چگونگی کار نورسنج دوربين

براي تنظيم درست نور، تمام دوربين هاي ديجيتال بر اساس اطلاعات نورسنجشان کار مي کنند. نورسنج ها در چند نوع مختلف وجود دارد، اما در مود دوربين هاي ديجيتال مي توان آنها را به دو دسته کلي تقسيم نمود:
1) آنهايي که نور رسيده به سنسور تصوير را اندازه مي گيرند
2) آنهايي که نور وارد شده به خود دوربين را بر اساس اين معيار که چقدر به لنز نزديک مي باشند اندازه گيري مي کنند. در اين دو سيستم، اولي پيچيده تر و دقيقتر است.

نورسنجي از ميان لنز (TTL)

بيشتر دوربين هاي ديجيتال از نورسنجي مرسوم به TTL استفاده مي کنند. TTL مخفف عبارت “Through The Lens” به معني از ميان لنز بوده و به معني اين است که همان نوري را که سنسور دوربين احساس مي کند اندازه گيري مي نمايد. اين اندازه گيري مي تواند به چند طريق انجام شود که معمول ترين آنها عبارتست از: متوسط گيري مرکزي (Center-Weighted)، نورسنجي چند ناحيه اي يا ماتريسي (Segmented) و نورسنجي نقطه‌اي. تفاوت اين روشها در اين است که نور موجود در کادر تصوير را چگونه اندازه گيري مي کنند. در عکسهاي معمولي، بيشتر دوربين هاي بر اساس متوسط گيري مرکزي يا چند ناحيه اي نورسنجي مي کنند که در هر دو روش اندازه گيري نور بگونه اي انجام مي شود که تقريبا براي کل کادر مناسب باشد. نورسنجي نقطه اي معمولا براي کاربردهاي خاص که نياز به اندازه گيري نور در يک نقطه بخصوص از کادر مي باشد و بقيه کادر اهميت زيادي ندارد، مناسب است.

نورسنجي متوسط گيري مرکزي

در نورسنجي متوسط گيري مرکزي که بيشتر در دوربينهاي ديجيتال مورد استفاده است، نور وارد شده در کادر با اعمال اهيمت بيشتر براي نور موجود در مرکز کادر و سطوح کمتر اهميت با دور شدن از مرکز به سمت حاشيه کادر اندازه گيري مي شود. د راين نوع اندازه گيري تقريبا 80 درصد اندازه گيري بر اساس مرکز کادر بوده و 20 درصد از نواحي اطراف کادر تعيين مي شود. اين نوع اندازه گيري به اين مفهوم است که هر چه که در مرکز کادر اندازه گيري شود، روشن يا تيره، تاثير مهمي بر متوسط اندازه گيري شده و بنابر اين ترکيب سرعت شاتر/ديافراگم تنظيم شده خواهد داشت. بطو رخلاصه با قراردادن جسمي تاريک در مرکز تصوير باعث ايجاد تصويري خواهد شد که نور آن در مرکز مناسب مي‌باشد، ولي در ساير مناطق کادر نور بيش از حد خواهد داشت. بر عکس اين موضوع نيز ممکن است. اين مشکل هنگامي پيش مي آيد که صحنه مورد عکاسي داراي تغييرانت زيادي در نور باشد، نظير صحنه اي که در آن هم ناحيه درخشان نور خورشيد قرار داشته باشد و هم سايه. د ر چنين مواردي عکاس بايد خود نور دوربين را تنظيم نمايد به اين صورت که يکبار با ناحيه سايه و يکبار با ناحيه آفتابي نورسنجي نمايد و سرعت شاتر و ديافراگمي معادل ميانگين نشان داده شده براي اين دو ناحيه را انتخاب نمايد تا ه ردو ناحيه در تصوير به خوبي نشان داده شوند.

