از آنفلوانزای خوکی بیشتر بدانیم

در این مقاله به مهمترین سوالهای رایج درباره بیماری آنفلونزای خوکی در قالب پرسش و پاسخ می پردازیم.

 

آنفلوانزای خوکی چيست؟

آنفلوانزای خوکی بيماري تنفسي خوكها است كه از ويروس آنفلوانزا نوع "A" نشات مي گيرد. همه گيري هاي انفلوانزاي خوكي به طور مرتب گزارش مي شود. به صورت عادي اين ويروس به انسان ها اسيبي نمي‌رساند اما گاهي اوقات مي‌تواند انسانها را نيز الوده كند. اغلب اوقات موارد انساني آنفلوانزاي خوكي نزد افرادي به وقوع مي پيوندد كه در فاصله نه چندان دوري در نزديكي خوك ها بسر مي برند اما امكان دارد ويروس از انسان به انسان ديگري منتقل شود. نوع جديد آنفلوانزا كه در مكزيك و امريكا كشف شد تركيبي از ويروس هاي آنفلوانزای خوكي، انساني و حاد پرندگان است.
وي در پاسخ به اين پرسش كه ايا نوع جديد ويروس آنفلوانزای خوكي واگير است يا خير افزود مركز كنترل و پيشگيري بيماري ها در امريكا به اين نتيجه رسيده است كه اين نوع جديد واگير از انساني به انسان ديگر منتقل مي شود اما تاكنون مشخص نشده است كه ايا اين نوع ويروس به آساني در ميان انسان ها شايع مي‌شود يا خير.
علائم آنفلوانزای خوكي در ميان انسان ها به آنفلوانزاي انساني يعني تب، سرفه، گلودرد، سردرد ، احساس سرما و خستگي شباهت دارد. برخي از افراد نيز پس از مبتلا شدن به اين بيماري دچار اسهال و استفراغ مي شوند.
انتشار آنفلوانزای خوكي از دو راه صورت مي‌گيرد يكي تماس با خوك هاي بيمار و ديگري محيط الوده و تماس با افرادي كه به انفلوانزاي خوكي دچار شده‌اند.
درباره داروهاي موجود عليه انفلوانزاي خوكي، مقامات ذيصلاح در برخي از كشورها استفاده از داروهاي تاميفلو و رلنزاTamiflu Relenza را در چارچوب درمان و پيشگيري از اين بيماري تجويز مي كنند. اين داروي ضد ويروس مي تواند از گسترش ويروس آنفلوانزا نزد بيماران و از پيچيدگي هاي بدتر بيماري جلوگيري كند.
*******

درباره تاریخچه بیماری آنفلوانزای خوکی توضیح دهید.

اولین بار در جهان، بیماری آنفلوانزای خوکی در سال ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ گزارش شد که دنیا درگیر جنگ جهانی اول بود. موارد مشکوک در ابتدا در اسپانیا دیده شدند، اما سپس آمریکا نیز به ویروس این بیماری آلوده شد و در نتیجه ۵۰۰ نفر قربانی آن شدند.
احتمالاً بهترین نمونه کشف شده از آنفلوانزای خوکی یك اپیدمی آنفلوانزای خوكی در میان سربازها در سنگر دیكس نیوجرسى در سال ۱۹۷۶ میلادی است . براى تایید این بیماری در آن سال ۴ نمونه عکس سینه با استفاده از اشعه ایكس وجود دارد که ابتلا به سینه‌ پهلو را در حداقل ۴ سرباز تایید می کند و یک مورد مرگ نیز در آن زمان ثبت شده است . طبق مدارک همه این بیماران سابقاً سالم بوده اند . ویروس بیماری در یك محیط كارآموزى باعث آلودگی یک سرباز گشته بود و به نظر می رسد با پخش مجدود در بین سربازان انتشار یافته و پس از یک ماه بیماری ناپدید گشت .
منبع ویروس، زمان دقیق بروز آن در سربازها ی مستقر در سنگر دیكس و علت انتشار محدود آن و همچنین ناپدید شن بیماری همچنان ناشناس مانده است . آنفلوانزای سنگر دیكس به دلیل وجود یک ویروس جانورى در جمعیت انسانی متراکم در داخل سنگرها انتشار یافته و ممکن است تماس كامل با حیوانات آلوده در مکان شلوغ سنگر در فصل زمستان پیش آمده باشد . عامل ویروس مسبب این بیماری در سنگر دیكس آنفلوانزاى خوکی (H۱N۱) نامیده ‌شده بود.
یك بروز آلودگى آنفولانزاى خوك در خوك‌ها در ویسكانسین در ۱۹۸۸ میلادی مشاهده شد که منجر به چندین آلودگى انسانها شد ، اگرچه این حالت منتج به اپیدمی آنفلوآنزای خوکی نشد .
در سپتامبر ۱۹۸۸، نیز یك زن حامله ۳۲ ساله به دلیل سینه ‌پهلو بسترى شده بود و پس از ۸ روز مرد ؛ یك ویروس آنفلوانزای خوکی كشف ‌شده بود . در شرح حال او شروع بیماری از چهار روز پیش ذکر شده بود ، بیمار به یك نمایشگاه فستیوال خوک در شهر خود رفته بود و با خوک ها تماس نزدیک داشت.
در گذشته، (CDC) گزارشاتی از احتمال آلودگى انسان به ویروس آنفلوانزای خوک را طی دو سال دریافت كرد اما از دسامبر ۲۰۰۵، تا فوریه ۲۰۰۹، ۱۲ مورد آلودگى انسان به نوع مهاجم به انسان گزارش‌ شد.
دکتر پیتر کوان، استاد همه گیر شناسی و بهداشت عمومی در کالج دام پزشکی دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی معتقد است: " H1N1 که به نام آنفلوانزای اسپانیایی نیز شناخته می شود، به خاطر شیوع یک ویروس متفاوت که در سال 1918 پدیدار شد و باعث از بین رفتن تعداد قابل توجهی از خوک ها و انسان ها گردید، در آغاز "آنفولانزای خوکی" نامیده شد.
احتمال داده می شود که منشاء ویروس H1N1 سال 1918 یک پرنده وحشی بوده باشد ولی منشاء قطعی آن ناشناخته مانده است." آنفلوانزای اسپانیایی تا 50 میلیون نفر را در سراسر جهان به هلاکت رساند، که نزدیک به نیمی از آنها جوانان بالغ و سالم بودند.
*******

