حتماً تا حالا به عنوان بیمار (دور از جانتان!) یا همراه بیمار یا ملاقات کننده و... در بیمارستان حضور داشته اید و با کادر درمان، مخصوصاً پرستاران، که همیشه حضور دارند، روبه رو شده اید. امکان دارد شاهد برخورد بیمار یا همراهان بیمار با پرستار بوده اید که گاهی با رفتار نامناسب و صدای بلند، پرستاران را مورد خطاب قرار می دهند و آن ها را به کم کاری متهم می کنند یا توقعات بیجایی از پرستار دارند؛ مثلاً بیماری درد دارد و پرستار هم طبق تجویز پزشک، مقدار مشخصی داروی مُسکن به بیمار می دهد و بیمار کم طاقت طلب مُسکن بیشتری می کند و وقتی پرستار از تزریق مقادیر زیاد مُسکن خودداری می کند، او را به عدم مراقبت متهم می کند و با اصرار داروی بیشتری می خواهد. احتمالاً از خودتان می پرسید: موضوع چیست؟ بیمار، پرستار؟ یک کم فکر کنید! بله درست گفتید! این یادداشت برای روز پرستار نوشته شده است. پنجم جمادی الاول مصادف با بیست وپنجم بهمن ماه، روز ولادت فرخنده ی بانوی شجاع کربلا، حضرت زینب سلام الله علیها است. علت نامگذاری این روز به نام روز پرستار، این است که حضرت زینب سلام الله علیها پرستاری امام زمانش، حضرت زین العابدین علیه السلام را که درآن زمان بیمار بودند و دیگر بیماران و مصیبت زدگان اهل بیت را بر عهده داشتند. درود بی پایان خداوند بر این بزرگ بانوی اسلام باد! در مسیر تاریخ، پرستار در تلاش برای خدمت رسانی به انسان ها بوده است و پرستاران در کنار پزشکان، در زمان های بحرانی، مانند حوادث طبیعی و جنگ ها، خدمات شایان توجهی انجام داده اند. پرستاری و کمک کردن به فرد مجروح یا بیمار، در نهاد هر انسانی وجود دارد؛ به این معنی که فرد در شرایط لازم، این کار را انجام خواهد داد.
در تاریخ و فرهنگ اسلام، حضور بسیاری از زنان به عنوان پرستار در جنگ ها ذکر شده است. تاریخ جنگ های صدر اسلام، بیانگر آن است که مسئولیت معالجه ی مجروحان جنگی به زنان واگذار می شده است. زنانی مانند نسیبه، جرّاحه و امّ عطیّه، در بسیاری از جنگ های پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله حضور داشتند و عهده دار مسئولیت امداد بودند. امّ عطیّه می گوید: «من در هفت غزوه به همراه پیامبر صلی الله علیه و آله شرکت کردم و علاوه بر انبارداری، معالجه ی مجروحان جنگی را نیز عهده دار بودم.»
نسیبه یکی از زنان صدر اسلام است که با پیامبر صلی الله علیه و آله بیعت کرد. وی بیشتر روزها روزه دار بود و از عبادت خداوند غفلت نمی ورزید. این زن شجاع و باشهامت، در جنگ اُحد، حُنین، حدیبه و یمامه شرکت داشت و همواره مَشکی بر دوش می کشید و خورجینی نیز دربرداشت و هرجا تشنه ای می یافت یا ناله ی مجروحی را می شنید، بی درنگ بر بالینش حاضر می شد. وظیفه ی او رساندن آب به سربازان و مداوای زخمیان بود. در برخی متون تاریخی آمده است که هنگام عزیمت به سوی جنگ، برخی از زنان به صورت گروهی یا فردی، خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله رسیدند و برای کمک به رزمندگان و معالجه ی مجروحان، تقاضای حضور در جنگ کردند؛ پیامبر صلی الله علیه و آله اجازه دادند. شرکت حضرت فاطمه سلام الله علیها در جنگ اُحد قابل توجه است. آنگاه که آن حضرت به اُحد آمده بود، پیامبر صلی الله علیه و آله مجروح شده بود و خون زخم صورت مبارکش بند نمی آمد، حضرت زهرا سلام الله علیها به معالجه ی پدر گرامی اش پرداخت.
پرستاری از زمانی که انسان درد را فهمید و برای تسکین و بهبود، نیاز به مراقبت داشت، به وجود آمده است؛ اما پرستاری به شکل نوین آن، مدیون بانویی فداکار به نام «فلورانس نایتینگل» پایه‌ریزی شد و از آن پس، پرستاری به علم و حرفه‌ای صددرصد انسانی بدل شد که اینک علاقهمندان زیادی را بهسوی خود جلب می‌کند.
پرستاری یکی از مشاغلی است که تحصیل و کار در آن، صبر و تحمل بالایی میطلبد. شرکت در این رشته، علاقه مندان زیادی دارد. شما چطور؟ دوست دارید پرستار شوید؟ چه گفتید؟ تاکنون به این مسئله فکر نکرده اید؟ لابد اگر از شما بپرسند شغل آینده ی خود را بگویید، سریع پاسخ می دهید که می خواهم پزشک شوم؛ اما این را فراموش نکنید، یک تیم درمانی شامل پزشک، پرستار و سایر تخصص ها می شود و هرکدام به سهم خود، نقش مهمی دارند.
