نویسنده:محمد على خزاعى
بیست و نهمین سالگرد پیروزى شکوهمند انقلاب اسلامى ایران، با دهه سوم ماه محرم و سال اتحاد ملى و انسجام اسلامى متقارن شده است. سالى که با درایت رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آیت الله خامنه اى، به این عنوان نامگذارى شده است که متاثر از این امر، ستاد مرکزى دهه فجر انقلاب اسلامى هم با نامیدن دهه فجر امسال تحت عنوان «دهه فجر، تجلى اتحاد ملى، انسجام اسلامى» و روز ۲۱ بهمن با عنوان «انقلاب اسلامى، اتحاد ملى و انسجام اسلامى» بار دیگر لزوم توجه به اندیشه هاى سترگ رهبر کبیر انقلاب را یادآور شده اند.
به جرات مى توان گفت که بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران در عمر پر برکت خود چه به هنگام مبارزه با رژیم منحوس ستمشاهى پهلوى و چه در وقت تشکیل حکومت اسلامى به این امر عنایت شایانى داشته اند. دعوت مردم به یکپارچگى و وحدت کلمه در مقابله با طاغوت و تهیج مسلمانان جهان به رویارویى با اردوگاه استکبار جهانى شرق و غرب و خصوصا رژیم نامشروع صهیونیستى از شاخصه هاى اندیشه وحدت گرایانه آن حکیم فرزانه در دوران مبارزه بود. در زمان تثبیت نظام جمهورى اسلامى در ایران با تعیین ۱۲ تا ۱۷ ربیع الاول به عنوان هفته وحدت( همبستگى بیشتر بین مذاهب اسلامى اهل سنت و شیعه) ، اعلام آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان روز جهانى قدس( همبستگى بین المللى مسلمانان در حمایت از حقوق قانونى مردم مظلوم فلسطین)، تاسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام (مرجع رفع اختلاف بین مجلس شوراى اسلامى و شوراى نگهبان قانون اساسى) و ... بار دیگر ژرفاى دید خود را به اثبات رساندند.
اکنون که انتخابات سراسرى مجلس هشتم شوراى اسلامى و میاندوره اى مجلس خبرگان و شوراى اسلامى شهر( در برخى حوزه ها) را در پیش رو داریم، در این مجال سعى مى کنیم موضوع مطروح را از منظر یکى از گرانبهاترین آثار بر جاى مانده از آن مرجع عالیقدر بررسى نماییم. موضوعى که، خصوصا بازشناسى آن براى نسل سوم انقلاب امرى ضرورى مى نماید.
۱- معارف غنى اسلامى: حضرت امام )ره) طلایه وصیت نامه سیاسى الهى خود را با حدیث ثقلین از رسول اکرم(ص) آغاز مى نمایند:
«انى تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتى اهل بیتى؛ فانهما لن یفترقا حتى یردا على الحوض(۱)؛
به راستى در میان شما دو امانت گرانبها به جاى مى گذارم، کتاب خدا و عترت اهل بیتم، پس این دو از یکدیگر جدا نشوند، تا در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.»
در واقع ایشان از این حدیث که متواتر بین مسلمانان نقل شده، در جهت احیاى واقعى جایگاه کتاب خدا(قرآن) بهره مى گیرند و از دین اسلام، رسول اکرم(ص) ، امیرالمومنین على(ع)، نهج البلاغه، ائمه معصومین، ادعیه حیاتبخش ، دعاى عرفات، مناجات شعبانیه، صحیفه سجادیه، صحیفه فاطمیه، امام محمد باقر(ع)، مذهب جعفرى، شهادت ائمه اطهار(ع) در راه تعالى اسلام (۲) و ... به عنوان پایه هاى انسجام و همگرایى اسلامى مکرر یاد مى نمایند.