چند نوع ويروس‌ آنفلوانزای خوكی وجود دارد ؟

ويروس‌هاى آنفلوانزای خوکی میزبان اصلی شان خوک است اما می توانند مرغ ها و حتی انسانها را آلوده کنند . مواردی از انتقال این نوع ویروس به انسان گزارش شده است و در مواردی هم انتقال از انسان به انسان گزارش شده است . ويروس‌هاى آنفلوانزای خوكی دائماً تغيير شکل می دهند. البته خوك‌ها به وسيله آنفلوانزاى مرغى هم می توانند آلوده شوند گرچه به اندازه نوع خوکی در این حیوانات مهاجم نیست . ويروس‌هاى آنفلوانزا وقتى از خوک آلوده خوک دیگری را آلوده می کند می تواند تغییر شکل داده و نوع رفتارش نیز تغییر مى كند ، ويروس‌ها می توانند دوباره جور شوند ( يعنى ژن‌ها را با هم عوض مى كنند) و توانایی ویروس ها و همچنین میزبانی خوک برای هر سه نوع آنفلوآنزای خوکی مرغی و انسانی این خطر را ایجاد می کند که ويروس‌هاى جديد كه مخلوط انواع خوك ، انسان و نوع ويروس‌هاى آنفلوانزاى مرغى می باشند پديدار بشوند. با تغييرات در طى سالها انواع متفاوت ويروس‌هاى آنفولانزاى خوك پديدار شده‌اند. حالا، چهار نوع آنفلوانزا نوع‌هاى فرعى نوع اى ويروس اصلى هستند كه در خوك‌ها بیماری ایجاد می کنند : H۱N۱, H۱N۲, H۳N۲, and H۳N۱ . با اين وجود، بيشتر ويروس‌هاى آنفلوانزاى خوکی که اخيراً از خوك‌ها به دست آمده اند از توع ويروس‌هاى ۱N۱H بوده است.
*******

علایم و نشانه های آنفلوانزای خوكی چیست؟

نشانه‌هاى قابل‌انتظار آنفلوانزای خوكی در انسان ها مانند نشانه‌هاى آنفلوانزاى فصلى انسان است. حمله ناگهانى تب، بی حالی، در خود فرورفتن، بى اشتهایى و سرفه كردن . همچنین تعدادی از افراد آلوده با آنفلوانزای خوكی دچار سردرد، سرماخوردگی، گلودرد، کوفتگی و درد مفصل، عطسه‌، ناراحتی تنفسی، سرخ شدن یا التهاب و آبریزش از بینی می گردند . در مواردی نیز تهوع، و استفراغ و اسهال نیز گزارش شده است .
*******

