نگاهی گذرا به سوره حمد (7)
تهیه کننده : احمدرضا داودی
منبع : راسخون
منبع : راسخون
« الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَلَمِينَ »
بارزترین صفت خدا رحمت است.و بر اساس آن موجودات را خلق نموده و در مسیر تکامل قرار داده است.بنابراین هرچه انسان بکوشد این صفت را بیشتر در خودش تقویت کند بیشتر به خدا نزدیک می گردد و در حقیقت نشانه نزدیکی انسان به خدا داشتن صفت رحمت است.دقت در زندگی پیامبران به ما نشان می دهد که آن فرستادگان الهی سر تا سر وجودشان رحمت بود.و علت نفوذ آنان در بین مردم و محبوبیت شان پس از گذشت قرن ها همین امر است .برای نمونه می توان به برخورد پیامبر اسلام با زید اشاره کرد.
يكي از فرادی كه شيفته نرم خويي و اخلاق پیامبر شده بود زيد بن حارثه نام دارد. او کودکي خردسال بود که در يکي از جنگهاي بين قبايل اسير شد و در بازار عکا به فروش رسید.و حکيم بن حزام او را براي عمّه اش حضرت خديجه خريد. و خديجه نيز قبل از بعثت پيامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) او را به حضرت بخشيد.و به این طریق زيد وارد زندگی پيامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) شد.خویشان زيد که برای یافتن او به همه جا سر زده بودند با تلاش زيادي توانستند اورا پيداكنند.آنان خواستند با پرداخت فدیه او را آزاد كنند و به همراه خود ببرند.
پیامبر انتخاب بین رفتن و ماندن را به عهده خود زيد گذاشت و فرمود:اگر مي خواهي با بستگانت برو من حتي فديه ای كه براي تو مي خواهند بپردازند ،نمي خواهم. و اگر تصميم داري نزد من بماني به تصميم خود عمل كن.در این صورت من اجازه نخواهم داد تو را با خود ببرند. زيدبن حارثه كنار پيامبر بودن را ترجيح داد.زيد بندگي خود را انتخاب كرد و مولايي مانند حضرت را بر پدر و مادر خود ترجيح داد. در تحليل اين جريان تاريخي آن عنصري كه موجب مي گردد زيد در كنار پيامبر بودن را بر آغوش خانواده ترجیح دهد نرم خويي و رأفت حضرت رسول (صلّی الله علیه و آله و سلّم) مي باشد.
خدا در قرآن سوره آل عمران آیه 159به پیامبر خود می گوید: « فبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنهُْمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شَاوِرْهُمْ فىِ الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلىَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يحُِبُّ الْمُتَوَكلِِّينَ» « به سبب رحمت خداست كه تو با آنها اينچنين خوشخوى و مهربان هستى. اگر تندخو و سختدل مىبودى از گرد تو پراكنده مىشدند. پس بر آنها ببخشاى و برايشان آمرزش بخواه و در كارها با ايشان مشورت كن و چون قصد كارى كنى بر خداى توكل كن، كه خدا توكل كنندگان را دوست دارد.»پیامبر چنین ویژگی را دارد که خدا او را برای ما الگو قرار داده و در سوره احزاب ،آیه 21 می فرمایید:« لَقَدْ كاَنَ لَكُمْ فىِ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كاَنَ يَرْجُواْ اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الاَْخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا» «قطعاً براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نيكوست: براى آن كس كه به خدا و روز بازپسين اميد دارد و خدا را فراوان ياد مىكند. ».
گاهي مشاهده می کنیم برخي از روي نادانی یا غرض ورزي اسلام را دين خون و شمشير معرفي مي كنند. و علت پيشرفت اسلام را در همین خلاصه می کنند. ترویج این اندیشه جفای بزرگی به اسلام است و نظریه خطرناکی است که موجب تضعیف دین می شود.اسلام دینی مطابق با فطرت و عدالت است.و به همین جهت است که تمامي جنبه هاي عقلي،عرفاني،عاطفي انسانها را ارضا می کند.دفاع و جهاد و جنگ هاي پيامبر به جهت مانع زدايي بوده است.و تا ضرورت ایجاب نمی کرد،صورت نمی پذیرفت.
