مسیر جاری :
رفتارها و برخوردها
میگویند که شارل کن (یا شارل پنجم) با آدمها به فرانسوی، با اسبها به آلمانی و با خدا به اسپانیایی حرف میزده است. تولیو دو مورو ضربالمثلی را از قرن هفدهم نقل میکند که میگوید: «آلمانی زوزه میکشد،...
برخورد زبانها
واژهی تداخل به معنای تغییر ساختارهای زبانی است که از ورود عناصر بیگانه به عرصههای بسیار ساختارمند زبان، مانند مجموعهی نظام واجی، بخش اعظمی از صرف و نحو و عرصههایی از واژگان (خویشاوندی، رنگ، زمان...
پیکار در راه برداشتی اجتماعی از زبان
زبانشناس فرانسوی آنتوان میه (1866-1936) در متنهای متعددی جنبهی اجتماعی زبان را خاطر نشان ساخته، یا به عبارت دقیقتر آن را به مثابهی واقعیتی اجتماعی تعریف کرده و محتوایی بسیار مشخص به این جنبه داده...
نگاهی به ترجمهی تاریخ مفصل عرب قبل از اسلام
تاریخ مفصل عرب قبل از اسلام. نوشتهی دکتر جوادعلی. ترجمهی دکتر محمدحسین روحانی. جلد اول، کتابسرای بابل، 1367، 474 ص.
«بیت الحکمة» و تأثیر آن بر غنابخشی فرهنگ و ادب عربی در عصر اول عباسی
«بیت الحکمة» «بغداد» (218 – 136 هـ.ق) – به عنوان مهمترین کتابخانه در جهان اسلام که اغلب «مأمون» معتزلی را مؤسس آن میدانند – در جریان نهضت ترجمه و پیشرفت دیگر علوم عربی در زمینههای ادبی و غیرادبی، از...
وام واژههای فارسی در نِشوارُالمُحاضَرَهی تنوخی (ق. 4)
انبوهی نویسنده از زمان ابن دُرَید (وفات: 321) تا زمان ما به معرّبات به طور عام و به معرّباتی که ریشهی فارسی دارند به طور خاص پرداختهاند. همهی آنان یافتهها و بررسیهای خود را در فهرستهایی به ترتیب...
در جستجوی واژگان فارسی اسبشناسی
مربّی سواری به شاگردانش چنین آموزش میداد: کرهی اسب را به مانژ بیاورید، و برای آن که مفاصل و بخولقهایش سفت شود، اول قدم ببرید، بعد یورتمه، و بعد چهار نعل کوتاه، و سپس چهارنعل کشیده، و خلاصه چهارنعل...
ترجمهی اشعار کهن فارسی به عربی
شعر فارسی، از اوائل سدهی سوم هجری، در قالب عروض عربی سربرآورد، و در ترکیبهایی ساده و نسبتاً ابتدایی، و مضامینی گاه بسیار ناپخته این سو و آنسو پراکنده شد. مقاومت و سپس پویایی این شعر نوپا، در برابر شعر...
زبانشناسی اجتماعی
همانطور که از این عنوان برمیآید، این رشته دربرگیرندهی حوزههایی از مطالعات است که زبان و جامعه را به هم متصل میسازند. زبانشناسی اجتماعی به منزلهی فصل مشترک دو حوزهی تحقیقاتی بسیار گسترده که علایق...
زبانشناسی
در آغاز قرن بیستم، «زبانشناسی» میتوانست چنین تعریفی داشته باشد: «مطالعهی شکل و کارکرد زبان»، که البته معنای زبان را در ابهام باقی میگذاشت. این تعریف میتوانست شامل حوزههایی همچون نظریهی ادبی، جنبههای...