معرفی کتاب ارزنده‌ی «پدر پیامبران در قرآن» از قلم مترجم

از زمانی که شعر «اضطراب ابراهیم» م. سرشک را در نیمه‌ی دوم دهه‌ی شصت خورشیدی خواندم، ترس و لرزی شگرف در اندرون خویش احساس کردم. درست یک دهه بعد، خواندن شعر «در من و برمن» هزاره‌ی دوم آهوی کوهی نیز همین احساس را در من تجدید کرد و این بار همزمان، احساس نهفته و گنگی را که اوّل بار، هنگام خواندن داستان حضرت ابراهیم (علیه السلام) در چندین کتاب برای درس دینی سال نخست دبیرستان دکتر شریعتی بیرجند به سال 1359 دست داده بود، دوباره زنده و به دشواره‌ی همیشگی‌ام بدل شد. پس از ترجمه‌ی کتاب هیروگلیف در قرآن کریم، تألیف سعد عبدالمطلب العدل،- که شش سال پیش‌تر از این به پیشنهاد و همراهی دوست عزیزم استاد حامد صدقی انجام پذیرفت- پیامبر آتش (علیه السلام) که «نقش‌ها را شست و شکست و کلامی نیافت» موضوع اصلی پژوهش‌ام در سال‌های اخیر شد.
بی‌تردید، اشارت‌های مختلف سعد عبدالمطلب العدل به یکی بودن حضرت ابراهیم (علیه السلام) و إخناتون در آن کتاب و دریافت دو کتاب دیگر وی: إخناتون ابوالأنبیاء و الخلیل إخناتون فی القرآن الکریم، در تدوین و تألیف کتاب حاضر مؤثّر افتاد. شایان ذکر است غرض و غایت اصلی تألیف این کتاب آن بود که ضمن حفظ شؤون تحقیقات دانشگاهی، طیف‌های مختلف اجتماعی را به کار آید و آنان نیز از لذّتی که در ضمن جستجو و پژوهش در این موضوع در حوزه‌های مختلف دینی، تاریخی، فلسفی و ادبی نصیب مؤلّف شده، بهره‌مند شوند؛ چه کمتر فردی را می‌توان یافت که برای یک بار هم شده، دچار تناقض و اضطراب حضرت ابراهیم (علیه السلام) در زندگی خود نشده و چنین تجربه‌ی زیستی‌ای را نیازموده باشد، لذا برای تحصیل این مهم، حجم کتاب از آنچه انتظار می‌رفت بیشتر شد.
در مقدمه‌ی کتاب ضمن تبیین شخصیت چند ساحتی، به ویژه ساحت هلالی خیالی آن حضرت (علیه السلام)، از دیدگاه برخی محققان و مستشرقان و شباهت‌های آن با برخی چهره‌های افسانه‌ای- تاریخی مانند برهما، بودا، گیل گمش، حمورابی و إخناتون و اتّفاق نظر ادیان سه‌گانه‌ی سامی- عربی در باب پدر پیامبران بودن آن حضرت، گزارش مجمل و تازه‌ای از قصه‌ی آن حضرت ارایه کردم. در این کتاب، ابتدا به نقل و نقد روایت تورانی و سپس به گزارش روایت قرآنی قصه‌ی ابراهیم (علیه السلام) پرداختیم. در قسمت‌های بعدی کتاب روایت‌های مختلف تاریخی عربی- فارسی آن قصّه نقل و نقد شد و پس از آن نیز اشاراتی اجمالی به فرقه‌ی صابئین و حضرت ابراهیم (علیه السلام) گردید و در ادامه با تکیه بر کتاب ترس و لرز کی یرکه گور خوانشی اگزیستانسیالیستی از این قصّه انجام پذیرفت. پایان بخش کتاب نیز ترجمه‌ی کتاب ارزنده‌ی إخناتون ابوالانبیاء استاد سعد عبدالمطلب العدل، محقّق فرهیخته‌ی مصری است. کتاب استاد العدل باب جدیدی را بر روی پژوهندگان حوزه‌ی تاریخ انبیاء گشوده و برخی از ابهامات تاریخ زندگی پیامبر آتش (علیه السلام) را تا حدودی برطرف ساخته است.
در پایان گفتنی است از جناب آقای اصغر علمی، مدیر فرهیخته‌ی نشر سخن و ناشر معرفت‌شناس مجموعه‌ی دانش‌های قرآنی، به جهت تشویق‌ها و ترغیب‌های مداومشان برای تألیف این کتاب سپاسگزارم. و نیز ممنونم از محبّت‌های بی‌دریغ همکار عزیزم جناب آقای دکتر حامد نوروزی در دانشگاه بیرجند و تلاش‌های پیگیرانه و مشفقانه‌ی سرکار خانم صدیقه پوراکبر کسمایی، دانشجوی دکتری دانشگاه خوارزمی در به سامان رسیدن اثر و نیز از میترا پاکزاد دانشجوی کارشناسی ارشد همان دانشگاه برای نمایه‌ی کتاب.
منبع مقاله :
سعد، عبدالمطلب سعید؛ ( 1393 )، پدر پیامبران در قرآن، ترجمه: دکتر حبیب الله عباسی، تهران: انتشارات سخن، چاپ اول.