مأموريت ائمه جمعه درتحقق سند چشم انداز

در مقاله پيش رو مأموريت هاي ائمه جمعه در تحقق اهداف سند چشم انداز توسط نگارنده كه خود امام جمعه نهاوند مي باشد مورد بررسي قرار گرفته است. در جامعه اسلامي، ائمه جمعه يكي از اركان اصلي نظام اسلامي بوده و نقشي بي بديل در اجرايي شدن سند چشم انداز مي توانند ايفا نمايند كه اينك آن را از نظر مي گذرانيم .

مقدمه:

مقام معظم رهبري در سخنراني 1370.6.25 فرمودند: به فضل الهي تشكيلات عظيم امامت جمعه در كشور تاكنون خدمات بزرگي انجام داده و كشور و انقلاب را حفظ كرده و به مردم اميد و نشاط بخشيده است و در آينده هم انشاءالله بايستي همين طور باشد و به فضل الهي خواهد بود.
پايگاه هاي نمازجمعه در طول حيات نظام جمهوري اسلامي يكي از مؤثرترين اجتماعاتي بوده كه اولا به خوبي اطلاع رساني كرده و توطئه هاي دشمن را افشا و خنثي نموده است و ثانياً عامل اتحاد و انسجام مردم بوده و هر هفته مانور وحدت و قدرت مردمي را به نمايش گذاشته و ثالثاً بسيج مردمي و امكانات را براي مقابله با خطرات به بهترين شكل تحقق بخشيده كه نمونه بارز آن هشت سال دفاع مقدس بود و رابعاً ولايت فقيه را به عنوان محور وحدت و فصل الخطاب براي مردم تثبيت نموده و بالاخره به عنوان حلقه اتصال بين ولايت و مردم و دولت و ملت به خوبي ايفاي نقش نموده است و امروز هم به عنوان مطمئن ترين مرجع تفسير و تبيين منطقي و عقلايي برنامه چشم انداز 20ساله مي تواند نقش آفريني كند و جوابگوي شبهات باشد و حتي در تحقق برنامه هاي پنج ساله كه همواركننده راه سند چشم انداز و در حقيقت مرحله هاي عملي آن است دخالت نمايد زيرا موفقيت دولت و دستگاه هاي اجرايي در تحقق اهداف برنامه هاي پنج يا بيست ساله در گرو فراهم شدن بستر مناسب و ايجاد انگيزه كار و تلاش نيروي انساني متعهد است و اين مهم را خطباي جمعه مي توانند با استناد به آيات و روايات تحقق بخشند.

فلسفه و حكمت تدوين برنامه چشم انداز 20ساله

بدون شك نظام جمهوري اسلامي از بارزترين مصاديق شجره طيبه اي است كه:«اصلها ثابت و فرعها في السماء تؤتي اكلها كل حين باذن ربها»(1)
و براي باروري هرچه بيشتر اين شجره طيبه بايد هم برنامه ريزي شود و هم كار و تلاش مستمر و خستگي ناپذير را وجهه همت دولت و ملت قرار داد و دلايل تدوين برنامه در همين راستا عبارتند از:

1- برنامه ريزي كوتاه مدت و درازمدت

چون نظام اسلامي ماندني است و تأمين سعادت دنيا و آخرت انسان ها را مدنظر دارد بايد با برنامه هاي كوتاه يا درازمدت روند موفقيتش تضمين شود- در فرهنگ ديني براي زندگي شخصي، مأمور به برنامه ريزي هستيم تا چه رسد براي زندگي اجتماعي.
قال علي(ع): «اعمل لدنياك كانك تعيش ابدا»(2)
و اين برنامه ريزي و جديت براي كشوري كهن و ملتي بزرگ با قوميت هاي متعدد و نظام و دولتي كه مدتي زمينه سازي ظهور امام زمان و حاكميت جهاني است به طريق اولي لازم و ضروري است.

2- اجتناب از عملكرد سليقه اي دولت ها،

دولت و حتي مجالس شوراي اسلامي در طول زمان ممكن است داراي گرايش هاي مختلف و سليقه هاي متعدد و طرز تفكراتي متفاوت باشند و براي رسيدن به رشد و كمال مطلوب بايد دولت ها و مجالس مكمل كارهاي قبل باشند زيرا پيشرفت ها محصول تداوم برنامه ها طي نسل هاست مثل تكامل و پيشرفت فنون و صنايع، و مي توان كار دولت را به چينش آجر مصالح در يك ساختمان عظيم تشبيه كرد كه در صورت تداوم طبق نقشه و برنامه به نتيجه مي رسد و تدوين برنامه چشم انداز همان نقشه كلي براي تداوم كار است.

