وظایف روشنفکران از دیدگاه امام خمینی (ره)
1. قانون اسلام را اسلام شناس باید نظر بدهد با علمای اعلام است، با مراجع عظام است، با همه روشنفکران اسلامی است، شماها قلم را بردارید، مسائلی را که به نظرتان می رسد طرح کنید. ننشینید دیگران برای شما تکلیف معین کنند. خودتان تکلیف را معین کنید. خودتان نظر بدهید. خودتان روزنامه ها را پر کنید از مقالات خودتان، ننشینید دیگران برای شما مقاله بنویسند و مسائلی طرح بکنند که یک وقت خدای نخواسته بر خلاف مسائل اسلامی و برخلاف شئون اسلام باشد. آنهایی که اسلام را می شناسند آنهایی که علاقه به اسلام دارند آنها بیشتر باید در این امر جدیت کنند و پیشقدم باشند.
صحیفه امام، ج 8، ص 219
2. دانشگاهیها، روشنفکرها و اشخاصی که می توانند این دانشگاه را به طور صحیح اداره کنند باید در دانشگاه همان طوری که علوم مادی تدریس می شود علوم معنوی تدریس بشود. باید آن امور انسانی امور تربیتی به دست اشخاصی که بدانند تربیت اسلامی چه است و بدانند اسلام چه است، [تدریس بشود] گمان نکنید بعضی از این اشخاص که در اسلام راجع به جامعه چیزی نیست یا راجع به، فرض کنید که امور تربیتی کم است اسلام عمیقتر از همه جا و از همه مکتبها راجع به امور انسانی و راجع به امور تربیتی نظر دارد که در رأس مسائل اسلام است، چنانچه امور اقتصادی دارد.
صحیفة امام، ج 15، ص 414
3. پیشنهاد می کنم که علما و روشنفکران همه کشورهای اسلامی، به انگیزه پیدا کردن راهی برای نجات کشورهای اسلامی از چنگال ابرقدرتهای غرب و شرق و برای بیرون کردن سران کشورهای اسلامی از تحت سلطه جهانخواران و برای ایستادگی در مقابل استعمار و استثمار، طرحی بریزند که هرچه بیشتر با یکدیگر در تماس باشند. و اساس طرح را بر بیداری خلقهای محروم بگذارند. و به یقین باور کنند که راه را خواهند یافت و پیروز خواهند شد. و مطمئن باشند که وضع دنیا به طور کامل و اساسی در شرف تغییر است و دنیای امروز اجازه نمی دهد که در جهان دو قدرت هر کاری می خواهند بکنند و در کشورها یک عده سرنوشت ملتها را در دست گیرند. پس بهتر است علما و روشنفکران متعهد تحت فرمان قرآن کریم و سنت رسول اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم)، نظر ملتها را به خودشان جلب کنند و باید با زبان مردم درد مردم را بیان کرد. تنها در این موقع است که مردم پشتیبان شما می شوند و از تحت سلطة ذلت بار ابرقدرتها و وابستگان آنان بیرون می آیند و در حصن ملتهای حصین (قلعه محکم) کلمة لا اله الا الله در خواهند آمد. و درست در این صورت است که همه ملتهای اسلامی با یکدیگر دست برادری داده، و به زندگی شرافتمندانه ای که لذتش صد بار از این زندگانی پر تشویش و متزلزل بالاتر و بالاتر است به سوی تعالی و ترقی در دین و دنیا، پیشرفت می نمایند امید است روشنفکران ما و تمام کشورهای اسلامی حس اتکا به نفس و استقامت در مقابل تمامی ابرقدرتها را با بیانی ساده برای مردم کشورهای اسلامی بیان کنند و مطمئن باشند که هیچ کس ذاتاً مایل نیست که وابسته باشد. ما باید با تمام توان کوشش کنیم تا مردم متوجه گردند که می شود روی پای خودمان بایستیم می شود در مقابل شرق و غرب از فرهنگ و حیثیت ملی اسلامیمان دفاع کنیم و می توانیم دنیای مادی را شکست دهیم و پرچم لا اله الا الله و محمداً رسول الله را در تمامی دنیا به اهتزاز درآوریم.
