نظریه همچنین ما را در دستیابی به چشم اندازی جامع‌تر کمک می‌کند. ما را یاری می رساند تا آنچه را در حال انجام آن هستیم یا می‌توانیم انجام دهیم، ارزیابی کرده یا در چشم انداز خود جای دهیم.

توجه تعدادی از فیلسوفان تعلیم و تربیت آن قدر که بر مشارکت فعال در حل مسائل مهم اجتماعی متمرکز شد، بر موضوعات انتزاعی فلسفی تمرکز نیافت. دغدغه برای تحقیقات جدی فلسفی اولویت مهمی دانسته نشد.

منظور از مبانی در اینجا، سلسله معارف نظری است که جنبه های مختلفی از یک موضوع انسانی، از جمله جنبه های وجودشناختی، انسان شناختی و معرفت شناختی را در بردارند.

راه‌ها و منابع شناخت کدام است؟ آیا معرفت انسان به معرفت حسی یا تجربی محدود می‌شود یا اینکه انسان از معرفت عقلی نیز بهره‌مند است؟ وحی و فطرت چگونه پشتوانه معرفت‌های بشری قرار می گیرند؟

اهداف تعلیم و تربیت مارکسیستی را باید در برداشت مارکسیسم از تاریخ و در تحلیل انتقادی که از شرایط موجود دارد، جستجو کرد.

دیدگاه‌های مارکس بر تعلیم و تربیت کشورهای مارکسیست - لنینیست به ویژه در زمینه آموزش فنی، تأثیر گذاشت. کوشش شده تا میان نظریه و عمل ارتباط ایجاد شود و از تفکیک کار ذهنی و کار یدی اجتناب گردد.

دیدگاه انجمن کمونیستی این بود که برای آن که برنامه تربیتی حداکثر کار آمدی را داشته باشد، ضرورت باید مردم را از ایدئولوژیهای رقیب در امان نگه دارند.

فلسفه مارکسیست غربی رویکرد نسبتا متفاوتی دارد و نمونه ای از تأثیر آن در نظریه تربیتی را می توان در کتاب ساموئل بولز و هربرت گین تیس به نام تعلیم و تربیت در آمریکای طرفدار سرمایه داری مشاهده کرد.

بعضی، مانند مفاهیم رنگ و شکل ممکن است از طریق احساس مستقیم به وجود آمده باشد؛ مفاهیم دیگری همچون خانه یا فیلسوف به درک کارکرد آنها قبل از آن که بتوان آنها را فهمید، نیاز دارد.

اگر بخواهیم مفهوم تعلیم و تربیت را بررسی کنیم، مطمئنا باید با واژه «تعلیم و تربیت» شروع کنیم، و مسلما این که به نظر می رسد گفتن مثلا این جمله او هر وقت دسر شکلاتی می خورد تربیتش بهتر می شود، خیلی معقول...