نور سنجي چند ناحيه اي

د رنورسنجي چند ناحيه اي صحنه مورد نظر با دقت بيشتري نورسنجي مي شود. سيستم کادر را به چند ناحيه تقسيم نموده و نور هر کدام از اين نواحي را مستقل از بقيه نواحي اندازه گيري مي نمايد. روش که کادر تقسيم بندي شده است، شکل نواحي اندازه گيري شده، و تعداد اين نواحي تاثير زيادي بر روي نتيجه نهايي نورسنجي خواهد گذارد. توليد کنندگان مختلف از سيستم هاي چند ناحيه اي مختلف همراه با الگوريتم هاي متفاوتي براي تنظيم بهينه سرعت شاتر و ديافراگم دوربين استفاده مي کنند. سيستم چند ناحيه اي خصوصا روي دوربينهايي که سرعتهاي شاتر و ديافراگم هايمختلفي را د راختيار دارند بسيار خوب کار مي کند. اين سيستم در مورد دوربينهايي که سرعت شاتر و ديافراگم از پيش تعيين دشه دارند چندان موثر نيست. علت ساده است، بر فرض نور خوانده شده از نواحي مختلف پس از متوسط گيري سرعت شاتر 187/1 در ديافراگم f5.6 را پيشنهاد ميکند، اما اگر دوربين تنها داراي سرعتهاي 125/1 يا 250/1 باشد، اعداد دقيق نور به نزديکترين تنظيم هاي موجود سرعت شاتر يا ديافراگم گرد مي شود و د رنتيجه د رعکس نورسنجي دقيقي که مورد نياز بوده اعمال نمي شود.

نورسنجي نقطه اي

در اين روش تمام تصميم گيري براي تنظيم نور دوربين بر اساس ناحيه کوچکي در مرکز کادر انجام خواهد شد و ناحيه ديگري مورد سنجش قرار نخواهد گرفت. اين نوع نورسنجي براي هنگامي که عکاسي مي خواهد به ناحيه خاصي از صحنه توجه ويژه داشته باشد و آنرا از بقيه نواحي جدا نمايد بسيار کارآمد است. با نور سنجي براي نقطه انتخاب شده تنظيم نور فقط براي ناحيه مورد نظر صحيح خواهد بود. نتيجه چنين نورسنجي اين خواهد بود که ممکن است نور بقيه نواحي کمتر يا بيشتر از ميزان طبيعي شود و هدف مورد نظر عکاس بدست مي‌آيد.

جبران نوري

يکي ديگر از موارد مطرح در نورسنجي جبران نوري مي باشد. هر چند دوربين تمام تلاش خود را براي انتخاب بهترين تنظيم نور بکار مي برد، ولي در بعضي مواقع کمي دخالت عکاس در تنظيم صورت گرفته مي تواند عکس را تا حد زيادي بهبود دهد. سيستم هاينورسنجي معمولا نوعي محدوديت در زيمنه روش اندازه گيري نور يا ايجاد خطا در بعضي از شرايط نوري دارند. جبران نوري ابزاري لازم براي برطرف کردن اين اشکالات است.
بيشتر نورسنجها ممکن است در شرايطي مثل صحنه هاي برفي يا سوژه هاي با زمينه روشن دچار سردرگمي و اشتباه شوند. تصوير بالا نمونه اي از اين گونه موارد است. در اين صحنه دوربين در تشخيص تنظيم نور صحيح براي دوربين دچا رخطا شده است. سفيدي شديد برف باعث گرديده که نور سنج، نور کل تصوير را کمتر از حد لازم تنظيم نمايد و در نتيجه نور عکس مثل نور هواي تاريک و روشن به نظر برسد. اين ايراد يکي از مشکلات معمول سيستم هاي نورسنجي است و در انواع مختلف سيستم هاي نورسنجي بطريقي اتفاق مي افتد.

در شرايطي نظير اين حالت نشان داده شده کنترل جبران نوري مفيد به نظر مي رسد. عکاس با استفاده از جبران نوري مي تواند نرو اضافي به تصوير اعمال نمايد. واحد مورد استفاده براي اندازه گيري جبران نوري EV (مقدار نور) مي باشد. خيلي از دوربينهاي ديجيتال و غير ديجيتال چنين امکاني را دارند.

در اينجا همان عکس قبلي با جبران نوري +1EV گرفته شده است. تصوير بطور قابل ملاحظه اي روشنتر شده و تمايل خاکستري رنگ برف و نور تاريک کل تصوير برطرف شده است.
در مثالي که اينجا نشان داديم مشکل از درخشندگي شديد برف ناشي مي شد که با تاثير بر سيستم نورسنجي دوربين باعث اشتباه در تنطيم سرعت شاتر و ديافراگم دوربين مي شد. بر عکس اين موضوع نيز ممکن است اتفاق بيفتد. در شرايطي که پيش زمينه عکس روشنتر از پس زمينه عکس مي باشد نيز نور سنج دوربين در تشخيص نور درست دچار خطا مي شود. در اين شرايط تصوير داراي نور بيشتر از ميزان لازم است. در اين شرايط نيز مي توا ن با استفاده از جبران نوري براي کم کردن تاثير پيش زمينه استفاده نمود و تصوير را تا حد زيادي بهبود داد. مثلا با انتخاب جبران نوري –½ EV يا –1 EV مي توان بدون اينکه پيش زمينه دچار نور زيادي شود، نور پس زمينه را در حد لازم تنظيم نمود.