/خ
صفت رحمت در انسان
بارزترین صفت خدا رحمت است.و بر اساس آن موجودات را خلق نموده و در مسیر تکامل قرار داده است.بنابراین هرچه انسان بکوشد این صفت را بیشتر در خودش تقویت کند بیشتر به خدا نزدیک می گردد و در حقیقت نشانه نزدیکی انسان به خدا داشتن صفت رحمت است.دقت در زندگی پیامبران به ما نشان می دهد که آن فرستادگان الهی سر تا سر وجودشان رحمت بود.و علت نفوذ آنان در بین مردم و محبوبیت شان پس از گذشت قرن ها همین امر است .برای نمونه می توان به برخورد پیامبر اسلام با زید اشاره کرد.
يكي از فرادی كه شيفته نرم خويي و اخلاق پیامبر شده بود زيد بن حارثه نام دارد. او کودکي خردسال بود که در يکي از جنگهاي بين قبايل اسير شد و در بازار عکا به فروش رسید.و حکيم بن حزام او را براي عمّه اش حضرت خديجه خريد. و خديجه نيز قبل از بعثت پيامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) او را به حضرت بخشيد.و به این طریق زيد وارد زندگی پيامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) شد.خویشان زيد که برای یافتن او به همه جا سر زده بودند با تلاش زيادي توانستند اورا پيداكنند.آنان خواستند با پرداخت فدیه او را آزاد كنند و به همراه خود ببرند.
پیامبر انتخاب بین رفتن و ماندن را به عهده خود زيد گذاشت و فرمود:اگر مي خواهي با بستگانت برو من حتي فديه ای كه براي تو مي خواهند بپردازند ،نمي خواهم. و اگر تصميم داري نزد من بماني به تصميم خود عمل كن.در این صورت من اجازه نخواهم داد تو را با خود ببرند. زيدبن حارثه كنار پيامبر بودن را ترجيح داد.زيد بندگي خود را انتخاب كرد و مولايي مانند حضرت را بر پدر و مادر خود ترجيح داد. در تحليل اين جريان تاريخي آن عنصري كه موجب مي گردد زيد در كنار پيامبر بودن را بر آغوش خانواده ترجیح دهد نرم خويي و رأفت حضرت رسول (صلّی الله علیه و آله و سلّم) مي باشد.
خدا در قرآن سوره آل عمران آیه 159به پیامبر خود می گوید: « فبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنهُْمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شَاوِرْهُمْ فىِ الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلىَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يحُِبُّ الْمُتَوَكلِِّينَ» « به سبب رحمت خداست كه تو با آنها اينچنين خوشخوى و مهربان هستى. اگر تندخو و سختدل مىبودى از گرد تو پراكنده مىشدند. پس بر آنها ببخشاى و برايشان آمرزش بخواه و در كارها با ايشان مشورت كن و چون قصد كارى كنى بر خداى توكل كن، كه خدا توكل كنندگان را دوست دارد.»پیامبر چنین ویژگی را دارد که خدا او را برای ما الگو قرار داده و در سوره احزاب ،آیه 21 می فرمایید:« لَقَدْ كاَنَ لَكُمْ فىِ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كاَنَ يَرْجُواْ اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الاَْخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا» «قطعاً براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نيكوست: براى آن كس كه به خدا و روز بازپسين اميد دارد و خدا را فراوان ياد مىكند. ».
گاهي مشاهده می کنیم برخي از روي نادانی یا غرض ورزي اسلام را دين خون و شمشير معرفي مي كنند. و علت پيشرفت اسلام را در همین خلاصه می کنند. ترویج این اندیشه جفای بزرگی به اسلام است و نظریه خطرناکی است که موجب تضعیف دین می شود.اسلام دینی مطابق با فطرت و عدالت است.و به همین جهت است که تمامي جنبه هاي عقلي،عرفاني،عاطفي انسانها را ارضا می کند.دفاع و جهاد و جنگ هاي پيامبر به جهت مانع زدايي بوده است.و تا ضرورت ایجاب نمی کرد،صورت نمی پذیرفت.
/خ
