اهل دستور زبان، مصدر را حدث يا حالتي مي دانند كه به يكي از زمانهاي گذشته و حال و آينده مقيّد نباشد. در اين مقاله ضمن شرحي بر اين تعريف، كوشش شده است با بيان اقسام مصدر از نظر سيبويه و ارزيابي آنها، دستاوردهاي...

شماري از فقيهان شيعه در كتابهاي خود، گاه به آراي سيبويه اشاره كرده اند و از آنها براي مباحث فقهي بهره گرفته اند. برخي از اين آرا در كتابهاي فقهي متعدّدي مطرح شده و برخي ديگر از سوي يك يا دو فقيه مورد بررسي...

قرائات قرآني از جمله مباحثي است كه سيبويه در الكتابب بدان توجّه كرده و در شماري از شواهد قرآني خود از ذكر رويكرد قاريان و اظهار نظر پيرامون چگونگي قرائت آيات مورد نظر غفلت نورزيده است، تا جايي كه در برخي...

بعضی از آیات قرآن که اختلاف آرا و نظرهای مفسّران در آن زیاد است، به عنوان آیات مشکله ی قرآن شناخته می شود. در این مقاله نویسنده کوشیده است ضمن بررسی برخی از این آیات و نیز اشاره به پاره ای از دیدگاههای...

اين مقاله، معرّفي و نقدي است بر كتاب دستور زبان عربي و تفسير قرآن در نخستين سده هاي اسلامي اثر كُرنليوس وِرستيخ. معرّفي كوتاهي از اين كتاب در مقاله ي پيشين به قلم مترجم آمده است. در اين مقاله نويسنده...

اين كتاب به تحقيق در ريشه ي پاره اي از مفاهيم و اصطلاحات صرف و نحو عربي مي پردازد و مي كوشد رد پاي آنها را در نخستين تفاسير قرآن تدوين يافته در دو قرن نخست هجري بيابد. مؤلّف درصدد ارائه ي اين نتيجه است...

ديدگاههاي عميق سيبويه در الكتاب، از ديرباز از بحث برانگيزترين موضوعات ميان نحويان و دستور زبان نويسان بوده و نقدها، شرحها و تفسيرهاي بسياري بر اين كتاب نگاشته شده است. يكي از اين نقدها كتاب الردّ علي كتاب...

الكتاب يكي از قديم ترين كتابها در جهان اسلام و اثري كاملاً اصيل و ابتكاري است، و به رغم ادّعاهاي رقيبان هيچ سندي كه دالّ بر وجود آثاري مقدّم بر الكتاب باشد، در دست نيست. سيبويه اين اثر را به گونه اي آگاهانه...

بلندآوازگي و خاطره آفرينيِ نام « سيبويه » باعث آمده است تا شماري از اعلام و علماي ديگر مسلمان را بر گَرده ي خاطره و شخصيتِ وي « سيبويه » يا « سيبويهِ دوران » و مانند آن بخوانند.

اين پژوهش تلاشي است در جهت معرّفي چهره ي مردي از مردان ايران زمين، سيبويه، همو كه در مدّت كوتاه زندگيش تلاش بسياري در جهت تدوين نحو عربي مبذول داشت و شاهد اين مدّعا كتاب ارزنده ي اوست كه نام الكتاب را...