تاثير مدهاي از پيش تنظيم شده

برنامه هاي دوربين همانطور که از نامشان برمي آيد گزينه هاي از پيش برنامه ريزي شده اي هستند که سرعت شاتر يا ديافراگم را بر اساس منظوري که از آنها خواسته شده است تنظيم مي نمايند. يک برنامه تنظيم شده براي حالت ورزشي يا پرتحرک اولويت را بجاي عمق ميدان به سرعت شاتر مي دهد تا حرکتها را ساکن نمايد و يا يک مد مربوط به منظره بجاي سرعت شاتر اولويت را به ديافراگم مي دهد تا بتواند عمق ميدان بزرگتري ايجاد نمايد. اين دو متغير با يکديگر پيوند خورده اند: هر چه نور بيشتر باشد (ديافراگم بزرگتر) يعني سرعت شاتر بيشتر است ، و هر چه عمق ميدان بيشتر باشد (ديافراگم کوچکتر) به مفهوم آهسته تر بودن سرعت شاتر مي‌باشد.
بااستفاده از يک مد برنامه ريزي شده در تنظيم نور عکس اشتباهي پيش نمي آيد، هر چند که بااستفاده از يک مد نا مناسب ممکن است تصويرکاملا تحت تاثير قرار گيرد. مثلا اگر يک برنامه اولويت ديافراگم براي شرايطي که نور کافي وجود ندارد انتخاب شود، سرعت پايين شاتر که توسط برنامه اجبار مي شود مي تواند باعث مات شدن تصوير در اثر لرزش هاي اندک دوربين روي دست شود.

چگونه حساسيت ISO با نور در ارتباط است

مقياس ISO براي فيلمهاي عکاسي – که به معناي سرعت واکنش شيميايي فيلمدر برابر نور و يا حساسيت آن در برابر نور است – به دوربين هاي ديجيتال انتقال داده شده است. تمام سازندگان دوربين ديجيتال معادل ISO را براي سنسورهاي تصويري دوربينهايشان تعريف مي نمايند. هر چه عدد ISO کوچکتر باشد سنسور کندتري داريم ، بنابر اين سنسوري که داراي ISO100 مي باشد، تقريبا شبيه فيلم با ISO 100 عمل مينمايد. ضمنا به اين معني است که سنسور ISO 40 آهسته تر از يک سنسور با ISO 100 به نور پاسخ مي دهد و نياز به سرعت شاتر آهسته تر يا يک لنز با ديافراکم بازتر نسبت به ISO 100 دارد. مقياس ISO سنسور در دوربين ديجيتال محدوده نوري دوربين را محدود مي نمايد.
نظير فيلمها که با حساسيت هاي مختلف تويض مي شوند، مي توان حساسيت سنسورهاي دوربين ديجيتال را بصورت الکترونيکي تغيير داد. معمول است که مشخصات دوربين ديجيتال را با محدوده ISO ان بيان مي کنند، مثلا 40 – 80 يا 60-120. شبيه به فيلمها با بالا بردن ISO دوربين هاي ديجيتال مي توان عکسهايي را که با حساسيت پايينتر قابل گرفتن ن نبود گرفت، ولي اگر از آن بدرستي استفاده نشود، باعث ايجاد تاثيرات ناخواسته اي بر تصوير مي شود. در فيلمها با بالا رفتن حساسيت نقاط ماده حساس روي فيلم بالا مي رود، ولي در سنسورهاي ديجيتال با بالاتر رفتن حساسيت، در عکس حالت نقطه نقطه و نقاط رنگي نا خواسته ايجاد مي گردد. بنابر اين پيشنهاد مي شود براي اينکه بدانيد در چه هنگامي و در چه شرايطي مقياس ISO بالاتر بهترين جواب را مي دهد و در چه شرايطي دچار مشکل مي شود دست بکار شويد و با تجربه مشخصات دقيق دوربينتان را بدست آوريد. چون اکثر دوربين ها تبليغات زيادي در مورد سيستم هاي کاهش نويز و حساسيت بالايشان مي کنند که در بيشتر شرايطي که واقعا به اين امکانات نياز است جواب مناسبي نمي‌دهند.
منبع: http://www.akkasee.com