3- جامعيت رشد و توسعه هماهنگ

رشد و توسعه هماهنگ، در پيشرفت و توسعه يك كشور بايد علاوه بر جامع نگري پيشرفت همه جانبه و هماهنگ باشد چون اسلام مجموعه و نظام جامعي است كه به زندگي شخصي و اجتماعي، مادي و معنوي نظر دارد و براي تأمين سعادت دنيا و آخرت انسان ها برنامه ريزي كرده و براي رسيدن به اين هدف توجه به همه ابعاد وجودي انسان ضروري است و رشد متعادل در همه بخش ها سعادت آفرين است زيرا:«بالعدل قامت السماوات والارض» (3)
وقتي جهان هستي براساس اعتدال بر پاست راه سعادت انسان هم كه جزيي از همين هستي است بايد متعادل باشد و گاهي غفلت از بخشي آثار زيانباري را به همراه دارد و نظام احسن، نظام هماهنگ و بدور از افراط و تفريط است.

4- زمانمند كردن برنامه ها

زمانمند و هدفمند كردن برنامه ها هم در مسئولين و دستگاه ها ايجاد انگيزه براي تلاش و فعاليت مي كند و هم نوعي مسابقه و رقابت سالم كه از مجموعه عقب نمانند. قرآن در همه زمينه ها به ويژه خدمت رساني، جامعه را به اين مسابقه فرامي خواند:
«جاهدوا في الله حق جهاده» (4)
«فاستبقوا الخيرات» (5)
«سابقوا الي مغفره من ربكم» (6)

5- نااميدي دشمنان

تدوين برنامه چشم انداز آب پاكي بود بر روي دست بدخواهاني كه سقوط نظام را منتظر بودند و براي آن روزشماري مي كردند، زيرا مقام معظم رهبري و مجمع تشخيص مصلحت نظام با تدوين اين برنامه بقا و ماندگاري اين شجره طيبه را اعلام نمودند زيرا اين نظام خونبهاي صدها هزار شهيد و جانباز و ايثارگر است و ريشه در اعماق ايمان مردم دارد و تجربه 30 سال گذشته نشان دهنده اين واقعيت است كه به رغم دشمني هاي استكبار جهاني روز به روز بر قدرت و صلابت اين نظام اسلامي افزوده شده و دست خدا پشتيبان اين انقلاب بوده: «يريدون ليطفئوا نور الله بافواههم والله متم نوره» (7)

6- نماد جامعيت حكومت ديني

برنامه چشم انداز 20 ساله نماد جامعيت حكومت ديني است كه مهم ترين ويژگي و امتياز آن در مقايسه با انواع و اقسام حكومت هاي شرق و غرب اين است كه فقط به بعد مادي و حيواني و تامين رفاه و نيازهاي جسم و دنيوي مردمشان توجه دارند قرآن كريم هدف بعثت را حيات مادي و معنوي جامعه مي داند: «يا ايها الذين آمنوا استجيبوا لله و للرسول اذا دعاكم لما يحييكم» (8)
در فرهنگ ديني همه چيز براي انسان و انسان براي طاعت و بندگي و كمال معنوي و روحي آفريده شده در حال اين كه در فرهنگ اومانيسم و سكوراليسم حاكم بر شرق و غرب عالم، همه چيز براي انسان وانسان در خدمت شكم و شهوت و لذت حيواني است كه نتيجه حاكميت فرهنگ غربي، فساد و فحشاء و رواج مواد مخدر و مشروبات الكلي و سكس و نهايتاً پوچي زندگي و بي هويتي انسان و امراض روحي و رواني عصبي است كه بر بشريت تحميل شده و زندگي را به جهنمي سوزان تبديل كرده و تحقق عيني اين آيه شريفه را در معرض ديد همگان قرار داده كه: «و من اعرض عن ذكري فان له معيشه ضنكا» (9)

