تاثیر شیر مادر بر کاهش استرس کودکان

گمان نمی‌کنیم نیازی باشد از آثار مثبت شیردهی مادر برای نوزاد بگوییم، چون مزایای شیر مادر بر هیچکسی پوشیده نیست.

شاید در برخی از طبقات خاص اجتماعی، برخی رسوم، در شهرهایی که دچار صنعتی شدن و آلایندگی های خشونت اجتماعی باشند و مردمانی که در زیر پوست شهر گستردگی روح را فراموش کرده‌اند ، کمتر کسی به آثار روانی شیر دادن توجه کرده است. در حالی که شیر دادن مادر هم برای نوزاد و هم برای مادر، آرامش زیادی به همراه دارد.

نزدیک شدن فیزیکی نوزاد به مادر باعث می شود صدای قلب مادر و حضور عاطفی مادر را حس کند . این حس ، حس آشنایی را که نوزاد در زمان جنینی در رحم مادر داشته ، دوباره برایش زنده می کند و باعث آرامش او می شود .

این حس ، همچنین ، امنیت لازم برای رشد و بالیدن نوزاد را فراهم می کند . همچنین تحقیقات نشان می دهد که کودکانی که از شیر مادر استفاده می کنند دارای روحیه ای شاد و ملایم تری نسبت به کودکانی هستند که از شیر خشک استفاده کرده اند.

ترشح شیر حتی در شرایط بسیار دشوار نیز ادامه می یابد و فشار روانی به تنهایی باعث کاهش تولید شیر نمی شود ، ولی ممکن است محیط نامناسبی را برای شیردهی ایجاد کند.

اما  شایع ترین مشکل در مادرانِ تحت تنش، عدم خروج کافی شیراست . واکنش خروج شیر مهمترین مسئله برای در دسترس قرار گرفتن شیر برای کودک است، اگرچه تخلیه ی کامل و صحیح پستان و در نتیجه ترشح کافی شیر بسیار مؤثر است.

بعد از خروج شیر، کودک در هنگام مکیدن به شیر انتهایی (قسمت آخر شیر که چربی بیشتری دارد) دسترسی می یابد که این شیر سبب رفع گرسنگی و آرامش کودک و افزایش وزن او می شود.

به نظر می رسد که استرس، هم سبب تأخیر و هم جلوگیری از آزاد شدن اکسی توسین (هورمونی که باعث خروج شیر از سینه ها می شود) در حین تغذیه از پستان می شود.
 

تغذیه با شیرمادر تماس بدنی صمیمی و مطلوبی ایجاد می ‌کند. مادر و کودک از لحاظ روانی احساس یکی بودن می ‌کنند و علاوه بر رفع نیاز شیرخوار، نیازهای روانی مادر نیز برآورده می‌ شود .

چون شیر دادن منجر به رفتارهای بهداشتی ‌تر مادر می ‌شود. به عنوان نمونه او را وادار به ترک سیگار و ترک عادات غذایی نامناسب می کند. همچنین شیر دادن کمک می‌ کند تا مادر، مادر بودن را بیاموزد و با نرمی و انعطاف، پاسخگوی نیازهای کودک از قبیل نیازهای او به تغذیه، مراقبت و محبت باشد.

 

مادرانی که خود به فرزندان ‌شان شیر می‌ دهند او را بهتر درک می ‌کنند و برای آن ها محدویت کمتری قائل می‌ شوند. درجه حساسیت  این مادران به نیاز فرزندان ‌شان بالاتر است. این حساسیت به مادر کمک می ‌کند که نیازهای شیرخوار را سریع ‌تر برآورده کند و رفتار درست را به موقع از خود نشان دهد و رضایت مادری بیشتری را برای او فراهم کند

محققان سوئدی طی بررسی هایی که روی بیش از 9000 کودک در سنین بین پنج تا ده سالگی انجام داده اند ؛ اعلام کرده اند، کودکانی که با شیر مادر تغذیه شده اند در آینده  با فشارهای روانی  و خشم به نحو بهتری کنار می آیند.