۲- مردم ایران: از آنجا که در به ثمر رسیدن انقلاب شکوهمند اسلامى ایران، شهداى بسیارى جان خود را تقدیم نمودند، حضرت امام (ره) هم همواره بر اهمیت پشتوانه عظیم مردمى تاکید داشتند. لذا با یادآورى تاییدات غیبى الهى(۳) به مثابه عامل پیروزى انقلاب اسلامى، بر صراط مستقیم صحه گذاشته و چنین رهنمود مى دهند:
«توصیه مى کنم که از این راه مستقیم الهى، که نه به شرق ملحد و نه به غرب ستمگر کافر وابسته است، بلکه به صراطى که خداوند به آنها نصیب فرموده است محکم و استوار و متعهد و پایدار پایبند بوده و لحظه(اى) از شکر این نعمت غفلت نکرده، و دست هاى ناپاک عمال ابرقدرت ها، چه عمال خارجى و چه عمال داخلى بدتر از خارجى، تزلزلى در نیت پاک و اراده آهنین آنان رخنه نکند و بدانند که هر چه رسانه هاى گروهى عامل و قدرت هاى شیطانى غرب و شرق اشتلم(۴) مى زنند دلیل بر قدرت الهى آنان است؛ و خداوند بزرگ سزاى آنان را هم در این عالم و هم در عوالم دیگر خواهد داد. انه ولى النعم و بیده ملکوت کل شى».(۵)
توجه به داشته هاى خودى(۶)، دعوت گروه هاى فریب خورده و معاند با نظام به پیوستن به ملت(۷)، شرکت فعال در تمام انتخابات و گزینش افراد روى ضوابط شرعى و قانونى(۸) ( تا خسارات جبران ناپذیرى، وحدت و انسجام کشور و اسلام را در بر نگیرند) و ... تنها بخشى از توجهات معظم له به مردم مى باشد. مردمى که معتقدند:
« در عصر حاضر بهتر از ملت حجاز در عهد رسول الله صلى الله علیه و آله، و کوفه و عراق در عهد امیر المومنین و حسین بن على صلوات الله و سلامه علیهما، مى باشند(۹)».
۳- مسوولان: از آنجا که مسوولان مملکتى به عنوان متولیان امور کشور، نقش بسیار مهمى در اتحاد ملى و انسجام اسلامى دارند لذا در صفحات متعددى از وصیت نامه سیاسى الهى حضرت امام )ره)، مورد رهنمود قرار گرفته اند. براى نمونه در خصوص انتخاب درست افراد براى مناصب دولتى، مى فرمایند:
« به وزراى کشور در طول تاریخ آینده توصیه مى کنم که در انتخاب استاندارها دقت کنند اشخاص لایق، متدین، متعهد، عاقل و سازگار با مردم انتخاب نمایند، تا آرامش در کشور هر چه بیشتر حکمفرما باشد».(۱۰)
نظارت بر رسانه ها به گونه اى که، مانع از انحراف آنها از اسلام و مصالح کشور شوند(۱۱). از دیگر رهنمودهاى ایشان به مسوولان مى باشد. ضمنا همواره مسوولان را به گرامى داشتن مردم دعوت مى نمایند:
« قدر این ملت را بدانید و در خدمتگزارى به آنان، خصوصا مستضعفان و محرومان و ستمدیدگان که نور چشمان ما و اولیاى نعم همه هستند و جمهورى اسلامى ره آورد آنان و با فداکارى هاى آنان تحقق پیدا کرد و بقاى آن نیز مرهون خدمات آنان است، فروگذار نکنید؛ و خود را از مردم و آنان را از خود بدانید؛ و حکومت هاى طاغوتى را که چپاولگرانى بى فرهنگ و زورگویانى تهى مغز بودند و هستند را همیشه محکوم نمایند، البته با اعمال انسانى که شایسته براى یک حکومت اسلامى است(۱۲)».
۴- ملت هاى اسلامى: پیروزى از ائمه اطهار)ع) و فرهنگ سیاسى، اجتماعى، اقتصادى، نظامى این بزرگ راهنمایان عالم بشریت(۱۳) و خنثى کردن تبلیغات تفرقه افکن و خانه برانداز از جمله مواردى هستند که به انسجام هر چه بیشتر امت اسلامى مى انجامند. حضرت امام(ره) مى فرمایند:
« در مقابل این توطئه ها عکس العمل نشان داده و به انسجام و خدمت خود، به هر راه ممکن، افزایش دهند و کفار و منافقان را مایوس نمایند(۱۴)».
همچنین در فراز مهمى ملت هاى اسلامى را به توجه به سرمایه هاى وجودى خود فرا مى خوانند:
« انتظار نداشته باشید که از خارج کسى به شما در رسیدن به هدف، که آن اسلام و پیاده کردن احکام اسلام است، کمک کند؛ خود باید به این امر حیاتى، که آزادى واستقلال را تحقق مى بخشد، قیام کنید(۱۵)».
در انتها یادآورى این نکته ضرورى است که، با گذشت هجده سال از رحلت جانسوز رهبر کبیر انقلاب، ارزش،ژرفا و صلابت این اثر بیشتر رخ مى نماید و نمى توان هرگز حق مطلب را ادا نمود.
