انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی در 22 بهمن سال 57 باعث تأثیرات فراوانی در کشورهای جهان مخصوصا منطقه خاورمیانه شد.در آن روزگار که جهان بر اساس دو ایدئولوژی، بلوک شرق کمونیستی و غرب لیبرالیستی تقسیم شده بود. امام خمینی با طرح ایدئولوژی حکومت دینی بر اساس ولایت فقیه، دو قطبی جهانی را شکست و نشان داد اسلام تنها دین عبادی نیست. امام مسلمانان جهان را بیدار کرد و به آنها هویت دوبارهای بخشید. به برکت انقلاب اسلامی موجی از حرکتهای اسلامی علیه استبداد و استعمار در کشورهای منطقه بوجود آمد. در این مقاله به گوشههایی از تاثیر انقلاب اسلامی در منطقه خاورمیانه اشاره میکنیم.
تعداد کلمات 1017/ تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه
تعداد کلمات 1017/ تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه
نویسنده:رامین حشمدار
بحرین
پیروزی انقلاب اسلامی تأثیراتی را در بیداری اسلامی کشور بحرین داشته است که به دنبال آن مردم بحرین با حمل پلاکاردهای اعتراض آمیز و انقلابی تظاهرات عظیمی به حمایت و همستگی با انقلاب اسلامی ایران به پا کردند.در پی این اعتراضات امام خمینی دراوت 1979 آیتالله هادی مدرسی را به عنوان نماینده شخصی خود در بحرین انتخاب کرد. در بحرین سخنرانیهای آیتالله مدرسی به دو تظاهرات علنی منجرب شد. که یکی از آنها با اجازه مقامات روز 17 اوت مصادف با روزی که امام خمینی آن را روز قدس نامیده بود برگزاری شد و تظاهرات دوم روز 19 اوت به دنبال بازداشت آیتالله مدرسی سبب شد که حدود 500 نفر تظاهرات کردند که 28 تن از آنان بازداشت شدند که این اعتراضات و شورشها باعث اخراج آیتالله مدرس در تاریخ 31 اوت شد. شیخ دقاق عضو مجلس علمایی بحرین یکی از عوامل انقلاب اسلامی بحرین را نهضت امام خمینی و برپایی نظام جمهوری اسلامی ایران میداند.
لبنان
در واقع بیشترین و موثرترین تأثیر و بازتاب انقلاب اسلامی در لبنان بوده است به دنبال این بازتاب از احزاب و گروههای اسلامی شیعه در لبنان که انقلاب اسلامی موجب حرکت آنها گردید میتوان به جنبش امل و جنبش حزب الله نام برد. حزب الله لبنان پس از حمله اسراییل به لبنان در سال 1982 و در پی وخامت اوضاع توسط برخی شیعیان از جمله سیدحسن موسوی و سیدعباس موسوی و ابراهیم امین و سیدحسن نصرالله بوجود آمد. نقلاب اسلامی ایران الهام بخش مهمی در پیدایش این جنبش بود، حزب الله در واقع بازوی سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در لبنان به شمار می آید.که در حال حاضر توسط سید نصر الله رهبری میشود تأثیر پذیری ظاهری و باطنی حزب الله از ایران موجب گردید تا در محافل داخلی لبنان و نیز در منطقه و جهان به این حزب بعنوان یک حزب ایرانی نگریست.
فلسطین
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران روند مبارزات فلسطینیان در مقابل اسرائیل رویکردی اسلامی گرفت. نقلاب ایران زمینه بیدادگری هویت خواهی و قدرت خواهی فلسطینیان را احیا کرد انتفاضه یا انقلاب سنگ جنبش جوان و ضد صهیونیستی است که در پی بیداری اسلامی و با بهره گیری از کمترین امکانات در پی آزاد سازی فلسطین ایجاد شد این حرکت تحت تاثیر گذاری انقلاب اسلامی بوده است که از رهبران انتفاضه می توان به احمد یاسین اشاره کرد که بعد از شهادت او دکتر عبدالعزیز رنتیسی رهبری این جنبش را عهده گرفت. از دیگر جنبشهای مقاومت اسلامی فلسطین میتوان به (حماس) که در سال 1366 شکل گرفت اشاره کرد این جنبش به رهبری ملی موحد صورت میگرفت که در ادامه سازمان آزاد بخش فلسطین به آن ملحق شد.
