مولانا می‌گوید: ولی حق چون به سرچشمه‌ی نور مطلق پیوسته است خود، چو نور است و عقل- مانند جیرئیل- رابطه الهامات برای اوست. این نور به حق پیوسته در قندیلی از مردان حق که در مرتبه پایین‌ترند احاطه شده است....

مولانا بارها در مثنوی این موضوع را مطرح نموده است که نیک و بد زندگی به زمینه‌های ذهنی و روحیات خود ما بستگی دارد. اگر انسان خیالات خوش و زیبا داشته باشد، نیرو و توان می‌گیرد. اگر انسان دارای خیالات پریشان...

حکایتی است در توضیح این معنا که حقیقت یکی است و جنگ هفتاد و دو ملت بر سر الفاظ است. خلاصه‌ی حکایت این است: چهار شخص که هر کدام زبان خاصی داشتند، به جایی آمدند. شخصی یک درم پول به آنها داد که چیزی برای...

پذیرفتن حقایق الهی و شناختن اسرار غیب نیازمند اعتقاد است و این اعتقاد با دلیل و برهان پدید نمی‌آید. از صمیم قلب ایمان بیاور، نه فقط با زبان. در درون تو آن چه تازه است هوای نفس است که دروازه‌ی ایمان و اعتقاد...

مولانا از سخنان پیامبر به این نتیجه می‌رسد: آن بی‌گناه و برگزیده‌ی حق، مرشد کامل یا مرد حق است که مورد قبول حق می‌باشد و در دست قدرت حق مانند کمانی است که هر چه از او سر می‌زند، تیری است که پروردگار از...

از آن کرسیِ ارشاد دروغین برخیز و مردان راستین راه حق را بنگر که می‌توانند روح دیگران را هم شکار کنند (گورگیر) و به راه حق بکشانند. اینها نه کورند و نه شکار کسی می‌شوند و جز دوست، کسی قادر به صید کردن آنها...

همان خدایی که از خاک بی‌مقدار، شهسوارانی بزرگ هم چون انبیا و اولیا را آفرید؛ مردان حقی که صفات خاکیان را واگذاشته و از مرتبه‌ی فرشتگان هم فراتر رفته‌اند. «تک افلاکیان»، یعنی عالم ملکوت که در آن افلاکیان...

در این قسمت، مولانا به پاره‌ای از آداب استماع سخنان استاد راهنما و پیر مرشد اشاره می‌کند و به مریدان و سالکان می‌گوید: همان سان که صیادان در امواج دریا، لحظه به لحظه مترصد صید مروارید و جواهرند، شما هم...

مولانا می‌گوید: هر تغییری که به اراده‌ی حق صورت گیرد، نتیجه‌ای بهتر به دنبال دارد؛ شب فعالیت روزانه را منسوخ می‌کند، ولی همین جُمود شب آرامشی با خود دارد که قوای ذهنی را تقویت و خرد و اندیشه را افروخته‌تر...

نقل است که شیخ بایزید هر سال یک نوبت به زیارت دهستان شدی به سر ریگ، که آن جا قبور شهداست، چون بر خرقان گذر کردی، بایستادی و نفس برکشیدی. مریدان از وی سؤال کردند: شیخا، ما هیچ بوی نمی‌شنویم. گفت: آری، از...