همچنین  کودکانی که در دوران نوزادی و کودکی از شیر مادر استفاده کرده اند در مقایسه با کودکانی که با شیر خشک تغذیه شده اند در بزرگسالی کمتر دچار حالات شدید اضطرابی و عصبانیت می شوند. در حالی که افرادی که از شیر مادر تغذیه نکرده اند در سال های آینده ی زندگی در حدود ۴ برابر بیشتر دچار فشارهار روانی شدید خواهند شد !

 
جالب این جاست که حتی کودکانی که در سنین پایین دچار فوت یکی از والدین یا در شرایط طلاق بوده اند چنانچه از  شیر مادر تغذیه کرده بودند دو برابر شرایط عادی ،دچار اضطراب می شدند در صورتی که کودکانی که از شیر خشک استفاده کرده اند در حدود ۹ برابر دچار حملات شدید اضطراب و هیجان می شدند . به همین دلیل به مادران توصیه می شود که به جز در موارد خاص و با مشورت پزشک از شیر دادن به کودک خود خودداری نکنند.

  

محققان  می گویند که نوزادانی که به مدت چهار ماه یا بیشتر از شیر مادر تغذیه کرده اند، در آینده کمتر به مشکلات رفتاری دچار می شوند. پژوهشگران دانشگاه آکسفورد در گزارش منتشر شده در مجله “آرشیوهای بیماری های کودکان” اعلام کرده اند که ترکیب شیر مادر عامل موثری در کاهش موارد بروز ناهنجاری های رفتاری است.

این مطالعه بر روی۱۰ هزار مادر و نوزادان آن ها انجام شده است.بر اساس گزارش منتشر شده، تغذیه با شیر مادر در نزدیک تر کردن رابطه مادر و فرزند هم موثر است.

محققان پیش تر گزارش های زیادی درباره تاثیر مثبت تغذیه با شیر مادر مانند کاهش احتمال بروز عفونت های مختلف و کاستن از ابتلا به چاقی در دوران بزرگسالی منتشر کرده بودند.
 
هنگامی که کودکان مورد ارزیابی به سن پنج سالگی می رسیدند، محققان از مادران شان درباره ی بروز مشکلات رفتاری مانند هیجان، بی قراری، دروغگویی و دزدی سوال کردند.

نتیجه ی این مطالعه نشان داد که این مشکلات تنها در ۶ درصد کودکان تغذیه شده با شیر مادر بروز کرده است، در حالی که ۱۶ درصد کودکان تغذیه شده با شیر خشک دچار این ناهنجاری ها بودند.

نکته ی دیگری که به وسیله محققان گزارش شده این است که بیشتر مادرانی که به فرزندان شان شیر داده اند، سن بالاتری داشتند، تحصیل کرده تر بودند و به طبقه اجتماعی بهتری تعلق داشتند.

همان گونه که گفته شد، هنگامی که مادر تحت فشار‌های عصبی و جسمی قرار می‌گیرد، هورمون کورتیزول در بدن وی ترشح شده و به شیر راه پیدا می‌کند. مطالعات آزمایشگاهی روی میمون‌ها نشان داده است که این هورمون بر روی نوزادان دختر و پسر تاثیر متفاوتی می‌گذارد.

محققان دریافته اند که تاثیر عصبانیت بر شیر مادر و تولید سطح بالای هورمون کورتیزول، تاثیر متفاوتی روی نوزادان نر و ماده دارد. این تحقیقات قابل تعمیم دادن به نوزادان انسان است.کتی هیند، بیولوژیست ارشد دانشگاه هاروارد، می‌گوید: نوزادان ماده که از شیر حاوی درصد بالایی کورتیزول تغذیه کرده بودند، رفتار متفاوتی داشتند، رفتار‌هایی نظیر کج خلقی، ترس، خشم و ناآرامی.