صحیفه امام، ج 18، ص 342
روشنفکران اسلامی همگی با علم و آگاهی باید راه پرفراز و نشیب دگرگون کردن جهان سرمایه داری و کمونیسم را بپیمایند و تمام آزادی خواهان باید با روشن بینی و روشنگری، راه سیلی زدن بر گونة ابرقدرتها و قدرتها، خصوصاً امریکا را بر مردم سیلی خورده کشورهای مظلوم اسلامی و جهان سوم ترسیم کنند. من با اطمینان می گویم: اسلام ابرقدرتها را به خاک مذلت می نشاند، اسلام موانع بزرگ داخل و خارج محدودة خود را یکی پس از دیگری برطرف و سنگرهای کلیدی جهان را فتح خواهد کرد.
صحیفه امام، ج 20، ص 325
اکنون بر نسل تحصیل کرده مسلمان و مردان روشن ضمیر آگاه است که با کوشش های همه جانبه و از هر راه ممکن اسلام و پیشوایان اسلامی و مسؤولیت های خطیر و سنگین علمای اسلام را به ملتهای مسلمان برسانند تا مردم آگاه شوند اگر ملت اسلام به مبنای نورانی قرآن واقف گردد دست تجاوزکار استعمار و مخالفین اسلام را از حریم اسلام و قرآن کریم قطع کرده از استقلال و صیانت کشورهای اسلامی و ملت اسلام دفاع نماییم.
صحیفه امام، ج 2، ص 489
بر همة روشنفکران و همه نویسندگان لازم است که ما همه را به یک وجهه سوق بدهیم، این ملت را ما به سوی اسلام و به سوی الله سوق بدهیم اگر یک همچو کاری انجام بگیرد که اسلامی بشود همه دستگاهها، پیروزی ما داریم امّا اگر متشتت بشود در هر جایی علی حده یک سازی بزنند باید ما آماده این باشیم که ولو در دراز مدت شکست بخوریم.
صحیفه امام، ج 13، ص 39
روشنفکران متعهد و مسؤول، بیایید تفرقه و تشتت را کنار بگذارید و به مردم فکر کنید و برای نجات این قهرمانان شهید داده، خود را از شرّ (ایسم) و (ایست) شرق و غرب نجات دهید. روی پای خود بایستید و از تکیه به اجانب بپرهیزید.
صحیفه امام، ج 12، ص 207
یک پیوند باید بین این دو قشر مترقی و این دو مغز متفکر باشد، یعنی روحانیون عزیز و دانشگاهیان عزیز. و یک پیوند باید بین روشنفکران، نویسندگان، تمام کسانی که مُتنَّورالفکر هستند، با قشرهای ملت با این دو قشری که قبلاً ذکر کردم- برادران ما در هر جا که هستند و به هر شغل که اشتغال دارند و به هر لباس که هستند و به هر مرتبه ای که از دانش و علم هستند باید بدانند که اگر چنانچه با هم اجماع نداشته باشند، اجماع فکری نداشته باشند، برای این ملت مستضعف خدمتگزار نباشند، برای این کشور اسلامی خدمتگزار نباشند، کار این کشور و بارِ این کشور به منزل مشکل می رسد.
صحیفه امام، ج 10، ص 473
باید از خواب مصنوعی که بر بعضی از قشرهای ملت و خصوصاً طبقه دانشمند و متفکر و روشنفکر تحمیل شده است برخیزید و خود را و مفاخر و مآثر ملی و فرهنگی خود را دریابید. بزرگترین فاجعه برای ملت ما این وابستگی فکری است که گمان می کنند همه چیز از غرب است و ما در همه ابعاد فقیر هستیم و باید از خارج وارد کنیم.