به جرات مى توان گفت که بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران در عمر پر برکت خود چه به هنگام مبارزه با رژیم منحوس ستمشاهى پهلوى و چه در وقت تشکیل حکومت اسلامى به این امر عنایت شایانى داشته اند. دعوت مردم به یکپارچگى و وحدت کلمه در مقابله با طاغوت و تهیج مسلمانان جهان به رویارویى با اردوگاه استکبار جهانى شرق و غرب و خصوصا رژیم نامشروع صهیونیستى از شاخصه هاى اندیشه وحدت گرایانه آن حکیم فرزانه در دوران مبارزه بود. در زمان تثبیت نظام جمهورى اسلامى در ایران با تعیین ۱۲ تا ۱۷ ربیع الاول به عنوان هفته وحدت( همبستگى بیشتر بین مذاهب اسلامى اهل سنت و شیعه) ، اعلام آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان روز جهانى قدس( همبستگى بین المللى مسلمانان در حمایت از حقوق قانونى مردم مظلوم فلسطین)، تاسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام (مرجع رفع اختلاف بین مجلس شوراى اسلامى و شوراى نگهبان قانون اساسى) و ... بار دیگر ژرفاى دید خود را به اثبات رساندند.
اکنون که انتخابات سراسرى مجلس هشتم شوراى اسلامى و میاندوره اى مجلس خبرگان و شوراى اسلامى شهر( در برخى حوزه ها) را در پیش رو داریم، در این مجال سعى مى کنیم موضوع مطروح را از منظر یکى از گرانبهاترین آثار بر جاى مانده از آن مرجع عالیقدر بررسى نماییم. موضوعى که، خصوصا بازشناسى آن براى نسل سوم انقلاب امرى ضرورى مى نماید.
محورهاى دربرگیرنده اتحاد ملى و انسجام اسلامى
حضرت امام (ره) در خلال وصیت نامه سیاسى الهى خود، از عوامل متعددى به عنوان زمینه ساز اتحاد ملى و انسجام اسلامى نام برده اند که تحت چهار عنوان کلى ذیل، قرار مى گیرند:۱- معارف غنى اسلامى: حضرت امام )ره) طلایه وصیت نامه سیاسى الهى خود را با حدیث ثقلین از رسول اکرم(ص) آغاز مى نمایند:
«انى تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتى اهل بیتى؛ فانهما لن یفترقا حتى یردا على الحوض(۱)؛
به راستى در میان شما دو امانت گرانبها به جاى مى گذارم، کتاب خدا و عترت اهل بیتم، پس این دو از یکدیگر جدا نشوند، تا در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.»
در واقع ایشان از این حدیث که متواتر بین مسلمانان نقل شده، در جهت احیاى واقعى جایگاه کتاب خدا(قرآن) بهره مى گیرند و از دین اسلام، رسول اکرم(ص) ، امیرالمومنین على(ع)، نهج البلاغه، ائمه معصومین، ادعیه حیاتبخش ، دعاى عرفات، مناجات شعبانیه، صحیفه سجادیه، صحیفه فاطمیه، امام محمد باقر(ع)، مذهب جعفرى، شهادت ائمه اطهار(ع) در راه تعالى اسلام (۲) و ... به عنوان پایه هاى انسجام و همگرایى اسلامى مکرر یاد مى نمایند.
۲- مردم ایران: از آنجا که در به ثمر رسیدن انقلاب شکوهمند اسلامى ایران، شهداى بسیارى جان خود را تقدیم نمودند، حضرت امام (ره) هم همواره بر اهمیت پشتوانه عظیم مردمى تاکید داشتند. لذا با یادآورى تاییدات غیبى الهى(۳) به مثابه عامل پیروزى انقلاب اسلامى، بر صراط مستقیم صحه گذاشته و چنین رهنمود مى دهند:
«توصیه مى کنم که از این راه مستقیم الهى، که نه به شرق ملحد و نه به غرب ستمگر کافر وابسته است، بلکه به صراطى که خداوند به آنها نصیب فرموده است محکم و استوار و متعهد و پایدار پایبند بوده و لحظه(اى) از شکر این نعمت غفلت نکرده، و دست هاى ناپاک عمال ابرقدرت ها، چه عمال خارجى و چه عمال داخلى بدتر از خارجى، تزلزلى در نیت پاک و اراده آهنین آنان رخنه نکند و بدانند که هر چه رسانه هاى گروهى عامل و قدرت هاى شیطانى غرب و شرق اشتلم(۴) مى زنند دلیل بر قدرت الهى آنان است؛ و خداوند بزرگ سزاى آنان را هم در این عالم و هم در عوالم دیگر خواهد داد. انه ولى النعم و بیده ملکوت کل شى».(۵)
توجه به داشته هاى خودى(۶)، دعوت گروه هاى فریب خورده و معاند با نظام به پیوستن به ملت(۷)، شرکت فعال در تمام انتخابات و گزینش افراد روى ضوابط شرعى و قانونى(۸) ( تا خسارات جبران ناپذیرى، وحدت و انسجام کشور و اسلام را در بر نگیرند) و ... تنها بخشى از توجهات معظم له به مردم مى باشد. مردمى که معتقدند:
« در عصر حاضر بهتر از ملت حجاز در عهد رسول الله صلى الله علیه و آله، و کوفه و عراق در عهد امیر المومنین و حسین بن على صلوات الله و سلامه علیهما، مى باشند(۹)».
