مسیر جاری :
دربارهی ویرایشِ زبان فارسی
مطالبی كه به زبان فارسی نوشته میشود، ممكن است یا از نظر محتوایی دارای اِشكالهایی باشد، یا از نظر تلفظ واژگان و ساختار دستوری، خطاها و نارساییهایی در آن باشد، و سرانجام ممكن است جملههای آن آشفته و نابهسامان...
پرندههای بیگانه؟
واژگانی هم هستند که به همان پرندگان میمانند. با این تفاوت که واژه در هر فصلی تغییر مکان نمیکند، بلکه هر جای رفت، ماندگار میشود، برای همیشه، شاید بهتر است گفته شود: تا پایان عمر خود. واژهای که به خانهای...
خاستگاه زبان و ادب دری
دربارهی خاستگاه زبان و ادب دری دو عقیده گفته میشود: 1. جنوب غربی ایران زمین. 2. شمال شرقی همان سرزمین تاریخی. پیشنهاد دوم بیش از پیش گفته میشود. چنان که محمد محیط طباطبایی باور دارد:
درد سخن و گرگ خشن
یکی از دلایلی که باعث مهجور ماندن و در نهایت فراموش شدن برخی کلمات در زبان میگردد، وجود واژگان همسان امّا با معانی متعدّد است، مثل فراموش شدن واژهی «کنگره» به معنای «دالبُر». این امر گاه درک مفهوم برخی...
واژهی جاکول و یک پیشنهاد
خوانندگان متون کهن فارسی، گاهی به واژگان یا ترکیباتی برمیخورند که نامأنوس و فراموش شدهاند. بازجُست معنا و درک مفهوم چنین واژگانی دشوار و حتّی در مواردی ناممکن است؛ به ویژه آنگاه که واژهی مهجور به لهجهای...
منشأ زبان انسان
سخن گویی انسان در کنار توانایی ابزارسازی یکی از دو خصوصیت بسیار مهمی است که او را از سایر موجودات متمایز میکند. از این رو زبان را باید حامل اساسی ذهنیتهای انسانی تلقی کرد. زبان پدیده ای است پیچیده که...
جانِ پالرمویی
جان پالرمویی، مترجم زبان عربی به لاتینی، در دربار امپراتور فردریک دوم کار میکرد. دربارهی زندگانی او آگاهی چندانی در دست نیست. چنان که در مقدمهی کتاب Flos، اثر لئوناردو فیبوناتچی، ریاضیدان مشهور آمده...
ثابت بن قُرّه، صابی حرّانی
ثابت بن قرّه به فرقهی صابی، که به ستاره پرستان بابلی نسب می رساند، تعلق داشت. چون دین صابیان با ستارگان مربوط بود منجمان و ریاضیدانان بسیار از این قوم بیرون آمدند. در عصر یونانیمآبی به زبان یونانی سخن...
کاربردهای واژه ی بابا
بابا ، واژة فارسی به معنای پدر. این واژه که در اصل از زبان کودکان گرفته شده در بسیاری از زبانها مشترک است و علاوه بر صورت «بابا» بدین صورتها نیز دیده می شود: با «پ »، مانند papa در انگلیسی و فرانسوی و...
با یا ابا یا ابو، کنیه اعراب
با (= بو) ، کلمه ای در آغازِ نامِ افراد و، در مرحلة ثانوی ، نام خاندانها، رایج در جنوبِ عربستان ، خاصه در میان سادات و مشایخ حَضرَمَوت مانند باعَبّاد، باعَلَوی ، بافَضل ، بافَقیه ، باحَسَن ، باحَسّان ،...