علم تاریخ به مانند بعضی علوم اجتماعی دیگر، جدیدالتأسیس نیست و همه‌ی اصول و مبانی آن در دوره‌ی معاصر شکل نگرفته و وارد فضای علمی‌ ما نشده است. تاریخ در کشور ما معرفتی شناخته شده و در قالب سنتی خود موجود...

برای اینکه بحث دارای چارچوبی مورد اجماع و توافق همه‌ی دوستان باشد و برای ورود به بحث و مقدمه‌ی آن، در بحث امروز، ابتدا با مشارکت حاضران، تعاریفی مختصر و کلی از پارادایم و انواع آن ارائه خواهیم داد و سپس...

چگونگی بینش و نگرش نسبت به « علم تاریخ » در دوران حیات فکری بشر، از دوران باستان تا قرن بیستم، مطالبی ‌است که‌‌این مقاله سعی در تبیین مختصر آن کرده است. جایگاه علم تاریخ در گفتمان فلسفی‌ یونان باستان،...

من از تعریف‌های سنتی تاریخ که در همه جا هست و از اشتقاق کلمه تاریخ و مسائلی از ‌این دست می‌گوید، می‌گذرم و به ساده‌ترین تعبیر در مورد علم تاریخ اکتفا می‌کنم که می‌گوید: « تاریخ علم بررسی حوادث گذشته بر...

بیش از بیست سال است که دانشگاه کانزاس (The University of Kansas) مجموعه سخنرانی‌هایی در حوزه‌ی علوم انسانی برگزار می‌کند. نخست همه‌ی سخنرانان از سایر مؤسسه‌ها برای همکاری فراخوانده می‌شدند. ‌اما در سال...

مفهوم « نقد » یعنی بررسی و ارزیابی قدر و قیمت و یا ارزش چیزی و یا بررسی نقاط قوت و ضعف اثری، به منظور تعیین ماهیت و یا محدودیت‌های آن، یا تعیین میزان مطابقتش با معیارهای مقبول. « نقد تاریخی » در اشاره...

نقد تاریخی جزو خلأهای معرفت تاریخی است. هر چه بحث درباره‌ی اصول نقد در حوزه‌ی ادبیات و هنر و سینما، گسترش یافته است؛ متأسفانه در حوزه‌ی تاریخی به آن بی‌توجهی شده است و تقریباً هیچ کاری انجام نگرفته است....

از مسائل با اهمیت اما مغفولِ تاریخ، دوره سازی تاریخی و شناخت تاریخی آن است. با وجود کاربرد بسیارِ انواع و اقسامِ دوره‌های تاریخی از سوی استادان و پژوهشگرانِ تاریخی، شناخت مبانی و نحوه حادث شدن این دوره‌ها...

یکی از مباحثی که به نظر می‌رسد هم در معرفت شناسی تاریخی و هم روش شناسی تاریخی مؤثر و مهم است و می‌تواند دانشجو و محقق تاریخ را به سمت پژوهش بهتری هدایت کند و سبب شود هر بحثی در جای خود مطرح شود،

در مورد تاریخ نوعی تقسیم بندی در دانشگاه و پژوهش‌ها به کار می‌بریم که متأثر از غرب است و آن تقسیم تاریخ به سه دوره‌ی باستان، میانه و معاصر است. به نظر می‌رسد پشت این تقسیم بندی تحولات تاریخی دنیای جدیدی...