عربستان
با تأسیس پادشاهی سعودی و اقدامات ضد شیعی آن، شیعیان عملا جایگاه اجتماعی و اقتصادی خود را از دست دادند و تحت فشارهای شدید قرار گرفتندو در این شرایط، دیگر آنها در سمتهای مدیریتی جایی نداشتند و در گارد ملی و پلیس نیز اصلا به کار گرفته نمیشدند. اما با بالا گرفتن شعله های انقلاب اسلامی در ایران و رهنمودهای امام خمینی موجب تبلور ساختار و رهبری سیاسی شیعیان عربستان سعودی شد و آنها با نفوذ معنوی امام و آگاهی از حقوق خود، رفته رفته از دوره خمود و بیتفاوتی بیرون آمدند و بر فعالیتهای سیاسی و اجتماعی خود افزودند. نیروی الهام بخش انقلاب موجب شد تا در شیعیان عربستان، خواست حقوق و آزادیهای گستردهتر مذهبی جوانه بزند و تحت این شرایط، نسل جدیدی از این رهبران شیعه به وجود آید. یکی از این رهبران شیخ باقر النمر بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای آشنایی با تفکرات امام خمینی به ایران آمد و پس از کسب علم در حوزههای تهران و سوریه به عربستان بازگشت و مرکزی مذهبی «الامام القائم» را تاسیس کرد. وی همواره در راه احقاق حقوق شیعیان مظلوم عربستان با حکومت ستمگر آل سعود مبارزه کرد و در این راه به شهادت رسید.
یمن
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران جوانان مسلمان یمنی تحت تأثیر انقلاب ایران قرار گرفتند سیدحسین بدرالدین حوثی یکی از جوانانی بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران برای آشنایی با آرمانهای انقلاب به قم سفر کرد و تحت تأثیر اندیشههای حضرت امام خمینی قرار گرفت، وی بعد از بازگشت به یمن همراه با تعدادی از جوانان مومن یمنی جنبش انصارالله را تاسیس کردند. گروه انصارالله دولت یمن را دست نشانده آمریکا میدانست و از بی توجهی دولت به مردم و فقر عمومی انتقاد میکرد. سیدحسین بدرالدین حوثی پس از حادثه 11 سپتامبر و حمله آمریکا به افغانستان و عراق یه صورت گسترده رویکرد ضد آمریکایی را در پیش گرفت. دولت یمن که پس از حادثه 11 سپتامبر با آمریکا هم پیمان شده بود با طرفداران جریان انصارالله به شدت برخورد کرد به طوری که در هر تجمعی که شعار بر آمریکا و اسراییل سرداده میشد شمار زیادی بازداشت شده و در زندانهای حکومت شکنجه میشدند. در تابستان 2004 تهاجم به صعده آغاز شد. در جریان این درگیریها 500 تا 1000 نفر کشته شدند پس از سه ماه درگیری ارتش یمن توانست با محاصره منطقه و استفاده از انواع سلاحهای سنگین حسین الحوثی و حدود 700 تن از همراهان او را به شهادت برساند. سیدعبدالملک الحوثی رهبر فعلی جنبش انصارالله، به دلیل دارا بودن شخصیت قوی، پس از شهادت برادرش سیدحسین به رهبری این جنبش برگزیده شد و از سال 2004 تا کنون توانسته است با کمک برخی از همفکران برادرش در جنبش «الشباب المومن» جنبش بزرگ «انصارالله» را هدایت و رهبری مند و توانستهاند با کمک کمیتههای مردمی و ارتش یمن علی عبدالله صالح رییس جمهور خائن این کشور را اخراج کنند و دولت اسلامی تشکیل دهند.
منبع :
بازتاب جهانی انقلاب اسلامی
امام خمینی از دیدگاه نخبگان جهان