۳- مسوولان: از آنجا که مسوولان مملکتى به عنوان متولیان امور کشور، نقش بسیار مهمى در اتحاد ملى و انسجام اسلامى دارند لذا در صفحات متعددى از وصیت نامه سیاسى الهى حضرت امام )ره)، مورد رهنمود قرار گرفته اند. براى نمونه در خصوص انتخاب درست افراد براى مناصب دولتى، مى فرمایند:
« به وزراى کشور در طول تاریخ آینده توصیه مى کنم که در انتخاب استاندارها دقت کنند اشخاص لایق، متدین، متعهد، عاقل و سازگار با مردم انتخاب نمایند، تا آرامش در کشور هر چه بیشتر حکمفرما باشد».(۱۰)
نظارت بر رسانه ها به گونه اى که، مانع از انحراف آنها از اسلام و مصالح کشور شوند(۱۱). از دیگر رهنمودهاى ایشان به مسوولان مى باشد. ضمنا همواره مسوولان را به گرامى داشتن مردم دعوت مى نمایند:
« قدر این ملت را بدانید و در خدمتگزارى به آنان، خصوصا مستضعفان و محرومان و ستمدیدگان که نور چشمان ما و اولیاى نعم همه هستند و جمهورى اسلامى ره آورد آنان و با فداکارى هاى آنان تحقق پیدا کرد و بقاى آن نیز مرهون خدمات آنان است، فروگذار نکنید؛ و خود را از مردم و آنان را از خود بدانید؛ و حکومت هاى طاغوتى را که چپاولگرانى بى فرهنگ و زورگویانى تهى مغز بودند و هستند را همیشه محکوم نمایند، البته با اعمال انسانى که شایسته براى یک حکومت اسلامى است(۱۲)».
۴- ملت هاى اسلامى: پیروزى از ائمه اطهار)ع) و فرهنگ سیاسى، اجتماعى، اقتصادى، نظامى این بزرگ راهنمایان عالم بشریت(۱۳) و خنثى کردن تبلیغات تفرقه افکن و خانه برانداز از جمله مواردى هستند که به انسجام هر چه بیشتر امت اسلامى مى انجامند. حضرت امام(ره) مى فرمایند:
« در مقابل این توطئه ها عکس العمل نشان داده و به انسجام و خدمت خود، به هر راه ممکن، افزایش دهند و کفار و منافقان را مایوس نمایند(۱۴)».
همچنین در فراز مهمى ملت هاى اسلامى را به توجه به سرمایه هاى وجودى خود فرا مى خوانند:
« انتظار نداشته باشید که از خارج کسى به شما در رسیدن به هدف، که آن اسلام و پیاده کردن احکام اسلام است، کمک کند؛ خود باید به این امر حیاتى، که آزادى واستقلال را تحقق مى بخشد، قیام کنید(۱۵)».
در انتها یادآورى این نکته ضرورى است که، با گذشت هجده سال از رحلت جانسوز رهبر کبیر انقلاب، ارزش،ژرفا و صلابت این اثر بیشتر رخ مى نماید و نمى توان هرگز حق مطلب را ادا نمود.
پى نوشت ها
۱- حضرت امام خمینى(ره)، وصیت نامه سیاسى الهى، تدوین على رضا اسماعیلى، موسسه چاپ و نشر عروج، ،۱۳۷۵ ص ۱۱.
۲- همان، صص ۱۶-۱۵.
۳- همان، ص ۲۱.
۴- اخذ چیزى به زور، لاف پهلوانى زدن، تند، خشونت، تعدى و زور.
۵- حضرت امام خمینى(ره)، پیشین، صص ۱۹-۱۸.
۶- همان، ص۴۰.
۷- همان، ص ۶۶.
۸- همان، ص۴۵.
۹- همان، صص ۳۲-۳۱.
۱۰- همان، ص ۵۱.
۱۱- همان، ص ۶۲
۱۲- همان، ص ۳۴.
۱۳- همان، ص ۱۹.
۱۴- همان، ص ۲۵.
۱۵- همان، ص ۵۲.