صحیفه امام، ج 10، ص 79
بر روشنفکران غربزده و شرق زده بتازید و هویت خویش را دریابید و بدانید که روشنفکران اجیر شده بلایی بر سر ملت و مملکتشان آورده اند که تا متحد نشوند و دقیقاً به اسلام راستین تکیه ننمایند بر شما آن خواهد گذشت که تاکنون گذشته است. امروز زمانی است که ملتها چراغ راه روشنفکران شوند و آنها را از خودباختگی و زبونی در مقابل شرق و غرب نجات دهند که امروز روز حرکت ملتهاست و آنان هادی هدایت کنندگان تاکنونند.
صحیفه امام، ج 13، ص 211
صحیفه امام، ج 8، ص 219
2. دانشگاهیها، روشنفکرها و اشخاصی که می توانند این دانشگاه را به طور صحیح اداره کنند باید در دانشگاه همان طوری که علوم مادی تدریس می شود علوم معنوی تدریس بشود. باید آن امور انسانی امور تربیتی به دست اشخاصی که بدانند تربیت اسلامی چه است و بدانند اسلام چه است، [تدریس بشود] گمان نکنید بعضی از این اشخاص که در اسلام راجع به جامعه چیزی نیست یا راجع به، فرض کنید که امور تربیتی کم است اسلام عمیقتر از همه جا و از همه مکتبها راجع به امور انسانی و راجع به امور تربیتی نظر دارد که در رأس مسائل اسلام است، چنانچه امور اقتصادی دارد.
صحیفة امام، ج 15، ص 414
3. پیشنهاد می کنم که علما و روشنفکران همه کشورهای اسلامی، به انگیزه پیدا کردن راهی برای نجات کشورهای اسلامی از چنگال ابرقدرتهای غرب و شرق و برای بیرون کردن سران کشورهای اسلامی از تحت سلطه جهانخواران و برای ایستادگی در مقابل استعمار و استثمار، طرحی بریزند که هرچه بیشتر با یکدیگر در تماس باشند. و اساس طرح را بر بیداری خلقهای محروم بگذارند. و به یقین باور کنند که راه را خواهند یافت و پیروز خواهند شد. و مطمئن باشند که وضع دنیا به طور کامل و اساسی در شرف تغییر است و دنیای امروز اجازه نمی دهد که در جهان دو قدرت هر کاری می خواهند بکنند و در کشورها یک عده سرنوشت ملتها را در دست گیرند. پس بهتر است علما و روشنفکران متعهد تحت فرمان قرآن کریم و سنت رسول اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم)، نظر ملتها را به خودشان جلب کنند و باید با زبان مردم درد مردم را بیان کرد. تنها در این موقع است که مردم پشتیبان شما می شوند و از تحت سلطة ذلت بار ابرقدرتها و وابستگان آنان بیرون می آیند و در حصن ملتهای حصین (قلعه محکم) کلمة لا اله الا الله در خواهند آمد. و درست در این صورت است که همه ملتهای اسلامی با یکدیگر دست برادری داده، و به زندگی شرافتمندانه ای که لذتش صد بار از این زندگانی پر تشویش و متزلزل بالاتر و بالاتر است به سوی تعالی و ترقی در دین و دنیا، پیشرفت می نمایند امید است روشنفکران ما و تمام کشورهای اسلامی حس اتکا به نفس و استقامت در مقابل تمامی ابرقدرتها را با بیانی ساده برای مردم کشورهای اسلامی بیان کنند و مطمئن باشند که هیچ کس ذاتاً مایل نیست که وابسته باشد. ما باید با تمام توان کوشش کنیم تا مردم متوجه گردند که می شود روی پای خودمان بایستیم می شود در مقابل شرق و غرب از فرهنگ و حیثیت ملی اسلامیمان دفاع کنیم و می توانیم دنیای مادی را شکست دهیم و پرچم لا اله الا الله و محمداً رسول الله را در تمامی دنیا به اهتزاز درآوریم.