راههای انتقال و شیوع آنفلوانزای خوكي چيست؟

آنفلوانزای خوکی از دهان و بینی منتقل می شود و یک بیماری مجاری تنفسی است با این وجود دانشمندان هنوز نمی دانند که گونه تازه H1N1 که در مکزیک پیدا شد، چگونه به انسان انتقال یافت.
ویروس‌هاى آنفلوانزای خوکی می تواند به طور مستقیم از خوك‌ها به انسانها سرایت کند . آلودگى انسان با ویروس‌هاى آنفلوانزای خوك‌ها در هنگامی که انسانها در کنار خوکها قرار می گیرند اتفاق می افتد از قبیل کار در انبارهاى خوكها و در کشتارگاه دام ها و یا مراکز نگهداری و پرورش خوک ها .
همچنین انتقال انسان به انسان آنفلوانزای خوك مى تواند اتفاق بیفتد . این به همان طریق آنفلوانزای فصلى انسان ها اتفاق می افتد و انتقال انسان به انسان اساساً رو در رو و به وسیله سرفه كردن یا عطسه انسانها ی آلوده با ویروس آنفلوانزا اتفاق می افتد .
مردم با دست زدن به چیزهایی که با ویروس‌هاى آنفلوانزای خوکی آلوده است و سپس دست زدن به دهانشان ممكن است آلوده بشوند .
محققان هنوز اطلاعات کاملی را از نحوه انتقال ویروس آنفلوانزای خوکی به دست نیاورده اند. سازمان بهداشت جهانی به تازگی برآورد خود مبنی بر سهولت انتقال این ویروس میان انسان ها منتشر کرده است. اگر با کسی در تماس هستید که سرماخوردگی دارد، با او دست ندهید و روبوسی نکنید. ویروس آنفلوانزا در اماکن عمومی وجود دارد و تماس با سطوحی مانند دستگیره اتوبوس و صفحه کلید کامپیوتر به راحتی شما را آلوده می کند. اگر دستان خود را به دستگیره در یا اتوبوس زده اید، آن را به دهان و بینی خود نزنید.
دانشمندان هنوز نمی‌دانند كه ویروس این بیماری در صورت تماس زیاد و طولانی مدت از بیمار به افراد سالم انتقال می‌یابد یا اینكه حتی كوچكترین تماس می‌تواند باعث انتقال ویروس شود. ویروسهای آنفلوانزا می‌توانند تا چندین ساعت روی سطوح باقی بمانند و از دست و صورت بیماران منتقل شوند. طریقه شیوع این بیماری به هر صورت که باشد نتیجه این است که در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا را در بر گرفته و انتظار می رود تمامی کشورها را در بر بگیرد.
فراگیری گسترده این ویروس در سطح جهانی نیز از خطرهای دیگری است كه در مورد آن هشدار داده شده و سازمان بهداشت جهانی وارد شدن آن به مرحله شش یا شیوع جهانی را تایید کرده است.
ویروس یادشده می تواند از راه مسافران به دیگر كشورها نیز منتقل شود. مارگارت چان، رئیس سازمان بهداشت جهانی گفته بود که مشاهده بیماری خود می تواند خطر بالقوه ای برای انتشار جهانی آن باشد. این احتمال قوی است كه بسیاری از مردم در برابر نوع جدید ویروس ایمن نباشند.
بر اساس اعلام مركز پیشگیری از بیماری های واگیر ایالات متحده، آنفلوانزای خوكی از راه مواد غذایی منتقل نمی شود.
*******

راههای تشخیص آنفلوانزای خوكي چيست؟

براى تشخیص دادن آنفلوانزای خوکی یك آلودگى ، عموماً نمونه تنفسى احتیاج است نمونه ها در ۴ تا ۵ روز اول بیمارى باید جمع گردد (یك شخص وقتى آلوده است ویروس را به احتمال زیاد به اطراف پراکنده می کند ). با این وجود، تعدای از اشخاص آلوده ، مخصوصاً بچه‌ها، ویروس را براى ۱۰ روز و یا بیشتر ممكن است انتقال دهند .
*******

