تلقی رایج از نقد به مثابه تفکر، نقد را بر اساس اندیشه‌ی انتقادی می‌فهمد، ممکن است بر اساس اقسام تفکر نسبت‌های متفاوتی میان نقد و تفکر قابل تصور باشد؛ اما اگر با توجه به خود تفکر در نسبت میان نقد و تفکر...

در تاریخ تحولات نقد، نقدهایی نیز به روشن‌گری و فلسفه‌ی ذاتاً نقاد مدرن شکل گرفته است. نقدهایی که روشنگری را به لحاظ انحطاطی که یافته و یا پدید آورده مدنظر قرار داده‌اند. برای نمونه نمی‌توان به نقدهای تبارشناسان،...

پس از ظهور خودآگاهی و عقل خود انتقاد در فلسفه‌ی روشنگری، نقد در فلسفه‌های پست مدرن تحول اساسی دیگری یافت و آن شکل‌گیری نقدِ نقد و لزوم توجه به حاشیه و دیگری است. البته این به معنای بازگشت فلسفه‌های پست...

انسان سرشار از توانایی‌ها و امکانات بالقوه و بالفعل است و قدرت برپاساختن نظام‌های تاریخی، فکری و سیاسی را دارد، اما در عین حال انسان توانایی محدود و متناهی‌ای دارد. اگر نقد توجه یافتن به این مسئله و تردید...

مشهور است که فلسفه باید انضمامی باشد اما این مطلوب چقدر موجه است و بر اساس کدام مبنا توصیه شده است؟ آیا نپرداختن مستقیم فلسفه موضوعات انضمامی در گذشته، به خاطر غفلت فلسفه از جامعه بوده است و یا مبنایی...

در ستایش نقد سخن بسیار گفته شده است و ما نیز در اینجا نمی‌خواهیم در روا بودن این ستایش‌ها سخنی بگوییم، اما شاید اجازه داشته باشیم بپرسیم که چرا ستایش از نقد این همه ضروری است؟ پاسخ روشن است چون نقد ضروری...

سیاست مرتبه‌ی نازله‌ی حیات اجتماعی است و یا مرتبه‌ی متعالی حیات؟ پاسخ به این پرسش تعیین می‌کند که علم، سیاست را حد می‌زند و یا سیاست علم را حد می‌زند. البته در عمل عموماً سیاست علم را حد زده است، اما سیاست...

مکاتب مختلف برای امور مختلف ظرفیت‌های مختلفی دارند. چنانکه اندیشه‌های مختلف در دوره‌ی کنونی بر اساس ظرفیت تصرف در جهان ارزیابی شدند و بسیاری کنار گذاشته شدند. بر همین سیاق می‎‌توان مکاتب مختلف را از منظر...

انتقادی بودن وصف دیدگاه‌های فراوانی در دوران جدید شده است. فلسفه‌ی کانت، مکتب فرانکفورت، عقل‌گرایی پوپر و نظریه‌ی هابرماس از جمله بارزترین موصوفاتی هستند که به وصف «انتقادی» متصف شده‌اند. اما این دیدگاه‌ها...

پرسش این است که مسئولیت و نقش اصلی علم چیست؟ توصیف دقیق واقعیت و یا نقد واقعیت برای دست‌یابی به وضعی بهتر؟ صرف نظر از پاسخ، در ادامه‌ی این پرسش، سؤال دیگری مطرح می‌شود که مگر میان توصیف و نقد، تمایزی