گسترش تمدن اروپایی پس از 1648م نه تنها با تصرف اراضی جدید که با گشودن سرزمین های دوردست مرزی اروپا به روی این فرهنگ روی نمود. تا فرا رسیدن 1789م، این فرایند مناطق پهناوری از روسیه و جهان نو را به

جنبه های گوناگون گسترش اروپا در سده های هفدهم و هیجدهم میلادی را به طور کلی می توان از بهره گیری ارضی و مردم آن ها به سه نوع بخش کرد. نخست سرزمین هایی بودند در پاره های دوردست جهان با محصولاتی آماده برای

پیمان صلح وستفالی که به موجب آن جنگ های سی ساله (در 1648م) پایان گرفت، همراه با نتایج آن، یعنی پیمان صلح پیرنه میان فرانسه و اسپانیا (در 1659م) و بازگشت به تاج و تخت دودمان استوارت در انگلستان (در 1660م)

در 1700م، ثروت و نیروی اروپا از دیگر جامعه های تمدنی جهان در گذشته بود؛ و جامعه ی اروپا به تعادلی ناپایدار رسیده بود که متکی بود به تشدید و نیز گسترش کارهای بازرگانی و داد و ستد- چه در خاک خویش و چه در...

در 1500- 1700م، قلمرو اوراسیا گسترش یافت و شامل بخش هایی از قاره ی امریکا و نیز بسیاری از بخش های واقع در جنوب صحرای افریقا و همه ی شمال آسیا شد. وانگهی، در جهان کهن، اروپای غربی شروع به پیشرفت کرد و

تا 1500 م، آن چه افریقای واقع در جنوب صحرا را به جهان متمدن مربوط می کرد، کمابیش تنها از طریق مسلمانان بود؛ زیرا حکومت های مسیحی دور افتاده ی حبشه و نوبه یارای پایداری در برابر فشار اسلام را بر مرزهای...

هنگامی که ژاپن در پی تحولی مستقل بود، در کرانه های آن سوی چین در جامعه های تبت و مغولستان، رشته دگوگونی هایی جالب توجه و بلند پروازانه پدیدار می شد. پدیده ی مرکزی این تحول همانا رواج جنبش لامائیسم «نیایشگاه

ژاپن در 1500م با وجود بر جای ماندن قدرت شبح گونه ی امپراتوری، به بخش های بسیاری از قلمرو فئودال های بخش شده بود و جنگ خانگی امری بود همیشگی. جامعه های جنگاور دیرنشینان، دسته های پیکارگر حرفه ای را به

از دیدگاه پکن، «نیمه متمدنان دریای جنوب» از اروپا که گه گاه در بندرهای جنوبی چین از 1513م به بعد آفتابی می شدند و پایگاهی دایمی در 1557م در ماکائو بنیاد کردند، از میان مشکلات گوناگون حکومت، بسیار ناچیز...

در پایان سده ی پانزدهم م/ نهم هـ جنگاوران نومسلمان استپ با یاری مبلغان، بازرگانان اسلامی و بومیان به اسلام گراییده، قلبگاه مسیحیت اورتودوکس را در میان گرفته بودند و در هند تا ژرفا رانده و دین و فرهنگ اسلامی...