تعليقه ي شمس الدين محمد خفري بر الهيات شرح تجريد ملاعلي قوشجي، يکي از شروح مهم بر اين اثر گرانقدر در قرن 10 هجري به شمار مي آيد. خفري در اين اثر به شرح و نقد آراي خواجه و قوشجي در مباحث اثبات واجب، قدرت،...

پيش از اين گذشت که آنان که به حُسن، قُبح و وجوب عقلي باور دارند، واجب مي دانند که خداي تعالي به مکلفان وعده ي ثواب دهد؛ زيرا اين لطف است. نيز معتقدند که يا وعيد [ = وعده به عقاب ] حَسن است؛ چون اصلح است؛...

پيامبر انساني است که از سوي خدا براي بندگان برانگيخته مي شود تا با معرفي آنچه در انجام فرامين الاهي و دوري از گناهان بدان نياز دارند، آنان را به کمال رساند.

يکي آنکه خداي تعالي قادر است: قادر آن است که جايز است کاري از او سر زند و واجب نيست. پس هنگامي که کاري مي کند از روي اختيار و اراده مي کند و در اثر داعي و انگيره اي است که او را به انجام آن فعل مي خواند.

در اين مقاله، نخست از جايگاه کلامي خواجه و نوآوري او سخن گفته مي شود و پس از آن رساله ي قواعدالعقائد، به فارسي ترجمه مي شود. رساله ي ياد شده از نوشته هاي کلامي عربي خواجه است که مشتمل بر يک مقدمه و پنج...

مردان مستقيم احوال » را همان معصومان (عليهم السلام) مي داند. » او به سراغ آثار کلامي شيعي چون باب حادي عشر و رساله ي فصول مي رود و به شرح استادانه ي آنها مي پردازد. در شرح فصول در مبحث مربوط به امامت،...

خواجه شايد به دليل آنکه اصل معاد را خيلي روشن مي داند، با استدلالي کوتاه از آن مي گذرد. اجمال آن اين که خداي تعالي انسانها را که آفريد، در ميان مخلوقاتش تنها به آنها علم، قدرت و اراده داد؛ از اين رو،...

از نصيرالدين طوسي آثار کلامي اندک اما پرمايه اي بر جاي مانده است يکي از اين نوشته هاي ارزشمند کلامي، رساله ي فصول است که خواجه نصيرالدين طوسي آغازگر کلام فلسفي آن را به انگيزه ي سهولت در فراگيري، در ساختاري...

گزارش و تحليل انتقادي نظريه ي طوسي در تفسير موجَّه بودن گزاره مسأله ي تحقيق ما است. جايگاه وي در تاريخ منطق و کلام اهميت جستجو از نظريه ي توجيه نزد وي را نشان مي دهد. طوسي در گفتمان ارسطويي به فرق باور...

نفي اسماعيلي بودن مذهب خواجه به هيچ روي به معناي نفي هر گونه ارتباط و تأثير و تأثر متقابل نيست. سي سال نزديکي به جماعتي که تاريخچه ي فکري قابل توجهي دارد، بزرگترين انديشمندان را نيز از تأثر معذور نمي دارد....