نظام آفرینش
با توجه به رویکرد چهارصد ساله عالمان به طبیعت، هیچ دانشمندی نباید تفسیر غایی از جهان طبیعت داشته باشد و در واقع، عالمان به لحاظ وظیفه علمی خود نفیة و اثباتا از این نوع تفسیر و طبیعت شناسی مبرا هستند.
پنجشنبه، 4 مهر 1398
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
«داروین، انقلاب نیوتنی را در عالم زیست شناسی ایجاد کرد. آن انقلاب چیزی نبود جز زدودن تفسیرهای غایی از حوزه عالم حیات و جانشین کردن تفسیرهای علی بر تفسیرهای غایی. تئوری تحول انواع، در واقع، تفسیر على از عالم ارگانیسم ها را ارایه می دهد؛ به گونه ای که دانشمند را از دست یازیدن به تفسیر غایی بی نیاز می کند و راه را برای تفسیر تصادفی در عالم حیات باز می نماید. بر مبنای تئوری خلق الساعه، نمی توان باور کرد که گونه ها با این عظمت و پیچیدگی، بدون ناظم طراحی شده باشند؛ چرا که احتمال انسان شدن یک ماده بیجان، بسیار کم است؛ به گونه ای که قابل اعتماد نمی باشد. اما در بینش خلقت تحولی، چون در عالم تکامل رخ میدهد و گونه ها به تدریج از طریق تحول از گونه های بسیار ساده تر به ظهور می رسند، بنابراین، قبول پیدایش تصادفی گونه ها استبعادی ندارد؛ به دیگر سخن، تئوری تکاملی نشان میدهد که دلالت نظم به ناظم، وقتی است که نسبت به شرایط ظهور تصادفی آن پدیده علم نداریم و تفسیر آن را با مکانیزهای مادی نمیتوانیم بیان کنیم». (2)
این گفتار، گرفتار نقدهای ذیل است که به اختصار به آن اشاره می کنیم:
١. اگر قرار باشد داروین با انقلاب زیست شناسانه خود، به زدودن تفسیرهای غایی و جانشین کردن تفسیرهای علی به جای تفسیرهای غایی بپردازد، باید به نویسنده محترم گفته شود که این انقلاب از زمان گالیله در اوایل قرن هفدهم اتفاق افتاد و تفسیر غایت مدارانه ارسطویی، جای خود را به تفسیر علی داد. باربور، در این باره می نویسد: «بعد از این که توسل به علت غایی از رواج افتاد، به جای تعریف و تصور خداوند به عنوان خیر اعلی که سیر همه چیز به سوی اوست، تعریف دیگری به عنوان علت اولی جایگزین شد که عبارت بود از نخستین حلقه از سلسله علل فاعلی».
۲ - با توجه به رویکرد چهارصد ساله عالمان به طبیعت، هیچ دانشمندی نباید تفسیر غایی از جهان طبیعت داشته باشد و در واقع، عالمان به لحاظ وظیفه علمی خود نفیا و اثباتا از این نوع تفسیر و طبیعت شناسی مبرا هستند؛ ولی فیلسوفان به هیچ وجه نمی توانند نسبت به چنین نگرشی بی تفاوت باشند.
٣ - اگر کسی تفسیر علٌی از عالم را بپذیرد و سلسله و حلقات علت و معلولی را به علت اولی با اوصافی مانند واجب الوجود، حکمت، علم عام، قدرت مطلق، خیرخواهی نامحدود و غیر اینها منتهی کند، ناچار است علت غایی و تفسیر غایی از جهان را نیز پذیرا باشد؛ زیرا حکمت خدا و بی نیازی واجب، هدفمندی فعلی را تثبیت می نماید.
۴- اگر تکامل تدریجی داروین را با حساب احتمالات عقلایی و ریاضی ضمیمه کنیم، می توان نظام هدفمند و خالق هدفدار را به صورت ریاضی اثبات کرد.