راههای پیشگیری از آنفلوانزای خوكي چيست؟

ویروس‌هاى H۱N۱ آنفلوانزای خوك بسیار متفاوت با ویروس‌هاى ۱N۱H انسان است ، بنابراین، واكسن‌های مورد استفاده براى انفلوانزاى فصلى انسان براى جلوگیری از ابتلا به ویروس‌هاى H۱N۱ آنفلوانزای خوكی نه در بدن خوک و نه در بدن انسان ایمنی ایجاد نمی کند. بنابراین تا زمان تهیه وتکسن این نوع آنفلوانزا صرفا می توان به توصیه های پزشکی و سازمانهای بهداشتی عمل کرد.
پزشکان در پاسخ به این سوال كه هر فرد چطور می‌تواند از خود و خانواده‌اش در برابر این بیماری مراقبت كند، اظهار می دارند: در حال حاضر باید احتیاط‌های معمول برای آنفلوانزا را انجام داد كه شامل پوشاندن جلوی دهان و بینی به هنگام عطسه و سرفه كردن با یك دستمال كاغذی كه باید پس از مصرف حتما دور انداخته شود و مخصوصا از عطسه كردن در كف دست باید خودداری شود. دستهایتان را باید مرتب بشوئید و در صورت نبودن آب و صابون از ژل پاك كننده استفاده شود. اگر هم بیمار شده‌اید در خانه بمانید.
همان طور که هوشیاری در برابر آلودگی برای پیشگیری از ابتلای شما و خانواده تان به بیماری ضروری است، در صورتی که خود مشکوک به ابتلا به آنفلوانزا هستید، حتما هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را بگیرید. اگر دستمال به همراه ندارید، هنگام عطسه یا سرفه قسمت داخلی آرنج خود را در برابر دهان و بینی بگیرید تا دستانتان آلوده نشوند. احتیاط های معمول را به کار بندید. آنفلوانزای خوکی مانند هر نوع سرماخوردگی دیگر از راه تماس سرفه و عطسه منتقل می شود. دست های خود را به طور مرتب بشویید. اگر آب و صابون در دسترس نیست، می توانید از ژل های تمیزکننده دست استفاده کنید.
در مورد استفاده از ماسک برای پیشگیری از ابتلا و جلوگیری از شیوع این بیماری ‌مركز كنترل و پیشگیری امراض آمریكا معتقد است شواهد علمی كافی وجود ندارد كه تایید كند كه ماسك واقعا در خارج از تاسیسات مراقبت‌های بهداشتی كاربرد دارد.
در این قسمت نیز چند توصیه جدی به همراه موارد عملی برای جلوگیری از بیماری خطرناک آنفلوانزای خوکی آمده است:
1- دستهای خود را مرتباً بشویید: ذرات و قطرات کوچک ناشی از سرفه و عطسه بیماری را منتقل می کنند. این ذرات به دستهای ما منتقل می شوند و بعد هر چیزی را که ما لمس کنیم آلوده کننده می شود.
راه صحیح دست شستن : به غیر از پشت و روی دستها و انگشتان ، زیر ناخنها ، بین انگشتان و دور مچها را به مدت کافی با آب گرم یا داغ کف مالی کنید و بعد خوب بشویید. دستهای خود را نه تنها قبل از غذا خوردن و بعد از دستشویی رفتن بلکه بعد از استفاده کردن از حوله یا پوشاندن دهان بعد از سرفه یا عطسه بشویید.درست است تعداد دفعات خیلی زیاد می شود درست مثل تعداد دفعاتی که اگر شما در اورژانش یا اتاق عمل مشغول به کارمی بودید این کار را انجام می دادید.
2- وقتی عطسه یا سرفه می کنید دهان خود را بپوشانید :اگر دستمال ندارید از شانه یا گودی آرنج خود استفاده کنید.اگر این ذرات به لباس یا یقه شما منتقل شوند خیلی بهتر است از اینکه در هوا و بین افراد دیگر انتشار یابند.بعد دستهای خود را بشویید. در ضمن اجسام صاف مثل سکه بیشتر از اجسام زبر و منفذدار مثل کاغذ ویروس را منتقل می کنند.
3- در خانه بمانید: اگر بیمار هستید در خانه بمانید و همیشه دستهای خود را بشویید تا دیگران را آلوده نکنید.
4- صورت خود را لمس نکنید: دستهای خود را از غشاهای مخاطی ( چشم- دهان - بینی ) دور نگه دارید چون ویروس از این راه ها وارد بدن می شود.
5- از افراد بیمار دوری کنید.
6- توصیه های سازمان جهانی بهداشت درصورت ابتلا به بیماری: درخانه بمانید، استراحت بسیار، مصرف مایعات فراوان، پوشاندن دهان و بینی خصوصأ هنگام سرفه و عطسه، شستشوی مرتب دستها با آب و صابون، آگاه کردن افراد خانواده و فامیل از بیماری خود، مراجعه به پزشک در صورت شدت گرفتن علائم ؛ نظیر تنگی نفس، ضعف و خستگی شدید، سردرد و سرگیجه شدید، استفراغ و تهوع غیر قابل کنترل.
*******

راههای درمان آنفلوانزای خوكي چيست؟

واكسن‌های مختلفی در دسترس است كه خوك‌ها را در مقابل آنفلوانزای خوکی ایمن می کند .اما در حال حاضر هیچ واكسنی كه بتواند برای انسانها در مقابل آنفلوانزای خوکی ایمنی ایجاد کند در دسترس نیست .
واكسن آنفلوانزای فصلى ممکن است بر ضد H۳N۲ خوکی كمك کننده باشد ولی مطمئنا به ایمنی و پیشگیری از آنفلوانزای خوکی نوع H۱N۱ کمک نخواهد کرد .
چهار دارو ضد ویروس متفاوت وجود دارد كه براى استفاده در ایالات متحده براى معالجه آنفلوانزا پروانه‌دار هستند: آمانتادین، amantadine, rimantadine, oseltamivir and zanamivir . تا زمانیکه ویروس ها به این چهار دارو حساس بوده اند می شد از هر چهار دارو استفاده کرد ، اما ویروس‌هاى آنفلوانزای خوکی که جدیدا از انسانها جدا كردند به آمانتادین و ریمانتادین مقاوم هستند . حالا اداره سلامت ایالات متحده ، CDC استفاده از” oseltamivir “ و “ zanamivir ” را برای معالجه و یا پیشگیری از آنفلوآنزای خوکی پیشنهاد می کند . بر اساس اعلام “CDC”، دو داروی “Tamiflu” و “Relenza” كه داروهای رایج برای مقابله با آنفلوانزا هستند، برای مقابله با تمام گونه های كنونی آنفلوانزای خوكی نیز مؤثرند.
داروهایی که در سال های گذشته برای درمان انواع قوی آنفلوانزا تولید شده اند، توانایی خوبی برای کمک به مبتلایان به آنفلوانزای خوکی دارند. در حقیقت همه گیری جهانی بیماری هایی مانند آنفلوانزای مرغی و سارس در سال های گذشته آمادگی مراجع درمانی را برای مقابله با همه گیری های جدید افزایش داده است.
این در حالی است که برخی از پزشکان معتقدند كه استفاده زیاد از داروهای ضد ویروسی می‌تواند میكروبها را به این داروها مقاوم كند.
مقامات سازمان جهانی بهداشت در این زمینه گفته اند که ۴ تا ۶ ماه طول می کشد تا اولین واکسن برای مبارزه با این ویروس عرضه شود.
*******

