شکوفایی رشته‌های مختلف علوم دینی، چون علوم قرآنی و حدیث که پیوستگی تام و اجتناب‌ناپذیری با مباحثات زبانی و ادبی داشتند، توجه طیف دیگری از علماء به تحقیق در موضوعات صرفی و نحوی، لغت

در این مقاله، ‌بر آنیم تا تأثیرات احتمالی عربی را بر نظام واجی فارسی نو و گونه‌های محلی آن بررسی نماییم. یکی از ملاک‌های مهم ما برای انواع وام‌گیری واجی از عربی، طبقه‌بندی سه‌گانه‌ی مترس (2007) بوده است.

جمع «- ات»، یا اصطلاحاً «جمعِ مؤنّثِ سالم»، یکی از اقسامِ سه‌گانه‌ی جمع در زبانِ عربی است. این نوع جمع به چند دسته‌ی خاص از واژه‌ها اختصاص دارد که مهمترینِ آنها از این قرارند:

نزول قرآن، پديده‌ي بي‌نظيري در تاريخ بشر بوده است. خدا گام‌به گام در سفر و حضر، شب و روز، در جنگ و صلح و در شرايط گوناگون اجتماعي با پيامبر سخن مي‌گفت. اين پديده، ميراث بزرگي براي مسلمانان شد و

آواشناسی در ابتدا در حیطه‌ی علوم متنوعی قرار گرفت و بسیاری از محققانی را كه متأثر از نظام فرهنگی عربی اسلامی بودند، متوجه خود ساخت. در این میان، نحویان و دستور نویسان آن گاه كه به مطالعه‌ی مسائل صرفی و...

با (= بو) ، کلمه ای در آغازِ نامِ افراد و، در مرحلة ثانوی ، نام خاندانها، رایج در جنوبِ عربستان ، خاصه در میان سادات و مشایخ حَضرَمَوت مانند باعَبّاد، باعَلَوی ، بافَضل ، بافَقیه ، باحَسَن ، باحَسّان ،...

آنچه از شعر جاهلی در دست است دلیل قاطعی است بر توافق بین قبایل عرب شمالی روی یک زبان ادبی یا لهجه ی فصحی، که شاعران قبایل مختلف و دور و نزدیک همه بدان زبان شعر می سرودند. شاعر وقتی به نظم شعر می‌پرداخت،...

علی رغم شیوع زبان ادبی عمومی، در عصر جاهلی لهجه های متمایز قبیله ای هم وجود داشت که آثار آن تا قرن دوم هجری در زبانشان باقی بوده و به وسیله ی لغت نویسان ضبط شده است؛ هر چند غالباً به ذکر صاحبان آن لغت...

تعیین زمانی که زبان عربی صورت نهایی جاهلی یا فصحی را به خود گرفت آسان نیست. شکلی در کمال پختگی از حیث اعراب و تصریف و اشتقاق و تنوع گسترده در جمع ها و مصدرها و حروف عطف و ادوات استثناء و نفی و

سامی شناسان به کتیبه‏های چهار لهجه ی عربی قدیم برخورده اند که از آن جمله سه لهجه ی ثمودی و لحیانی و صفایی به خط مسند جنوبی و چهارمی یعنی لهجه ی نبطی به خط آرامی است. از ثمود در قرآن کریم یاد شده؛ اینان...