به موجب مهاجرتهاي قومي که در قرن هشتم ( قرن دوم هجري ) اتفاق افتاد قَرُلقهاي ترک ( به زبان فارسي خَلّخ - به زبان تبتي گرُلگ ) به طرف هفت رود « يتي سو » - jeti su - ( قسمت جنوب درياچه ي بلخش = Balchasch...

با در نظر گرفتن تثبيت مجدّد موقعيت قدرت سامانيان - چنانکه درست در همان موقع ابوعلي بن محتاج توانست به مأموريت از طرف اين سلسله شهر ري را از آل بويه پس بگيرد - ظاهراً از نزديک بود، با وجود اختلافي که ميان...

در ميان ملازمان مرداويج سه برادر از پسران مردي ديلمي به نام ابو شجاع بويه بن پناخسرو بودند که بعداً خود را اخلاف بهرام گور پادشاه ساساني مي خواندند ( اين ادعا را حتّي تاريخ نويسان شرقي به عنوان ادعاي ساختگي...

حکومت بغداد نمي توانست از تصرف خراسان به دست سامانيان و تشکيل يک دولت جديد بزرگ ايراني جلوگيري کند؛ امّا با اين حال براي خلفا جاي مسرّت بود که فرماندار زيدي مازندران، محمد بن زيد، که گرگان را در زير سلطه...

طاهريان مجال و مهلت اينکه ترقي مجدد ملت ايران را به سر حد نهايي برسانند نيافتند؛ زيرا به زودي در مناطق کوهستاني صعب الوصول شرق مرکزي ايران، يعني در آن نواحي که هنوز نظريات و عقايد خوارج پا بر جا مانده...

عزيمت مأمون از ايران راه برقراري سازمان سياسي مستقلي را، لااقل در خراسان، باز کرد. شکست قيامهاي متعدد مذهبي در اين منطقه، به صاحب نظران نشان داد که استقلال اين ناحيه تنها به دست طبقات عاليه اي ممکن است...

در نتيجه ي پيروزي عباسيان اوضاع ايران رنگ تازه اي به خود گرفت. سلطه و استيلاي قبايل عرب در خراسان از ميان رفت و اساساً قسمت بيشترشان از آن سرزمين رانده شدند. به علاوه ايرانيت در پيروزي اين سلسله ي جديد...

موفقيتهاي موالي که زير فرمان حيان در مبارزه ضد قتيبه متحد شده بودند، و هم شرکت وي به عنوان واسطه ي مذاکرات در مازندران، سبب آن مي شد که جمعيت موالي يعني ايرانياني که از گروه هاي مختلف با زبان هاي متفاوت...

با مرگ یزدگرد سوم تسخیر ایران خاتمه یافت، ولی نه به این معنی که در کشور صلح و آرامش کامل بر قرار گشت، بلکه ماهیّت سالهای بعد را ناراحتی ها و شورشهای گوناگون تشکیل می داد و این شورشها با فواصل بزرگ و کوچک...

ايران عهد ساسانيان و دولت مسيحي بيزانس از همان آغاز پيدايش خود بر ضد يکديگر مبارزه ي قديمي بين شرق و غرب را بدون اينکه به نتيجه ي نهائي و واقعي برسند ادامه دادند. ولي با شروع قرن هفتم اينطور به نظر مي...