وضعیت مبتلایان به بیماری آنفلوانزای خوکی در جهان چگونه است؟

بیماری آنفلوانزای خوکی طی مدت بسیار کوتاهی و فقط در فاصله چند ماه تمام قاره ها را به تسخیر خود در آورد. مرجع رسمی اعلام آمار مبتلایان و مرگ و میرهای آنفلوانزای خوکی سازمان بهداشت جهانی است که به طور مرتب آمارها و گزارشات خود را روزآمد می کند. با دقت نمی توان گفت که میزان مرگ و میر و مبتلایان به این بیماری چقدر است زیرا هر دقیقه دامنه آن گسترش می یابد.
در حال حاضر بعد از مکزیکو سیتی‌ ملبورن به “پایتخت آنفلوآنزای خوکی جهان” بدل شده است.
روزنامه “استرالین” نوشت بیماری آنفلوآنزای خوکی در طول سه هفته گذشته در این منطقه هزار برابر افزایش یافته است، بیش از همه مدارس در منطقه ملبورن را مبتلا کرده است و منطقه ویکتوریا را به بدترین نقطه جهان از لحاظ ابتلا به بیماری به ازای سرانه جمعیت بدل کرده است.
شایان ذکر است این آمارها مربوط به روزهای پیش است و تعداد آن تقریبا هر ثانیه افزایش پیدا می کند. معاون دبیركل سازمان بهداشت جهانی اعلام كرد در صورت شیوع بیماری آنفلونزای خوكی یك سوم جمعیت جهان به این بیماری مبتلا می شوند.
پزشکان معتقدند که با در نظر گرفتن شیوع بیماری های دیگر در گذشته به طور منطقی می توان اینگونه نتیجه گیری كرد كه در صورت شیوع این بیماری یك سوم مردم جهان مبتلا خواهند شد. در این شرایط حتی اگر بیماری بسیار شدید هم نباشد تعداد زیادی از افراد به آن مبتلا می شوند و حتی آمار مرگ و میر نیز بسیار بالا می رود.
شیوع گونه تازه آنفولانزا که در 22 مارس در منطقه شمال مرکزی مکزیک آغاز شد و تا این تاریخ در سراسر جهان گسترش یافته است، سازمان بهداشت جهانی را وادار کرد تا این رویداد را یک وضعیت اضطراری برای بهداشت عمومی در سطح جهانی اعلام کند.
تا کنون مرگ بیش از هزار مبتلا به این بماری منتشر شده است.
*******
درباره شیوع و مبتلایان به بیماری آنفلوانزای خوکی در ایران به همراه آمار مرگ افراد مبتلا توضیحاتی بدهید.
نخستین مورد ابتلا به آنفلونزای خوکی در ایران، در اواخر خردادماه تأیید شد. بیمار نوجوانی بود ایرانی‌تبار و مقیم آمریکا که اواخر خردادماه به همراه خانواده‌اش وارد تهران شد. او به هنگام ورود به کشور مورد معاینه و آزمایش قرار گرفت. پس از انجام آزمایش آلودگی این نوجوان ۱۶ ساله به ویروس H1N1 قطعی و پس از آن درمان آغاز شد.
اما فقط چند هفته بعد وزیر بهداشت و درمان از 23 نفر مبتلا به آنفلوانزای خوکی در ایران خبر داد ولی هنوز هیچ آماری در مورد مرگ بر اثر این بیماری در کشور گزارش نشده است. تا پایان هفته گذشته ، تعداد61 مبتلا به این بیماری شناسایی شده اند.
بنابر گفته مقامات بهداشتی در ایران تمام مبتلایان به این بیماری غیر از یک نفر همگی سابقه سفر به خارج از کشور داشته اند و این بیماری را با خود به ایران آورده اند.
در این زمینه دكتر گویا درسمینار آنفلوانزای خوكی که در انستیتو پاستور ایران برگزار شد، با اشاره به ورود آنفلوانزای خوكی به فاز 6 پاندمی افزود: طبق برآوردها طی دو سال، احتمالا حدود 10 میلیون و 500 هزار نفر تا 24 میلیون در كشورمان به این نوع آنفلوآنزا مبتلا می شوند که از این تعداد 525 هزار تا یك میلیون و 225 هزار نفر نیاز به بستری دارند و برآورد می‌شود حدود 105 هزار تا 245 هزار نفر جان خود را از دست بدهند.
آنفلوانزای خوكی از حوالی نوروز در قاره آمریكای شمالی و مركزی و سپس به تدریج در دیگر نقاط جهان گسترش یافت و در حال حاضر در فاز 6 پاندمی این آنفلوآنزا به سر می‌بریم.
پاییز امسال از لحاظ آنفلوآنزای خوكی بسیار هولناك خواهد بود و احتمال دارد در آینده با افزایش تعداد بیماران مبتلا به این نوع آنفلوانزا در كشور مواجه شویم. این امر گریز ناپذیر است به طوری که سرعت گسترش جغرافیایی این بیماری چهار برابر پاندمی سال 1917 برآورد می شود.
قدرت انتقال آنفلوانزای خوكی 2 تا 3 برابر آنفلوآنزای فصلی است. رییس مركز مدیریت بیماریهای واگیردار وزارت بهداشت می گوید: دلیلی ندارد برای وقوع پاندمی منتظر زمستان باشیم. در مجموع دیرترین زمان بروز پاندمی در پاییز خواهد بود اما در زمان پاندمی این بیماری حدود 98 درصد افراد بیمار خدمات بهداشتی درمانی را از خارج از بیمارستان‌ها دریافت خواهند كرد و پیش بینی می‌شود حدود 5 درصد مبتلایان نیاز به بستری داشته باشند. همچنین حدود یك تا دو درصد كل افراد مبتلا فوت خواهند كرد و این در حالی است كه این عدد بسته به شدت بیماری و ارائه خدمات متغیر خواهد بود.
رییس مركز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت، شایع‌ترین عارضه آنفلوانزای خوكی را ذات الریه عنوان كرد و گفت: به این منظور موارد ذات الریه را در تمام بیمارستان‌های كشور بررسی می‌كنیم. از طرف دیگر مواردی كه به علت آنفلوانزای خوكی جان خود را از دست داده‌اند بیشتر با تابلوی نارسایی شدید تنفسی و نارسایی كلیوی و شوك جان خود را از دست داده‌اند. همچنین اكثریت موارد شدید این بیماری در گروه‌های خاص از جمله افراد دارای بیماریهای زمینه‌ای بوده است.
دكتر گویا با بیان اینكه پاندمی موج‌های مختلفی دارد و حداقل دو سال گرفتار خواهیم بود، ادامه داد: طی دو سال بروز پاندمی، موج‌های مختلف آن بروز می‌كند و هرموج 6 تا 8 هفته طول می‌كشد و سپس فروكش می‌كند.
شدت هر كدام از این موج‌ها متغیر است اما انتظار می‌رود شدت بیماری و همچنین تعداد مبتلایان در سال اول پاندمی بیشتر از سال دوم باشد. وی با بیان اینكه در فاز شش پاندمی جهانی آنفلوانزای خوكی انتقال پایدار انسان به انسان، مداوم و افزایشی است، ادامه داد: در این فاز عملیات مهار دیگر بی‌فایده است. در این فاز اقدامات موثر توسط نظام سلامت همه كشورها، كاهش موارد ابتلا، كاهش موارد شدید، كاهش موارد بستری، كاهش موارد نیاز به خدمات ویژه و در نهایت كاهش مرگ و میر است چرا كه مهار در زمانی موثر است كه بیماری كانون مشخصی داشته باشد.
دكتر گویا با بیان اینكه داروی ضد ویروسی كافی برای آنفلوانزای خوكی در اختیار داریم، گفت: تاكنون واكسنی كه مجوز گرفته باشد، برای این ویروس تهیه نشده است. از طرف دیگر سازمان بهداشت جهانی معتقد است كه این ویروس در شرایط فعلی نیازی به واكسیناسیون در سطح وسیع ندارد اما شاید لازم باشد برای گروه‌های خاصی از مردم و همچنین پرسنل بهداشتی درمانی پیش‌بینی‌های لازم صورت گیرد.
*******