صحیفه امام، ج 18، ص 342
روشنفکران اسلامی همگی با علم و آگاهی باید راه پرفراز و نشیب دگرگون کردن جهان سرمایه داری و کمونیسم را بپیمایند و تمام آزادی خواهان باید با روشن بینی و روشنگری، راه سیلی زدن بر گونة ابرقدرتها و قدرتها، خصوصاً امریکا را بر مردم سیلی خورده کشورهای مظلوم اسلامی و جهان سوم ترسیم کنند. من با اطمینان می گویم: اسلام ابرقدرتها را به خاک مذلت می نشاند، اسلام موانع بزرگ داخل و خارج محدودة خود را یکی پس از دیگری برطرف و سنگرهای کلیدی جهان را فتح خواهد کرد.
صحیفه امام، ج 20، ص 325
اکنون بر نسل تحصیل کرده مسلمان و مردان روشن ضمیر آگاه است که با کوشش های همه جانبه و از هر راه ممکن اسلام و پیشوایان اسلامی و مسؤولیت های خطیر و سنگین علمای اسلام را به ملتهای مسلمان برسانند تا مردم آگاه شوند اگر ملت اسلام به مبنای نورانی قرآن واقف گردد دست تجاوزکار استعمار و مخالفین اسلام را از حریم اسلام و قرآن کریم قطع کرده از استقلال و صیانت کشورهای اسلامی و ملت اسلام دفاع نماییم.
صحیفه امام، ج 2، ص 489
بر همة روشنفکران و همه نویسندگان لازم است که ما همه را به یک وجهه سوق بدهیم، این ملت را ما به سوی اسلام و به سوی الله سوق بدهیم اگر یک همچو کاری انجام بگیرد که اسلامی بشود همه دستگاهها، پیروزی ما داریم امّا اگر متشتت بشود در هر جایی علی حده یک سازی بزنند باید ما آماده این باشیم که ولو در دراز مدت شکست بخوریم.
صحیفه امام، ج 13، ص 39
روشنفکران متعهد و مسؤول، بیایید تفرقه و تشتت را کنار بگذارید و به مردم فکر کنید و برای نجات این قهرمانان شهید داده، خود را از شرّ (ایسم) و (ایست) شرق و غرب نجات دهید. روی پای خود بایستید و از تکیه به اجانب بپرهیزید.
صحیفه امام، ج 12، ص 207
یک پیوند باید بین این دو قشر مترقی و این دو مغز متفکر باشد، یعنی روحانیون عزیز و دانشگاهیان عزیز. و یک پیوند باید بین روشنفکران، نویسندگان، تمام کسانی که مُتنَّورالفکر هستند، با قشرهای ملت با این دو قشری که قبلاً ذکر کردم- برادران ما در هر جا که هستند و به هر شغل که اشتغال دارند و به هر لباس که هستند و به هر مرتبه ای که از دانش و علم هستند باید بدانند که اگر چنانچه با هم اجماع نداشته باشند، اجماع فکری نداشته باشند، برای این ملت مستضعف خدمتگزار نباشند، برای این کشور اسلامی خدمتگزار نباشند، کار این کشور و بارِ این کشور به منزل مشکل می رسد.
صحیفه امام، ج 10، ص 473
باید از خواب مصنوعی که بر بعضی از قشرهای ملت و خصوصاً طبقه دانشمند و متفکر و روشنفکر تحمیل شده است برخیزید و خود را و مفاخر و مآثر ملی و فرهنگی خود را دریابید. بزرگترین فاجعه برای ملت ما این وابستگی فکری است که گمان می کنند همه چیز از غرب است و ما در همه ابعاد فقیر هستیم و باید از خارج وارد کنیم.
صحیفه امام، ج 10، ص 79
بر روشنفکران غربزده و شرق زده بتازید و هویت خویش را دریابید و بدانید که روشنفکران اجیر شده بلایی بر سر ملت و مملکتشان آورده اند که تا متحد نشوند و دقیقاً به اسلام راستین تکیه ننمایند بر شما آن خواهد گذشت که تاکنون گذشته است. امروز زمانی است که ملتها چراغ راه روشنفکران شوند و آنها را از خودباختگی و زبونی در مقابل شرق و غرب نجات دهند که امروز روز حرکت ملتهاست و آنان هادی هدایت کنندگان تاکنونند.
صحیفه امام، ج 13، ص 211
