از ویژگی های خانواده سالم، برنامه ریزی است که باید به صورت متنوع و پایدار باشد. ضرورت برنامه ریزی برای زندگی، از این روی است که در زمان صرفه جویی شده و هر کاری به موقع انجام می شود. در خانواده های موفق، پیوسته از برنامه سخن به میان می آید و می توان برنامه های گوناگونی در عرصه رفتارهای همسران و فرزندان این خانواده ها سراغ گرفت. ضرورت برنامه ریزی برای زندگی، از این روی است که در زمان صرفه جویی شده و هر کاری به موقع انجام می شود. یکی از برنامه های لازم زندگی و خانواده، برنامه پس انداز کردن است. همسری که مقدار هر چند ناچیزی از پول را پس انداز می کند، به سرمایه ای در خور توجه برای روزگار دشواری دست می یابد. برنامه صرفه جویی در هزینه های مالی، برنامه دید و بازدید، برنامه سفر و برنامه های دیگر، تأثیر ارزنده ای در زندگی دارند. همسران موفق - در هر سطح مالی که باشند - فرزندان خود را با گرایش به برنامه و برنامه ریزی پرورش می دهند.
زندگی مشترک، نیازهای اساسی ای همچون نیاز به گردش و سفر دارد. خانواده های موفق، در کنار برنامه های کار و فعالیت اقتصادی و اجتماعی شان، برنامه هایی برای گردش در شهر یا سفر به شهرهای دیگر دارند. تردیدی نیست که تفریح در هفته، سهم بسزایی در کاهش خستگی جسم و جان همسران در امور خانه و بیرون از خانه دارد.
هر لحظه آکنده از صمیمت در گردش هفتگی، طراوت بخش لحظه های آینده است که در خانه و محیط کار بدان سخت احتیاج داریم. اوقات تفریح در بوستانی که همراه با نوشیدن چای یا خوردن دست پخت همسر کدبانوست - مجال می دهد که همسران زیر آسمان و در دامان طبیعت یکدیگر را تماشا کنند و عشقشان را در گفتار و رفتار ظاهر کنند.
تنوع مکان و زمان کمک می کند تا آنان، همسران موفق و شاداب دیگری را نیز در نزدیکی خود ببینند و چیزی از خوبی های زندگی یاد بگیرند. نباید پنداشت که گردش در شهر یا سفر به شهرهای دیگر ناممکن است. با صرفه جویی در هزینه های مالی و نظم و برنامه ریزی می توان به حداقل تنوع و تفریح دست یافت.
خانواده های ناموفق - که مشکل های عاطفی و رفتاری همسران را نشان می دهند - هیچ گاه و یا بسیار اندک می توانند از انرژی بخشی سفر و گردش بهره مند شوند. آنان به هر کجا که بروند، بگو مگوهای بیهوده و تکراری شان را همراه خود می برند. فرزندانشان چندان خاطره خوشی از مکان های گوناگون تفریحی نخواهند داشت.
زن و مردی، چمدان به دست از اتوبوس پیاده شدند. بچه های قد و نیم قدشان اطرافشان بودند. زن که آفتاب را میان آسمان میدید، صدایش را بلند کرد و گفت: نگو چرا باز اوقات تلخی می کنی؟ مگر خواهرم چه چیزی از من بیشتر دارد که شوهرش او را با سواری به سفر می آورد؟
کدبانو نیستم که هستم، زیبا و جوان نیستم که هستم، حیف که شانس و اقبال ندارم! بچه ها نگاهشان می کردند که مرد با دستمال کاغذی عرق پیشانی اش را گرفت و گفت: به خواهرت نگاه نکن! به این بیچاره نگاه کن که نه سرپرست دارد و نه آسایش. حالا داشت زن جوانی را با دستش نشان میداد که بطری های خالی آب معدنی مسافرهای ترمینال را توی کیسه ای می ریخت.
زن غرید و گفت: خوب شد که او را دیدی وگرنه جوابی نداشتی آقای منطق!
سلامت جسم و جان همسران و فرزندان را باید از نتایج انکارناپذیر تفریح و سفر به حساب آورد. تغییر فضای خانه به فضای باز، هر چند زمان محدودی باشد، در روان انسان تأثیر می گذارد. تفریح گروهی و خانوادگی، یکنواختی زندگی را از بین می برد و شور و نیرویی دیگر برای لذت بردن از محیط صمیمانه خانواده فراهم می آورد.
زیاد هم نباید سخت گرفت. می توان همان غذایی را که برای شام تهیه کرده ایم، همراه خود به فضای باز و سبز ببریم و بخوریم. همان گونه که می توان در سفر، از چادر مسافرتی استفاده کرد. تجمل و تکلف را از برنامه گردش و سفرمان حذف کنیم. سادگی بیرون رفتن - که همراه با لبخند و گفت و گوی مهربانانه بزرگ ترها و کوچک ترها باشد - خاطره هایی جاودانه می آفریند.
خانواده ای از گشت و گذار در خانه های تاریخی کاشان برگشته بودند. مرد قصد گرفتن اتومبیلی برای حرکت از کاشان داشت، که زن روی نیمکتی کیفش را گذاشت و رو به مرد کرد و گفت: وسایل غذا پزی را که همراه خودمان آورده ایم. مقداری تخم مرغ و کره و نان بگیر تا شاممان را توی همین پارک بخوریم و بعد برویم.
بچه ها خوشحالی کردند و مرد زیر انداز را بیرون آورد و زیر درختی پهن کرد. چراغ پیک نیک و ظرف و قاشق آماده شده بود، که مرد با چهره خندان وکیسه به دست جلو آمد. طولی نکشید تا غذای ساده شان مهیا شد و سرگرم شام خوردن شدند.
کلاغ ها از خواب نازشان بیدار شده بودند. دختر رو به برادرش کرد و گفت: کلاغها، بوی خوش غذای مامان را شنیدند.
زن هر وقت که یاد آن شب و آن شام می افتاد، بیانی سرشار از خوشی و رضایت داشت و می گفت: چه شب با شکوهی!
منبع: بایسته های زناشویی، ابوالفضل هدایتی فخر داوود، قم: موسسه بوستان کتاب، 1393.