چه اقدامات بین المللی برای مقابله با بیماری آنفلوانزای خوکی صورت گرفته است؟

کشورها و سازمانهای ملی و بین المللی به ویژه در زمینه بهداشت در ماههای اخیر و پس از شیوع بیماری آنفلوانزای خوکی تلاشهای بسیار زیادی برای مقابله با این بیماری به صورت پیشگیری افراد سالم و درمان افراد مبتلا به این بیماری انجام داده اند.
در برخی از کشورها مدارس، موزه ها و کتابخانه ها بسته شده اند و به مردم توصیه شده است با یکدیگر دست ندهند و ظروف خود را مشترکا استفاده نکنند.
در برخی دیگر از کشورها کلیه رویدادهای سفر نیز معلق شده است. اقدامات قرنطینه داوطلبانه نیز در نقاطی از دنیا صورت گرفته است.در همین راستا سازمان بهداشت جهانی نیز به عنوان مهمترین سازمان بین المللی در زمینه بهداشت و سلامت تدابیری اندیشیده است.
اعلام به موقع هشدارها در مورد همه گیری این بیماری از وظایف این سازمان است. کارشناسان و دانشمندانی که
ماه ژوئن در وین گردهم آمدند، تصمیم گرفتند که آنفلوانزای خوکی را پاندمی یا بیماری مسری جهانی بخوانند.
سازمان بهداشت جهانی برای اولین بار در چهل سال اخیر بیماری آنفلوانزا را به عنوان پاندمی معرفی کرده و زنگ خطر همگیر شدن این بیماری را به صدا درآورده است. آنفلوانزا با شروع فصل سرما فراگیرتر می‌شود. این اقدامات می تواند دولت ها را با هدف محدود کردن گسترش آنفلوانزای خوکی، به اعمال محدودیت هایی در زمینه تجارت، سفر و سایر زمینه ها رهنمون سازد.
*******

