راز خوشبختی و بدبختی
امام سجاد علیه السلام به خداوند متعال عرضه داشتند:
اَللهمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلى حُسْنِ قَضائِكَ وَ بِما صَرَفْتَ عَنّى مِنْ بَلائِكَ. فَلا تَجعَلْ حَظّى مِن رَحمَتِكَ ما عَجَّلتَ لى مِن عافِیتِكَ فَأَكونَ قَد شَقَیتُ بِما أحبَبتُ و سَعِدَغَیرى بِما كَرِهتُ...؛
بار خدایا! سپاس تو را بر آن حسن تقدیرى كه بهره من گردانیدى و آن بلا كه از من دور ساختى، پس بهره مرا از رحمتت تنها عافیتى كه اكنون بخشیده‌اى قرار مده، كه درنتیجه به خاطر آنچه دوست دارم (اما به صلاح من نیست) بدبخت شوم و دیگران به‌خاطر آنچه دوست نمى‌دارم (اما صلاح من در آن است) خوشبخت گردند.
صحیفه سجادیه، فرازی از دعاى ۱۸
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
اَلدُّنیا دارُ بَلاءٍ وَ مَنزِلُ بُلغَةٍ وَ عَناءٍ قَد نَزَعَتْ عَنها نُفُوسُ السُّعَداءِ وَانتَزَعَت بالْكُرهِ مِن أیدِى الأْشْقیاءِ فَأَسعَدُ النّاسِ بِها أرغَبُهُم عَنها و أشقاهُم بِها أرغَبُهُم فیها؛
دنیا سراى بلا و گرفتارى و محل گذران زندگى و زحمت است، خوشبختان از آن دلكنده‌اند و از دست بدبختان به زور گرفته مى‌شود پس خوشبخت‌ترین مردم، بى میل‌ترین آنان به دنیا و بدبخت‌ترین مردم، مایل‌ترین آنان به دنیاست.
اعلام الدّین، ص ۳۴۲
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
بى اُنذِرتُم وَ بِعَلىِّ بنِ أبى طالِبِ اهْتَدَیتُم... وَ بِالْحَسَنِ اُعْطیتُمُ الإْحسانُ وَ بِالْحُسَینِ تَسعَدونَ وَ بِهِ تَشقونَ ألا وَ إنَّ الْحُسَینَ بابٌ مِن أبوابِ الْجَنَّةِ مَن عاداهُ حَرَّمَ اللهُ عَلَیهِ ریحَ الْجَنَّةِ؛
به وسیله من هشدار داده شدید و به وسیله على علیه السلام هدایت مى‌یابید و به وسیله حسن احسان مى‌شوید و به وسیله حسین خوشبخت مى‌گردید و بدون او بدبخت. بدانید كه حسین درى از درهاى بهشت است، هر كس با او دشمنى كند، خداوند بوى بهشت را بر او حرام مى‌كند.
مأة منقبة، ص ۲۲
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
اَلسَّعیدُ مَنِ اخْتارَ باقِیةً یدومُ نَعیمُها على فانیةٍ لا ینفَدُ عَذابُها وَ قَدَّمَ لِما یقدِمُ عَلَیهِ مِمّا هُوَ فى یدَیهِ قَبلَ أن یخَلِّفَهُ لِمَن یسعَدُ بِإنفاقِهِ وَ قَد شَقىَ هُوَ بِجَمعِهِ؛
خوشبخت كسى است كه سراى باقى را كه نعمتش پایدار است بر سراى فانى كه عذابش بى پایان است برگزیند و از آنچه در اختیار دارد براى سرایى كه به آنجا مى‌رود پیش فرستد قبل از آن كه آنها را براى كسى بگذارد كه او با انفاق آن خوشبخت مى‌شود ولى خودش با گردآورى آن (دارایى‌ها) بدبخت شده است.
اعلام الدّین، ص ۳۴۵
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
إذَا اسْتُحِقَّتْ وَلایةُ اللهِ وَالسَّعادَةُ جاءَ الأْجَلُ بَینَ الْعَینَینِ و ذَهَبَ الأْمَلُ وَراءَ الظَّهرِ و إذَا اسْتُحِقَّتْ وَلایةُ الشَّیطانِ وَالشَّقاوَةُ جاءَ الأْمَلُ بَینَ الْعَینَینِ و ذَهَبَ الأْجَلُ وَراءَ الظَّهرِ؛
هرگاه كسى مستحق دوستى خداوند و خوشبختى باشد، مرگ در برابر چشمان او مى‌آید و آرزو پشت سرش مى‌رود و هرگاه مستحق دوستى شیطان و بدبختى باشد، آرزو پیش چشم او، و مرگ پشت سرش قرار مى‌گیرد.
الكافى، ج ۳، ص ۲۵۸، ح ۲۷
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
أربَعٌ مِنَ السَّعادَةِ و أربَعٌ مِنَ الشِّقاوَةِ، فَالأربَعُ الَّتى مِنَ السَّعادَةِ: الْمَرأَةُ الصّالِحَةُ وَالْمَسكَنُ الْواسِعُ وَالْجارُ الصّالِحُ وَ الْمَركَبُ الْبَهىُّ وَ الأْربَعُ الَّتى مِنَ الشَّقاوَةِ: اَلْجارُ السُّوءُ وَالْمَرأةُ السُّوءُ وَالْمَسكَنُ الضَّیقُ وَالْمَركَبُ السُّوءُ؛
چهار چیز از خوشبختى و چهار چیز از بدبختى است: چهار چیز خوشبختى: همسر خوب، خانه بزرگ، همسایه خوب و سوارى نیكو است و چهار چیز بدبختى: همسایه بد، همسر بد، خانه كوچک و سوارى بد است.
مكارم الأخلاق، ص ۱۲۶