نویسنده: محمد غفارنیا
بعد از آن كه پیامبر خدا با خدیجه ازدواج كرد، خدیجه برده‌ای خرید به نام زید؛ و بعد‌ها آن را به پیامبر بخشید. پیامبر نیز زید را آزاد فرمود، و چون خاندان زید او را از خود راندند، پیامبر او را فرزند خوانده خود قرار داد. پس ازظهور اسلام زید مسلمان شد و جایگاه بلندی را به دست آورد؛ چنان كه در جنگ موته یكی از فرماندهان لشكر اسلام شد و در همان جنگ به درجه شهادت نائل گردید.
هنگامی كه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) خواست برای زید همسری انتخاب كند از زینب بنت جحش (1) (دختر عمه اش) برای زید خواستگاری كرد. زینب چون تصور می‌كرد كه حضرت می‌خواهد او را به همسری خود بر گزیند، خوشحال شد و رضایت داد؛ اما بعداً كه فهمید برای زید از او خواستگاری نموده است، سخت ناراحت شد و گفت: من دختر عمه تو هستم و به این امر حاضر نیستم، برادر زینب، عبدالله نیز با این امر مخالفت می‌ورزید.
در اینجا بود كه آیه نازل شد و به زینب، عبدالله و امثال آنها هشدار داد كه وقتی خدا و رسولش كاری را لازم می‌دانند، آنها نمی‌توانند با اراده خدا و پیامبرش مخالفت ورزند.
(وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَن یَكُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ? وَمَن یَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُّبِینًا) (2)
هیچ مرد و زن با ایمانی حق ندارد هنگامی كه خدا و پیامبرش امری را لازم بدانند، اختیاری از خود (در برابر اختیار و فرمان خدا) داشته باشند؛ و هر كس نافرمانی خدا و رسولش را كند به گمراهی آشكاری گرفتار شده است. ))
وقتی این آیه نازل شد زینب راضی گشت و او و برادرش امر خود را به دست پیامبر قرار دادند. حضرت نیز او را با زید عقد بست و ده دینار و شصت درهم از مال خود برای او مهریه فرستاد. (3)
پی‌نوشت‌ها:
1- (زینب دختر امیمه، دختر عبدالمطلب و عمه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم).
2-احزاب/36.
3-مجمع البیان: ج8، ص359.
غفارنیا، محمد، (1387) 142 قصّه از قرآن: همراه با شأن نزول آیاتی از قرآن، قم: جامعه القرآن الکریم، چاپ اول
