اگر زن و شوهر يا ورثه اين دو و يا يکي از اين دو با ورثه ديگري در متاع خانه اي که هر دو متصرفند نزاع کنند و يکي از اين دو اقامه ي شاهد نمايد دادرس بايد به ميزان بينه حکم نموده و در صورتي که هيچ يک شاهد...

براي قضا و حکومت طرقي است که بايد دادرس به وسيله ي آن بين متداعيين و متخاصمين قضا نموده فصل خصومت نمايد.

شهيد در لمعه دو چيز را مثبت ولايت قاضي دانسته مي گويد: ولا يثبت ولاية القاضي الا بالشياع او شهادة عدلين. ولي ساير فقهاء براي ثبوت ولايت قضات بغير از شياع و شهادت عدلين طريق ديگري نيز ذکر کرده اند.

چنانکه جمعي از فقهاء ارتزاق قاضي را از بيت المال در صورت احتياج و دسته مطلقا جايز مي دانند از جمله کساني که ارتزاق قاضي را از بيت المال در صورت احتياج جايز مي دانند شهيد اول است که در کتاب لمعه مي گويد:

قضات و دادرسان علاوه بر آنکه بايد داراي قوه مستنبطه بوده بتوانند رد فروع باصول نمايند و در وقايع و حوادث اجتهاد کنند بايد شرائط ديگري را نيز دارا باشند.

شرايط شش گانه اوليّه را مورد اجماع ولي نويسندگي و حرّيّت و بينائي را اجماعي ندانسته و اعتبار اين امور را بين فقهاء مشهورتر و با شهر تعبير فرموده است.

مبدء قضاء رياست عامه، غرض و غايت آن قطع منازعه و خاصيتش قطعي بودن حکم است. چه پس از صدور حکم از ناحيه قاضي و دادرس تنفيذ حکم واجب و نقض آن بر قاضي ديگر گرچه با اجتهاد او هم مخالف باشد حرام است.

شهيد در کتاب مسالک قضا را به معناي فراغ دانسته مي گويد اطلاق لفظ قضاء بر قضا به لحاظ فصل خصومت بين طرفين دعوي و فارغ شدن از خصومت بين آنان مي باشد.

مانند بسياري از كشورهاي اسلامي مبناي اصلي حقوق ايران شريعت اسلام است. احكام و مسائل حقوقي يا قواعد فقهي از چهار منبع سرچشمه دارد كه دو منبع اصلي و دو ديگر فرعيست. در مقام طبقه بندي اين منابع را مي توان...

آيا اين كلام كيپ لينگ سخنور گرانمايه و جهانديده ي انگلستان تاچه پايه درست است كه گفته بود: « شرق و غرب جز به روز رستاخيز هرگز به هم نخواهند رسيد، روزي كه زمين و آسمان در برابر مسند عظيم عدل و داد قرار...