امّا این رفتار‌ها در نوزادان نری که با همان شیر تغذیه کرده بودند، دیده نشد. این مطالعات نشان می‌دهد که خلقیات مادر بر روی شیر او تاثیر گذاشته، و این شیر روی نوزادان با توجه به جنسیت آنها، اثرات متفاوتی می‌گذارد.

بچه‌ها می‌بینند و با چشمان خود احساس خستگی، کلافگی، عصبانیت، غم و... را در چهره شما درمی‌یابند. احساسات منفی مادر نه تنها از طریق شیر بلکه از راه چشم نیز منتقل می‌شوند.سطح هورمون کورتیزول بدن مادر نشان‌دهنده شرایط زندگی که در آن به سر می‌برد است.

هورمون کورتیزول به هنگام نامساعد شدن اوضاع زندگی مادر در شیر بالا می‌رود و به همان میزان وارد بدن کودک می‌شود و نه تنها در زندگی فعلی او بلکه حتی در زندگی اجتماعی او در آینده نیز اثر می‌گذارد.

کورتیزول وارد مغز کودک می‌شود و روی رشد او نیز تاثیر می‌گذارد. میزان هورمون استرس (کورتیزول) موجود در شیر مادر بستگی به مادر دارد و حتی روی کودکان دختر و پسر بنا به جنسیت‌شان نیز به طور متفاوتی اثر می‌گذارد.

کودکان دختر در مقایسه با کودکان پسر به هنگام خوردن شیری که حاوی کورتیزول است تغییرات بیشتری از خود بروز می‌دهند مثل حساسیت،‌ بی‌قراری، ترس، خشم و احساس ناراحتی، اما همان میزان کورتیزول در شیر روی پسرها تأثیر کمتری دارد.

شیر مادر ارزش غذایی بیشتری نسبت به شیر فرآوری شده دارد، اما به همان نسبت تأثیر بیشتری در روحیات و خلقیات کودک دارد.قبل از آنکه کودکان شروع به حرف زدن کنند و با کلام نیازها و احتیاجات خود را به زبان بیاورند، احساسات منفی و ناخوشایند را با واکنش‌ها و عکس‌العمل‌های فیزیکی نشان می‌دهند.

ناراحتی‌هایی که آنها از شما به عنوان مادر دریافت می‌کنند مسلما از جانب والدین دیده و شنیده نمی‌شوند، ولی تاثیر خود را روی رشد مغزی آنها برجای می‌گذارند.

تغذیه کودکان استرسی از اهمیت ویژه برخوردار است. مواد غذایی مناسب در رژیم تغذیه کودکان استرسی شامل شکلات تلخ، میوه ها و سبزیجات، غلات کامل، ماهی و لبنیات است. 

داشتن یک رژیم تغذیه مناسب که ترکیبی متنوع از این گروه های غذایی باشد، نقش موثری در کاهش سطح استرس کودکان استرسی دارد. همچنین بکارگیری این الگوی تغذیه، میتواند باعث لاغری و تناسب اندام در کودکان استرسی شود.

شما در مورد "چربی های خوب" شنیده اید ، درست است؟ خب، ماهی های روغنی از آن دسته هستند. نه تنها ماهی هایی مانند ماهی آزاد برای سلامت عمومی مغز عالی هستند، بلکه تحقیقات نشان داده است که اسیدهای چرب امگا 3 و ویتامین D در کاهش اضطراب مفید هستند.

چگونه آن را به کودکان خود بخورانید؟
بسیاری از والدین ممکن است از این ایده که حتی بخواهند تلاش کنند که به کودکانشان ماهی و غذاهای دریایی بخورانند، در هراسند. نکته این است که با عادی سازی غذایی که کودک شما با آن آشنا نیست می توانید به آنها کمک کنید تا هرچه بزرگتر می شوند یک رژیم غذایی جامع تر بسازند. مانند استفاده از ساندویچ های تن ماهی که توسط آن می توانید رژیم غذایی کودکان رو به تدریج تغییر داد.