نماینده‌ی شاخص شیوه‌ی تاریخ‌نگاری جدید در دوره‌ی قاجار، محمدحسن خان اعتمادالسلطنه است. او در پاریس روش تحقیق جدید را آموخت و در تهران کتاب‌های با ارزشی تألیف و اقتباس کرد، اگر چه کتاب‌های او نیز مانند...

سنّت تاریخ‌نگاری در ایران پیش از اسلام به سبب فقدان آثار مکتوب از دوره‌ی قدیم و میانه‌ی ایران به درستی مشخص نیست، از این رو نمی‌توان از تاریخ‌نگاری مستقلی دست کم تا زمان ساسانیان یاد کرد. افزون بر این،...

در کنار آثار بالاخص تاریخی، در تاریخ‌نگاری ایرانی منابعی داریم که اطلاعات تاریخی را می‌توان از آنها به دست آورد. سفرنامه‌ها، کتاب‌های خاطرات و روزشمار، شرح حال‌ها، وقایع نگاری‌ها، منشآت و اسناد دیوانی...

یکی از اقسام تاریخ‌نگاری در ایران از قرن چهارم تا پایان دوره‌ی قاجار، تاریخ‌نگاری عمومی است. مؤلفان این گونه آثار جهان بینی اسلامی داشتند و در تألیف تاریخ جهان بیشتر به روایت‌های ایرانی و اسلامی توجه می‌کردند...

به طور کلی تاریخ‌نگاری اسماعیلیان ارتباط نزدیکی با ویژگی‌های نهضت و نیز وضع سیاسی آنان داشته است. اسماعیلیان را اغلب دشمنان بی شمارشان اذیت و آزار می‌کردند و در نتیجه آنان مجبور به تقیه بودند. اکثر مؤلفان...

تألیف نخستین کتاب‌های تاریخی و فقیهی را به اصحاب نزدیک امامان شیعه و به طور خاص به سده‌ی اول و روزگار نزدیک به امام علی (علیه السلام) نسبت می‌دهند . آیات قرآن و تعالیم نبوی و رهنمودهای ائمه، خصوصاً امام...

از یک دو سده‌ی پیش تاکنون تحولات جهانی و تغییرات سریع سیاسی و اقتصادی، از جمله بروز حوادثی عظیم چون جنگ جهانی اول و دوم، و حرکت شتابان علم‌گرایی و تجدد که از اروپا آغاز گردید، تأثیر اجتناب ناپذیری بر جنبه‌های...

تعصبات و افتخارات محلی و همچنین انگیزه‌های علمی و دینی در پیدایی تواریخ شهرها به طور عام و تواریخ محلی که متضمن شرح حال شخصیت‌های بزرگ شهری خاص برای نشان دادن جایگاه و تفوق علمی آن است، نقش داشته است

علم انساب یا تبارشناسی به منزله‌ی شکلی از بیان تاریخی، به صورت روایات شفاهی در میان عرب جاهلی رواج داشته است. در این روایات تنها نام‌هایی در قالب شجره ذکر می‌شده است و به سختی می‌توان پذیرفت که حاوی مطالب...

اولین نمونه‌های تارخ نگاری در اسلام، آثاری است که بر محور شرح سیره و زندگانی پیامبر اسلام تألیف گردیده و در تدوین آن اصول علم حدیث رعایت شده است.این نوع تاریخ نگاری - که تا مدت‌ها اصالت و تأثیر خود را...