یک کتاب مهمّ در اواخر دوره‌ی ساسانیان تألیف شده که هم توان گفت مهمّترین کتب باقیه از آن دوره بوده و هم برای موضوع ما مناسبت مستقیم دارد و آن کتاب تاریخ پادشاهان ایران است که به دلایل زیادی وجود آن برای...

شاهنامه عبارت است از داستان‌ها و افسانه‌های ملّی ایران یعنی همه‌ی قصّه‌ها و اساطیری که از قدیم سینه ‌به سینه از اسلاف به اخلاف مانده و در میان آن قوم در افواه دائر بوده و به مرور زمان هم شاخ و برگ پیدا...

پیش از دقیقی که شاید در حدود سنه‌ی 370 وفات یافته و حتّی شاید پیش از عهد ابوالمؤیّد بلخی که ظاهراً خیلی مقدّم بر دقیقی است شعرای دیگر فارسی زبان دست به کار نظم قصص قدیمه‌ی ایرانی زده‌اند و چند نفر از آنها...

کشف تاریخ صحیح زمان زندگی دقیقی کمک مهمّی به کشف تاریخ حقیق زمان فردوسی و نظم شاهنامه‌ی وی می‌تواند بکند زیرا که به نصّ صریح شاهنامه‌ی فردوسی وی چندی بعد از وفات دقیقی به کار نظم شاهنامه شروع کرده، چنان...

بنا به روایت کتاب قابوس‌نامه تألیفات عنصرالمعالی کیکاوس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر که در سنه‌ی 475 تصنیف شده ابوالمؤیّد بلخی یک شاهنامه‌ای داشته چنانکه در آن کتاب عنصرالمعالی در خطاب به پسرش گیلانشاه...

پروفسور برون گوید: بنا بر شهرت افسانه‌ای عنصری و عسجَدی و فرّخی یک روز در غزنه دور هم نشسته و صحبت می‌کردند. در این اثنا یک بیگانه‌ای بر آنها از نیشابور وارد شد و خواست داخل جمع آنها شود. عنصری که مخلّ...

فرهنگ نویسی در ایران دارای پیشینه‌ای طولانی است. كهن‌ترین فرهنگی كه از ایرانیان باقی مانده، فرهنگی است اوستایی- پهلوی به نام اویم- ایوك (ōīm-ēwak) كه هاوگ، در مقدمه‌ی خود بر فرهنگ كهن زند- پهلوی، با استناد...

شعر «كارِ شب‌پاي» نيما در سال 1325/ 1946 سروده شده است. اخوان تجدد ادبي در سنّت شعري ايران را با نگرشي شبيه به ديدگاه طبري و كسرايي مي‌نگرد، با اين حال، در درك پويش سنت و نوآوري از هوشمندي و درايت بيشتري...

«مرغ آمين» يكي از مشهورترين شعرهاي نيما است. اين شعر در سال 1330/1952 سروده شده است. در اين شعر پرنده‌اي به وصف درآمده است كه نه به عنوان موجودي واقعي و نه به عنوان پرنده‌اي افسانه‌اي در شعر فارسي يا

يكي از نخستين نمونه‌هاي قابل توجه رويكرد تفسيري تازه را در مقدمه‌ي منتقدي نه چندان معروف بر شعر نه چندان مشهور نيما به نام «اميد پليد» مي‌توان ديد. اين شعر كه نخستين بار در سال 1322/ 1943 منتشر شده، گزارشي...