7- الگويي براي حاكميت جهاني

برنامه چشم انداز 20 ساله چون منطبق با واقعيت و شفاف و منطقي است مي تواند الگويي براي حاكميت جهاني باشد زيرا مسلمان ها در عمل بايد امت وسط باشند و الگوي ديگران: «و كذلك جعلناكم امه وسطا لتكونوا شهداء علي-الناس» (10)
حكمت و دلايل تدوين برنامه چشم انداز بدون شك بيش از اين مواردي است كه در اين نوشته آمده و محصول سال ها فكر و بحث و تجربه جمعي است كه هم دلسوزند و هم متعهد و هم در متن كارهاي اجرايي، مثل مجمع تشخيص مصلحت و مقام معظم رهبري و اين سند سرمايه بي بديلي است در اختيار دولت ها و دستگاه هاي اجرايي كه اگر به خوبي عمل شود پيشرفت كارها را طبق برنامه در پي خواهد داشت و تحقق اين اهداف آينده نظام اسلامي و اين مملكت را بيمه خواهد كرد و ايران مترقي و پيشرفته و در عين حال با حكومتي ديني و شيعي الگوي موفقي براي جهان اسلام خواهد شد اميد است در آينده اي نه چندان دور شاهد تحقق همه ابعاد برنامه باشيم و برنامه هاي چشم انداز 20 ساله دوم را در دستور كار ببينيم.