در ایران چه اقداماتی برای مقابله با بیماری آنفلوانزای خوکی صورت گرفته است؟

علاوه بر برگزاری سمینارهای مختلف برای بررسی جنبه های خطرناک این بیماری در داخل کشور، شرکت در جلسه اضطراری وزیران بهداشت كشورهای مدیترانه شرقی با هدف تصمیم‌گیری درباره برگزاری حج عمره و تمتع در قاهره یکی دیگر از اقدامات ایران در این زمینه است.
در حال حاضر پنج شركت از كشورهای فرانسه، انگلستان، آمریكا، سوئیس و آلمان در زمینه تولید این واکسن فعالیت می‌کنند و از این بین، سه شرکت با ادعای دست‌یابی به فن‌آوری تولید آن و کسب مجوز اولیه از سازمان بهداشت جهانی در حال مذاکره برای ثبت در کشورها هستند اما هنوز از میزان اثربخشی و عوارض كاهش این واكسن‌ها اطلاع دقیقی در دست نیست.
با وجود دانش فنی تولید واکسن آنفلوانزای نوع آ در کشور، تنها مشکل موجود در این راه را عدم دسترسی به مقادیر کافی است. طرح تولید این واكسن در ایران به صورت پروژه‌ای مشترك و ملی با سازمان بهداشت جهانی ادامه دارد که در حال حاضر در مرحله مذاكره برای این پروژه مشترك هستند و پس از قدری پیشرفت در زمینه‌ تولید واكسن آنفلوانزای فصلی، می‌توان در خصوص آنفلوانزای نوع آ (H1N1) هم قدم‌های خوبی برداشت.
دكتر لنكرانی وزیر سابق بهداشت ایران با اشاره به وجود مقادیر كافی داروی مورد نیاز آنفلوانزای نوع آ (H1N1) اسلتامیویر(تامیفلو) در کشور گفت: برخی از كشورها از این داروها برای پیشگیری از این بیماری استفاده كرده‌اند و هم‌اكنون با بحران مقاومت به دارو مواجه شده‌اند، از این رو تاكید ما بر مصرف دارو تحت پروتكل درمانی است، البته داروی رده سومی به نام (رلنزا) هم به مقادیر مورد نیاز سفارش داده‌ شده است.
وی، با بیان این كه ایران از معدود كشورهایی است كه ماده اولیه داروی موثر بر آنفلوانزای نوع آ را در داخل تولید می‌كند، گفت: هزینه تمام شده این دارو یك سوم نوع وارداتی آن است. البته اقدامات دیگری از قبیل آماده‌سازی سیستم بهداشتی - درمانی تخت‌های مراقبت ویژه و اتاق‌های ایزوله نیز برای بیماران احتمالی آنفلوآنزای نوع آ در كشور در نظر گرفته شده است.
*******

آنفلوانزای خوکی چگونه از فردی به فرد دیگر سرایت می کند؟

ویروس آنفلوانزای خوکی دقیقا مشابه آنفلوانزای معمولی سرایت می کند. شما ممکن است از طریق تماس با فرد آلوده و یا لمس کردن سطوح و اشیایی که قبلا توسط این افراد لمس شده اند و سپس دست زدن به چشم و دهان و بینی خود به این بیماری مبتلا شوید. در یک فرد آلوده، انتشار این ویروس به محیط از یک روز قبل از شروع علائم بیماری آغاز می شود و تا یک هفته پس از ابتلا ادامه می یابد.
*******

آیا واکسنی برای جلوگیری از ابتلا به آنفلوانزای خوکی وجود دارد؟

خیر. ویروس آنفلوانزای خوکی که انسان ها را مبتلا می کند یک گونه کاملا جدید است و تا کنون واکسنی برای آن ساخته نشده است و ساخت واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری ممکن است چندین ماه به طول بیانجامد.
*******

آنفولانزاى خوك چطور پخش مى شود؟

ويروس‌هاى آنفلوانزا خوکی می تواند به طور مستقیم از خوك‌ها به انسانها سرایت کند . آلودگى انسان با ويروس‌هاى انفلوانزای خوك‌ها در هنگامی که انسانها در کنار خوکها قرار می گیرند اتفاق می افتد از قبيل کار در انبارهاى خوكها و در کشتارگاه دام ها و یا مراکز نگهداری و پرورش خوک ها . همچنين انتقال انسان به انسان آنفلوانزای خوك مى تواند اتفاق بیفتد . اين به همان طريق آنفلوانزای فصلى انسانها اتفاق می افتد . و انتقال انسان به انسان اساساً رو در رو و به وسيله سرفه كردن يا عطسه انسانها ی آلوده با ويروس آنفلوانزا اتفاق می افتد . مردم با دست زدن به چيزهایی که با ويروس‌هاى انفلوانزا خوکی آلوده است و سپس دست زدن به دهانشان ممكن است آلوده بشوند .
*******

بیماری آنفلوانزای خوکی تا چه اندازه خطرناک است؟

شدت و میزان خطر این بیماری در افراد مختلف متفاوت است. به طوری که در Mexico منجر به مرگ تعدادی از مبتلایان شده، در حالی که در افرادی دیگر بدون دریافت داروی ضدویروس، بیماری خود به خود بهبود یافته است. واقعیت این است که این ویروس دائما در حال تغییر ژنتیکی است و ممکن است درآینده خطرناک تر شود و یا از خطر آن کاسته شود. دانشمندان در حال تحقیق بر روی این موضوع هستند.
*******

