عوامل کم خونی و درمان آن در دوران بارداری

اگر با دوستان‌تان که به تازگی مادر شده‌اند صحبت کرده باشید، می‌دانید که در سه‌ماهه‌ی دوم بارداری باید انرژی بسیار زیادی داشته باشید. اما ناگهان به شدت احساس خستگی می‌کنید و نمی‌توانید از عهده‌ی امور‌تان بر برآیید. این‌ها همگی از علائم کم خونی در بارداری است. چه اتفاقی در حال وقوع است؟

علائم کم خونی در بارداری

همانگونه که اشاره شد خستگی یکی از علائم این عارضه است. در ادامه با سایر علائم این بیماری آشنا شوید:

تب (گاهی اوقات)

سرگیجه

رنگ پریدگی لب‌ها، پلک چشم و ناخن‌ها

تپش قلب

تنگی نفس

اختلال در تمرکز حواس

تمایل شدید به خوردن مواد غیرخوراکی همچون خاک، یخ، گچ و...

در نظر داشته باشید که موارد ذکر شده الزاما به معنی کم خونی در بارداری نیست و هر یک می‌تواند خود نشانه‌ای از بارداری باشد.

بدن خانم‌ها در طی بارداری به میزان آهنی دوبرابر گذشته نیاز دارد؛ یکی از دلایل اصلی خستگی پس از هفته‌ بیستم بارداری، کمبود آهن است که منجر به کم‌خونی در بارداری می‌گردد. کم‌خونی ناشی از فقر آهن، شایعترین نوع کم‌خونی در جهان است. این مشکل می‌تواند در اثر مصرف پایین گوشت قرمز و دیگر مواد غذایی سرشار از آهن و ویتامین B12 بوجود بیاید. اگر احساس کم‌خونی می‌نمایید از پزشک‌تان بخواهید تا برایتان آزمایش خون برای تعیین میزان آهن تجویز نماید. آزمایش‌هایی که در این خصوص تجویز می‌گردد آزمایش هماتوکریت یا آزمایش میزان هموگلوبین است. در آزمایش هماتوکریت درصد میزان گلبول‌های قرمز خون سنجیده می‌شود و بر اساس آن وضعیت کم خونی بررسی می‌شود؛ اما در آزمایش هموگلوبین، وزن هموگلوبین اندازه‌گیری شده و براساس آن وضعیت شما مشخص می‌شود. توجه داشته باشید که با پیشرفت بارداری، احتمال ایجاد کم خونی افزایش می‌یابد. بنابراین در اواخر سه ماهه دوم یا اوایل سه ماهه سوم باید آزمایش تکرار شود.

علت کم خونی در بارداری چیست؟

تهوع و استفراغ در بارداری

بارداری‌های متناوب و پشت سر هم

چندقلو زایی

تغذیه‌ی نادرست قبل و در حین بارداری

اختلالات ژنتیکی و ارثی مانند سلول‌های خونی داسی شکل

خونریزی در بارداری

داشتن رژیم گیاه خواری طولانی مدت و کم شدن ویتامین B12 در اثر آن

تالاسمی (افراد مبتلا به تالاسمی باید پیش از بارداری مورد مشاوره ژنتیک قرار گیرند.)

کم خونی ناشی از بیماری‌های کلیوی و آرتریت روماتوئید

اگر ذخیره‌ی آهن بدن‌تان پایین باشد، گلبول‌های قرمز خون‌تان نمی‌توانند ماهیچه‌ها و فرزندتان را حمایت کنند. بسیاری از مادران این مساله ار در سه ماهه‌ی دوم باداری‌شان تجربه می‌کنند زیرا جنین با رشدی بسیار سریع، مقادیر بالایی از آهن را از بدن مادر جذب می‌کند. فقر آهن در صورتی که مورد درمان قرار نگیرد می‌تواند منجر به وارد آمدن فشار به قلب (به علت پایین بودن میزان هموگلوبین خون و پایین بودن غلظت اکسیژن در خون)، کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها و سطح تحمل پایین‌تر نسبت به خون‌ریزی در صورت نیاز بدن به جراحی سزارین گردد. اگر شما بطور شدید به کم خونی در بارداری دچار باشید، ممکن است به سلامت فرزندتان نیز آسیب وارد شود.

خوشبختانه برطرف کردن این مشکل کار نسبتا ساده‌ای است. احتمالا پزشک‌تان به شما مصرف یک مکمل را توصیه می‌نماید. با افزایش مصرف آهن‌، شما بیشتر در معرض اختلالاتی همچون یبوست، اسهال و تهوع قرار می‌گیرید. برای دور ماند از این عوارض، مصرف مایعات و سبزیجات و فعالیت روزانه‌تان را بیشتر کنید. در نظر داشته باشید که در صورت تجویز قرص آهن، بهترین زمان برای مصرف آن قبل از خواب می‌‌باشد؛ این‌کار باعث کاهش احتمال حالت تهوع در شما می‌شود. در نظر داشته باشید که اگر مدفوع‌تان پس از خوردن قرص آهن سیاه شد جای نگرانی نیست و این تغییر کاملاً طبیعی است.

عوارض کم خونی در بارداری چیست؟

افزیش احتمال وقوع زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم از عوارض کم خونی می‌باشد. همچنین فقر آهن شدید باعث پایین آمدن ذخیره آهن بدن نوزاد به هنگام تولد خواهد شد و او را در دوران کودکی در معرض خطر کم خونی قرار خواهد داد. برای پیشگیری از این عارضه در بارداری به مصرف مرتب مکمل‌های دوران بارداری بپردازید؛ داشتن تغذیه مناسب در دوران بارداری شامل مصرف سبزیجات، میوه، لوبیا، کشمش، خرما، انجیر، زردآلو، سیب زمینی و... می‌تواند در این خصوص کمک کننده باشد.

نکته1: بهتر است از مصرف همزمان مکمل‌های آهن و خوراکی‌های حاوی کلسیم (مثل شیر) به طور همزمان خودادری کنید.

نکته2: از مصرف جگر در دوران بارداری به شدت پرهیز کنید. زیرا میزان ویتامین A تنها در 100 گرم جگر چندین برابر بیشتر از میزانی است که در بارداری به آن نیاز دارید و این میزان در حدی زیان‌آور است که منجر به ناهنجاری‌های مادرزادی در فرزند شما می‌شود.

منبع: سایت ستاره