نظریه کوانتوم، نظریهای دیگری است که در فیزیک معاصر مطرح شده و تعارض ظاهری با برهان نظم پیدا کرده است. فیزیک، علم مطالعه خواص و اندازه گیری طبیعت (از کهکشان ها تا ذرات بسیار کوچک است. مکانیک کوانتوم، شاخه ایی از فیزیک نظری است که در مقیاس اتمی و زیر اتمی به جای مکانیک نیوتنی و پیش بینی دقیق، توصیف گر جهان میکروسکوپی و چگونگی ذرات بر اساس حساب احتمالات است. این معرفت، توسط اروین شرودینگر و پل دیراک و ماکس پلانک و نیلز بور و ورنر هایزنبرگ و دیگران تأسیس شد. فیزیک کوانتوم، الکترون را ذراتی همچون منظومه شمسی به دور هسته توصیف نمی کند و مدل منظومه ایی الکترونها را نمی پذیرد و نظریه دوگانگی موج- ذره، را مطرح می کند. ذره در نقطهایی از فضا متمرکز و موج در گستره ایی از آن پخش میشود. الکترون در فیزیک کوانتوم، هم به صورت ذره و هم به صورت موج توصیف میشود. ساختار و بافتار اتم در این مدل، از طریق حواس ظاهری و با کیفیات حسی و مقولات زمان و مکان و علیت، بیان پذیر نیست. یک الکترون، یک کوانتوم به معنای یک بسته است. موج و ذره بودن الکترونها و کوانتومها، به ناظر بستگی دارد. الکترونهای اتم با نبود ناظر، محدوده مشخصی نخواهند داشت و به موج تبدیل می شوند. فیزیک کوانتوم میان ابژه و سوژه جدایی نمی افکند و با رئالیسم خام همراهی نمی کند و برای مشاهده گر در فرایند تجربه سهم زیادی قرار میدهد؛ بر این اساس، قوانین دقیق در جهان اتم حکومت نمی کند.
پینوشتها:
1.محمد حسین طباطبایی، نهایه الحکمه، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه، ۱۳۷۹ ش، ص ۱۹۰.
2. احد فرامرز قراملکی، موضع علم و دین در خلقت انسان، مؤسسه فرهنگی آرایه، ۱۳۷۳، ص
منبع: کلام نوین اسلامی، عبدالحسین خسروپناه، انتشارات تعلیم و تربیت اسلامی، چاپ اول، قم 1390
مقالات مرتبط
آسیبشناسی علم کلام و راهبرد پویاسازی آن
روش شناسي علم کلام
پیدایش علم کلام و منزلت آن در میان علوم (1)
تعاریف کلام اسلامی
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
تازه های مقالات
توصیه هایى اخلاقی از آیت الله سیدعبدالکریم کشمیرى (رحمه الله)
توصیه هاى اخلاقى ـ عرفانى امام خمینى به فرزندش سیداحمد خمینى
اوصاف و ویژگیهای منتظران امام زمان(عج) چگونه است؟
اهداف و آرمان هاى امام خمینی (رحمه الله) از منظر رهبر انقلاب
دوست کیست و نحوه ارتباط و معاشرت با او از منظر ائمه اطهار
چرا زنازادگان عاقبت بخیر نمی شوند؟
اهمیت نماز در سیره علمى و عملى امام خمینی (رحمه اللّه)
نحوه کاشت و نگهداری از گل قلب ارغوانی: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل فیلودندرون یا گوش گرگی: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل شمعدانی: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
بیشترین بازدید هفته
آیا استحمام در زمان آبله مرغان خطرناک است؟
نماز استغاثه امام زمان (عج) را چگونه بخوانیم؟
زنگ اشغال برای برخی تماس گیرندگان
پیش شماره شهر های استان تهران
وجود خلط یا مخاط شفاف در مدفوع
نحوه خواندن نماز والدین
لیست کاملی از خدایان و الهههای یونانی
گیاه بیلهر خواص و عوارضی دارد؟
سمبل پرندگان و معانی آنها
طریقه خواندن نماز شکسته و نیت آن
موارد بیشتر برای شما
حال کارگر خوب شود حال کشور خوب میشود
امنیت شغلی اطمینان کارگر به آینده شغلی خود است
ملت ایران استحکام خود را باید در کار و عمل و اتحاد ملی نشان دهد
هدف از تحریم در تنگنا گذاشتن نظام جمهوری اسلامی است
تحریم ها بهانه دشمن از پا درآمده
زمینههای حضور و مشارکت مردم
ملت زنده ملتی فرصت آفرین
تلاوت قرآن کریم در ابتدای دیدار کارگران
رکن جهش تولید کارگر است
جونم فدات همسایه/محمدرضا نوشه ور
میزان صدقه مردم در سال گذشته!
جزئیات جالب درباره شاهکار سدسازی مهندسان ایرانی در سریلانکا
ایران هر کاری کند،عدهای اشکال میگیرند و بهانه میکنند!
روضه حضرت حمزه علیهالسلام/امین قدیم
نماهنگ حضرت حمزه گریهکن نداره با نوای میثم مطیعی