آنفلوانزای خوكی چگونه ميان خوك‌ها پخش مى شود ؟

به نظر می رسد ويروس‌هاى آنفلوانزای بيشتر در نتیجه تماس كامل ميان خوك‌ها پخش گردد و احتمالا از تماس بین خوکهای آلوده و خوك‌هاى غيرآلوده انتشار می یابد . رمه‌ها با آلودگى هاى آنفلوانزای خوك و یا در خطر ابتلا که بر ضد آنفلوانزای خوك واكسن زده ‌شده اند نیز ممکن است بیماری را به صورت پراكنده داشته باشد يا فقط علائم خفیف را نشان دهند يا هيچ نشانه‌ ای از آلودگى نداشته باشند .
*******

علائم آنفلوانزای خوكی در خوك‌ها چیست؟

علائم آنفلوانزای خوكی در خوك‌ها حمله ناگهانى تب، در خود فرورفتن، سرفه‌كننده آبریزش از بینی می تواند باشد . همچنین عطسه‌، ناراحتی تنفسی سرخ شدن يا التهاب و بى حالی . از علائم مشترک آنفلوانزای خوكی در ميان خوك‌ها است.
*******

آیا آنفلوانزای خوکی از راه مواد غذایی مانند گوشت خوک منتقل می شود؟

خیر. آنفلوانزای خوکی از دهان و بینی منتقل می شود و یک بیماری مجاری تنفسی است.
*******

آیا آنفلوانزای خوکی و همه گیری آن ناشی از اشتباه و کنجکاوی دانشمندان در آزمایشگاه های تحقیقاتی است ؟

با توجه به آنکه این ویروس ناشی از ادغام سه ویروس آنفلوانزای انسانی ، مرغی و خوکی است و همچنین با منظور کردن این مطلب که احتمال ادغام این سه ویروس با هم و تولد یک ویروس نو پدید بسیار کم بوده است این احتمال که ظهور آن ناشی از اشتباه دانشمندان باشد قوت می گیرد . نکته دیگر که باعث بیشتر شدن این تفکر می شود مکان شروع آن یعنی در مکزیک و آمریکا است که بیشترین و مجهزترین مراکز تحقیقاتی جهان را دارا است .
اما آنچه که باعث کم رنگ شدن این ادعا می گردد دقیقا همان مکان شروع این بیماری است .
فراموش نکنیم که آنفلوانزای خوکی از مکزیک شروع گشته است ( هم اکنون بیش از ۲۰۰۰ مورد آلودگی انسانی و مرگ بیش از ۱۵۲ نفر در مکزیک اتفاق افتاده است ) . امریکا در جریان این بیماری خود قربانی است . تعداد افراد آلوده در کشور امریکا در حال حاضر حدود ۵۰ نفر می باشد و این آلودگی در کشور امریکا با شناسایی ۷ مورد و افزایش آن به ۲۰ مورد اتفاق افتاد که الگو ریتم آلودگی در امریکا دقیقا از سیر طبیعی یک بیماریهای مسری که در کشور همسایه اتفاق می افتد پیروی می کند . پس حتی اگر این بیماری را ناشی از اشتباه دانشمندان در آزمایشگاه های تحقیقاتی بدانیم اتهام اصلی متوجه کشور مکزیک است .
اما نکته مهم دیگر که این ادعا را کم رنگتر می کند سابقه و همچنین توقع دانشمندان در ظهور این ویروس جدید است .نگرانی سازمان جهانی بهداشت و محافل علمی - پزشکی جهان در ۲ سال گذشته از سیر بیماری آنفلوانزای مرغی است . در طول دو سال گذشته تمام نگرانی دانشمندان از آن بوده است که نکند ویروس آنفلوانزای پرندگان در ادغام و نوسازی خود با ویروس آنفلوانزای انسانی تبدیل به ویروسی گردد که با نام ویروس آنفلوانزای پرندگان و با خصوصیات آنفلوانزای انسانی ، یعنی به مرحله ای برسد که جدای انتقال از پرندگان به انسان قابل انتقال از انسان به انسان نیز باشد ( همین اتفاقی که اکنون برای آنفلوانزای خوکی روی داده است . ) در نتیجه باید گفت جامعه پزشکی و بهداشتی جهان چند سالی است که منتظر ظهور آنفلوانزای در جانوران است که قابل انتقال از جانوران به انسان و از انسان به انسان باشد . ( چیزی شبیه به همین آنفلوانزای خوکی ) . و همچنان که سازمان بهداشت جهاني اعلام کرده است “آنفلوانزای خوکي” يک نام گذاري غلط است زيرا اين بيماري هم در ميان پرندگان،هم خوکها و همچنین انسانها شايع است.
متاسفانه در پیش بینی دانشمندان برای ظهور این بیماری ، همراه با آغاز آن اپیدمی جهانی و مرگ صدها و شاید میلیونها انسان اتفاق خواهد افتاد .اما هرگز نباید نا امید شد . انسانها موجوداتی هستند که توانایی انجام هر کاری را دارند . انسانها اشرف مخلوقات این سیاره زیبا هستند .
/خ