردمانی هست هرگاه یکی از آن دو را رها کنید اهلش آن را انجام خواهند داد.
نهج البلاغه: حکمت 414

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
کَفَاکَ مِنْ عَقْلِکَ مَا أَوْضَحَ لَکَ سُبُلَ غَیِّکَ مِنْ رُشْدِکَ.
در سود عقل تو همین بس که راه های گمراهی ات را از راه های رستگاریت به تو نشان دهد.
نهج البلاغه: حکمت 413

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
وَ رُوِیَ أَنَّهُ علیه السلام کَانَ جَالِساً فِی أَصْحَابِهِ فَمَرَّتْ بِهِمُ امْرَأَةٌ جَمِیلَةٌ فَرَمَقَهَا الْقَوْمُ بِأَبْصَارِهِمْ فَقَالَ علیه السلام إِنَّ أَبْصَارَ هَذِهِ الْفُحُولِ طَوَامِحُ وَ إِنَّ ذَلِکَ سَبَبُ هَبَابِهَا فَإِذَا نَظَرَ أَحَدُکُمْ إِلَى امْرَأَةٍ تُعْجِبُهُ فَلْیُلَامِسْ أَهْلَهُ فَإِنَّمَا هِیَ امْرَأَةٌ کَامْرَأَة فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الْخَوَارِجِ قَاتَلَهُ اللَّهُ کَافِراً مَا أَفْقَهَهُ فَوَثَبَ الْقَوْمُ لِیَقْتُلُوهُ فَقَالَ علیه السلام رُوَیْداً إِنَّمَا هُوَ سَبٌّ بِسَبٍّ أَوْ عَفْوٌ عَنْ ذَنْبٍ.
امام علیه السلامبین یاران خود نشسته بود که ناگاه زنی زیبا از آن مکان عبور کرد و حاضرین دیده به او دوختند امام علیه السلام فرمودند: این گروه دیدگان به منظره شهوت آمیز دوخته شده و به هیجان آمده اند هرگاه کسی از شما با نگاه به زنی به شگفتی آید با همسرش بیامیزید که او نیز زنی چون زن وی باشد. مردی از خوارج گفت: خدا این کافر را بکشد چقدر فقه می‌داند مردم برای کشتن او برخاستند امام علیه السلام فرمودند: آرام باشید دشنام را با دشنام باید پاسخ داد یا بخشیدن از گناه؟
نهج البلاغه: حکمت 412

حدیث

احادیث

حدیث معتبر

احادیث معتبر

بانک احادیث