سهم پرستار در این تیم را نمی شود چشم پوشی کرد؛ چون بهبود سریعتر وضع روحی و جسمی بیمار، نیازمند دانش، مهارت و اخلاق پرستار است.
سریال پرستاران را دیده اید؟ اگر این فیلم را ندیده اید، وقت بگذارید و چند قسمت آن را ببینید؛ البته اطلاع ندارم در حال حاضر از تلویزیون پخش می شود یا نه؛ اما حداقل از کسانی که دیده اند، بپرسید! وقتی این فیلم را دیدید، دوباره به این سؤال فکر کنید که آیا دوست دارید پرستار شوید؟
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
«کسی که یک شبانه روز از بیماری پرستاری کند، خداوند او را با ابراهیم خلیل علیه السلام محشور خواهد کرد و او همانند برق خیره کننده و درخشان از صراط عبور می کند.»[1]
در تاریخ و فرهنگ اسلام، حضور بسیاری از زنان به عنوان پرستار در جنگ ها ذکر شده است. تاریخ جنگ های صدر اسلام، بیانگر آن است که مسئولیت معالجه ی مجروحان جنگی به زنان واگذار می شده است. زنانی مانند نسیبه، جرّاحه و امّ عطیّه، در بسیاری از جنگ های پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله حضور داشتند و عهده دار مسئولیت امداد بودند. امّ عطیّه می گوید: «من در هفت غزوه به همراه پیامبر صلی الله علیه و آله شرکت کردم و علاوه بر انبارداری، معالجه ی مجروحان جنگی را نیز عهده دار بودم.»
نسیبه یکی از زنان صدر اسلام است که با پیامبر صلی الله علیه و آله بیعت کرد. وی بیشتر روزها روزه دار بود و از عبادت خداوند غفلت نمی ورزید. این زن شجاع و باشهامت، در جنگ اُحد، حُنین، حدیبه و یمامه شرکت داشت و همواره مَشکی بر دوش می کشید و خورجینی نیز دربرداشت و هرجا تشنه ای می یافت یا ناله ی مجروحی را می شنید، بی درنگ بر بالینش حاضر می شد. وظیفه ی او رساندن آب به سربازان و مداوای زخمیان بود. در برخی متون تاریخی آمده است که هنگام عزیمت به سوی جنگ، برخی از زنان به صورت گروهی یا فردی، خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله رسیدند و برای کمک به رزمندگان و معالجه ی مجروحان، تقاضای حضور در جنگ کردند؛ پیامبر صلی الله علیه و آله اجازه دادند. شرکت حضرت فاطمه سلام الله علیها در جنگ اُحد قابل توجه است. آنگاه که آن حضرت به اُحد آمده بود، پیامبر صلی الله علیه و آله مجروح شده بود و خون زخم صورت مبارکش بند نمی آمد، حضرت زهرا سلام الله علیها به معالجه ی پدر گرامی اش پرداخت.
پرستاری از زمانی که انسان درد را فهمید و برای تسکین و بهبود، نیاز به مراقبت داشت، به وجود آمده است؛ اما پرستاری به شکل نوین آن، مدیون بانویی فداکار به نام «فلورانس نایتینگل» پایه‌ریزی شد و از آن پس، پرستاری به علم و حرفه‌ای صددرصد انسانی بدل شد که اینک علاقهمندان زیادی را بهسوی خود جلب می‌کند.
پرستاری یکی از مشاغلی است که تحصیل و کار در آن، صبر و تحمل بالایی میطلبد. شرکت در این رشته، علاقه مندان زیادی دارد. شما چطور؟ دوست دارید پرستار شوید؟ چه گفتید؟ تاکنون به این مسئله فکر نکرده اید؟ لابد اگر از شما بپرسند شغل آینده ی خود را بگویید، سریع پاسخ می دهید که می خواهم پزشک شوم؛ اما این را فراموش نکنید، یک تیم درمانی شامل پزشک، پرستار و سایر تخصص ها می شود و هرکدام به سهم خود، نقش مهمی دارند.
سهم پرستار در این تیم را نمی شود چشم پوشی کرد؛ چون بهبود سریعتر وضع روحی و جسمی بیمار، نیازمند دانش، مهارت و اخلاق پرستار است.
سریال پرستاران را دیده اید؟ اگر این فیلم را ندیده اید، وقت بگذارید و چند قسمت آن را ببینید؛ البته اطلاع ندارم در حال حاضر از تلویزیون پخش می شود یا نه؛ اما حداقل از کسانی که دیده اند، بپرسید! وقتی این فیلم را دیدید، دوباره به این سؤال فکر کنید که آیا دوست دارید پرستار شوید؟
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
«کسی که یک شبانه روز از بیماری پرستاری کند، خداوند او را با ابراهیم خلیل علیه السلام محشور خواهد کرد و او همانند برق خیره کننده و درخشان از صراط عبور می کند.»[1]
نویسنده: سیده زهره جوادی
پی نوشت:
1. ثواب الأعمال، ص 341
1. ثواب الأعمال، ص 341