ماموريت هاي ائمه جمعه در تحقق سند چشم انداز

تحقق برنامه چشم انداز در زمان معين نيازمند بستري مناسب و شرايط ويژه است كه پايگاه هاي نماز جمعه به ويژه امامان جمعه در فراهم كردن اين بستر و شرايط مي توانند نقش مثبتي ايفا كنند و آن بسترهاي مناسب عبارتند از:
1- امنيت همه جانبه و اين امنيت همه جانبه را ايمان و اعتقاد و معنويت در جامعه مي تواند تامين نمايد: «فاي الفريقين احق بالامن ان كنتم تعلمون الذين آمنوا و لم يلبسوا ايمانهم بظلم اولئك لهم الامن و هم مهتدون»(11)
و امامان جمعه به خاطر ارتباط مستمرشان با مردم و مسئولين و به تناسب كار و شغلشان با استناد به آيات و روايات نقش منحصر به فردي در تقويت ايمان مردم دارند و امنيت واقعي در گرو ايمان و معنويت و ياد خداست و بستر مناسبي براي تحقق برنامه چشم انداز.
2- تعاون و همكاري و اعتماد متقابل دولت و ملت، همه عالم طبيعت و هستي كه كتاب تكوين و هم قرآن كه كتاب تشريع است ما را به تعاون فرامي خواند زيرا نظام هستي در آسمان و زمين بر تعاون استوار است و:«تعاونوا علي البر و التقوي»(12)
همه جامعه را دعوت به همكاري مي كند، چه بر و تقوايي بالاتر از خدمت به خلق و اجراي قوانين الهي و زمينه سازي ظهور امام زمان، كه تدوين و تحقق برنامه چشم انداز براي رسيدن به اين اهداف است و امامان جمعه در ايجاد و تقويت تعاون و اعتماد متقابل دستگاه هاي اجرايي مي توانند نقش مؤثري داشته باشند به ويژه با استناد به آيات و روايات.
3- نظم در كارها و استحكام آنها، زيرا بدون توجه به اين دو اصل اين بار گران بسر منزل مقصود مي رسد، دعوت به تقوي جزء واجبات در خطبه هاي نمازجمعه است و رعايت نظم و استحكام در كارها و بهره گيري حداكثري از وقت و امكانات و استعدادها از لوازم تقوي است، در روايات ما كارگزاري كه:«قليل المئونه كثير المعونه »(13)
باشد ارزشمند است و اگر در تريبون هاي نماز جمعه مرتب و مكرر اين ارزش ها گفته شود نظم و استحكام در كارها فرهنگ روزمره مردم و مسئولان شود تحقق اهدافي بالاتر از برنامه را هم مي توان انتظار داشت.
4- كار و تلاش، جا انداختن اين كه به عمل كار برآيد نه به شعار. و تحقق عيني:«و ان ليس للانسان الا ما سعي»(14)
و اين كه رسيدن به دنيا و آخرت در گروه عمل و كار است از جمله وظايف امامان جمعه است، زيرا متاسفانه فرهنگ كار در جامعه ديني ما جا نيفتاده در حالي كه تأكيد بر عمل براي رسيدن به آخرت تا چه رسد به دنيا در معارف ديني زياد آمده و كار به عنوان عبادت مطرح است و رسيدن به دنيا و آخرت نتيجه و ثمره كار معرفي شده.
5- بينش و بصيرت ديني، در عصر و زمان ما به خاطر پيشرفت صنايع و ارتباطات هر روز مكتب و نحله جديدي با شعارهاي فريبنده معرفي مي شود و اگر بينش و بصيرت ديني نباشد چه بسا افراد جذب شعارهاي فريبنده شوند و دولت و نظامي كه داعيه اي جهاني دارد و در مقابل استكبار جهاني و منافعش ايستاده بايد مجريانش مرداني قوي از نظر اعتقادي و بينش باشند:«لا يحمل هذا العلم الا اهل البصر و الصبر و العلم بمواقع الحق» (15)
درك موقعيت خطير انقلاب، شناخت توطئه هاي رنگارنگ استكبار و دورنماي مبارزه و جهاد نفس گير و سرنوشت ساز و كسب آمادگي هاي مادي و معنوي از جمله شرايط اوليه دولت و ملت ايران اسلامي است، همچنان كه امام راحل كرارا فرمود، كمربندها را محكم ببنديد و به دستور مولاي متقيان در ميدان، دور دست ها را مدنظر قرار دهيد:«ارم ببصرك اقصي القوم»(16)
و كسب اين آمادگي هاي معرفتي در نمازهاي جمعه امكان پذير است زيرا از جمله وظايف امامان جمعه تعميق بصيرت ديني و صبر و مقاومت در برابر دشمن است.
6- بالا بردن همت مردم و مسئولين كه گرفتار حب دنيا نشوند، در دعاهاي ماثوره است كه:«ولا تجعل الدنيا اكبر همنا و لا مبلغ علمنا»(17)
آنان كه همتشان منافع دنيوي است اهل مقاومت و عاقبت انديشي نيستند ولي مردان خدا كه تمام همتشان جلب رضاي خدا و سعادت ابدي است تاريخ سازند:«و من الناس من يشري نفسه ابتغاء مرضات الله»(18)
و برنامه چشم انداز 20 ساله با توجه به واقعيت هاي موجود و امكانات بالفعل و بالقوه كشور تدوين و تنظيم شده و بدون شك همچنان كه نيروي انساني كارآمد از مهم ترين عوامل تحقق برنامه است وجود همت هايي بالا كه ثمره تعاليم حياتبخش ديني است از جمله امكانات اين كشور است و نمازهاي جمعه كه دولت و ملت را همواره به تقواي الهي دعوت مي نمايد و از حب دنيا برحذر مي دارد در ايجاد اين همت بالا نقش مهمي دارد و اگر جامعه به خصوص دولتمردان و دستگاه هاي اجرايي كشور تمامي فكر و ذكر و همتشان در جهت تحقق اين ارزش ها به كار افتد بدون شك اهداف برنامه چشم انداز در زمان معين محقق خواهد شد و همين امر سكوي محكم و مقاومي براي پيشرفت هاي بيشتر شد و ايران اسلامي به جايگاهي خواهد رسيد كه نه تنها براي كشورهاي اسلامي بلكه براي كشورهاي جهان سوم الگو خواهد شد و مصداق آيه شريفه:«كزرع اخرج شطاه فازره فاستغلظ فاستوي علي سوقه يعجب الزراع ليغيظ بهم الكفار»(19)
است كه در چنين شرايطي هم از نظر فكري و نظري زمينه حاكميت جهاني اسلام فراهم خواهد شد و هم از نظر امكانات و ابزارهاي مادي به بركت پيشرفت علوم و صنايع و معني واقعي انتظار ظهور و فرج فراهم كردن اين زمينه هاست و در يك كلام تحقق اهداف برنامه چشم انداز 20 ساله تلاشي حساب شده و همه جانبه در جهت تحقق ظهور و فرج امام زمان(عج) خواهد بود و نمازهاي جمعه پايگاه هاي گسترده اين تلاش به منظور تعجيل در فرج امام زمان(عج) هستند.

پي نوشت:

1- ابراهيم، آيه4
2- ميزان الحكمه، ج1، ص 37
3- عوالي اللالي، ج4، ص 102
4- حج، آيه 78
5- بقره، آيه 148
6- حديد، آيه 21
7- صف، آيه 8
8- انفال، آيه 24
9- طه، آيه 126
10-بقره، 143
11-انفال، آيه 82
12-مائده، آيه 82
12-مائده، آيه 2
13- مستدرك، ج11، ص 178
14- نجم، آيه 39
15- نهج البلاغه، خطبه، 173
16-مستدرك، ج11، ص 86
17- مستدرك، ج6، ص 285
18- بقره، آيه 207
19- فتح، آيه 29