تاثیر نماز بر افزایش عمر

در منابع دینی طریق و عواملی را برای طولانی تر شدن عمر نظیر تاثیر نماز بر افزایش عمر بیان گردیده که در بعضی موارد با علوم روز پزشکی و روانشناسی نیز مطابقت دارد.
يکشنبه، 24 آبان 1388
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
تاثیر نماز بر افزایش عمر
مقدمه:
امروزه با پیشرفت علم پزشکی و تحقیقات مربوط به سلامت، جنبه های علمی تأثیر نماز بر افرایش عمر کشف شده است.نقش توکل و عبادات و اثرات توبه بخصوص برای کسانیکه اهل نماز وتقوی و عبادت هستند.

همچنین از تاثیر نماز شب بر افزایش عمر و زیبایی چهره  و دعاهایی که بعد از نماز ها وارد شده و توجه به صله ارحام و تاثیرکیفیت نماز در رسیدن به درجات کمال و تاثیر نماز در تحقق سبک زندگی منتظرانه و مقبولیت طولانی بودن عمر امام زمان(عج) از مباحثی است که در این مقاله به آن پرداخته می شود.

تاثیر نماز بر افزایش عمر

خاطرات و تجربیات دکتر مجید ملک محمدی از تاثیر نماز و توکل بر افزایش عمر

در سال های نخستین که این حقیر، تحصیل طب را در تهران آغاز کرده بودم، در برخورد با استاد بزرگ پاتولوژی ایران، جناب آقای "دکتر کمال الدین آرمین" (۱)
همواره این سؤال در ذهنم نقش می بست که چه نیروی عظیم و خارق العاده ای وجود دارد که سبب می شود این مرد در اوج کهولت مقتدرانه بر کرسی تحقیق و پژوهش و تدریس همچنان تکیه بزند و در آستانه هشتمین دهه عمر خود اینچنین شاداب و دل زنده باقی بماند!

تا این که روزی سر کلاس درس استاد این راز بر ما دانشجویان آشکار شد. بدین سان که، استاد هنگامی که مشغول تدریس اسلایدهای پیچیده و متنوع علمی مربوط به تشخیص های پاتولوژی بود، ناگهان به اسلایدی رسید که به کلی با همه چیزهایی که در دانشکده پزشکی دیده بودیم فرق داشت!؟

بر روی آن اسلاید تنها یک بیت از حافظ شیراز نگاشته شده بود که:
تکیه بر تقوی و دانش در طریقت کافریست
راهرو گر صد هنر دارد "توکل" بایدش

آن گاه استاد مدتی درباره توکل سخن گفت و به ما آموخت که والاترین و بالاترین قدرت پزشک برای تشخیص و درمان بیماری ها تنها توکل به باری تعالی است و دیگر هیچ.ایمان متعالی و توکل بدون قید و شرط را یک بار دیگر من در ملاقات با پیر تاریخ ایران و پدر تاریخ کرمان، استاد باستانی پاریزی دیدم.

مرد جاودانه ای که هنوز حتی در دوران کهولت، استوار و با عظمتی شگرف و ستودنی و بی آلایشی و بی ریایی بی نهایت خود، زندگی اش را وقف ایران عزیز نموده است.

مشاهده بزرگانی چون آرمین، باستانی پاریزی و ... و توجه به این نکته ی ظریف که بسیاری از مراجع تقلید بزرگ و مشایخ صوفیه که ایمان و ذکر خدا در جزء جزء زندگی اشان جاریست،عمرهای طولانی و پر برکت می کنند، آشکار کننده این مطلب است که میان "ذکر خدا" و فزونی طول عمر رابطه تنگاتنگی وجود دارد.

تاثیر توبه اهل نماز بر افزایش عمر
توبه سبب طول عمر و وسعت در زندگى و رفع گرفتاریهاى عیشى و رفاهیت در امور است چنانچه در قرآن کریم مى خوانیم :وَ اَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا اِلَیْهِ یُمَتِّعْکُمْ مَتاعا حَسَنا .(2)

و طلب آمرزش کنید از پروردگار خودتان پس به سوى او رجوع کنید که اگر به سوى خدا توبه کردید با شما برخورد بسیار خوب و شایسته و نیکى تا آخر عمرهائیکه براى شما مقدر شده است خواهد شد.

حضرت صادق آل محمّد (ص ) فرمود:مَنْ یَمُوتُ بِالذُّنُوبِ اَکْثَر مِمَّنْ یَمُوتُ بِالاْجالِ .(3)کسانیکه به سبب گناهان عمرشان کوتاه شده و مى میرند، بیشترند از کسانیکه با اجل مقدرشان مى میرند یعنى کسانیکه اهل گناه باشند عمرشان کوتاه است .
خلاصه چنانچه گناه عمر را کوتاه مى کند توبه عمر را دراز و طولانى مى نماید، چنانچه خداوند مى فرماید:فَقُلْتُ اِسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ اِنَّهُ کانَ غَفّارا یُرْسِلُ السَّمآءَ عَلَیْکُمْ مِدْرارا .(4)

و گفتیم طلب آمرزش کنید و توبه نمائید از پروردگارتان ، بدرستیکه او بسیار آمرزنده است از آسمان براى شما ابرهاى زیادى که بارنده باران هستند پى درپى ریزنده مى فرستد و شما را به مالها و پسرها یارى میدهند یعنى اموال و اولادتان را زیاد میگرداند.

یا رب من از کردار خود هستم پشیمان هر نفس
چون مرغ بى بال وپرى هستم پریشان درقفس
از اشک توبه شستشو هر دم دهم روى سیاه
خواهم ز تو یا رب مددبخشى گناه بى پناه
یا رب تو ستارالعیوب یا رب تو غفّار الذُّنوب
یارب تو علاّم القلوب یارب تو کشاف الکروب

در منابع فقهی مذاهب اسلامی، همواره بر وجوب توبه از گناهان تأکید شده است و وجوب آن فوری دانسته شده است.(5)(6) 
برخی از فقها برای توبه آداب خاصی نیز ذکر کرده‌اند. مثلا برخی غسل توبه را در شمار غسل‌های مستحب(7)(8) و نماز توبه را در شمار نمازهای مستحبی آورده‌اند.[(9)
تاثیر نماز بر افزایش عمر
تاثیر نماز شب بر افزایش عمر و زیبایی چهره
همه سلولهای بدن در معرض هجوم «فری رادیکالها» می باشند و یکی از اثرات ذرّات «فری رادیکالها»، ابتلا به بیماری های مربوط به کهنسالی و پیری همچنین آلزایمر، پارکینسون و چین و چروک صورت و پیری زودرس می باشد.

از آنجا که ملاتونین از مؤثرترین عوامل پیش گیرنده و مقابله با «فری رادیکالها» می باشد - چون ملاتونین نقش دفاعی دارد و مهم ترین عامل افزایش آن شب زنده داری و اقامه نماز شب است .

می توانیم نماز شب را بهترین عامل زداینده بیماریها و مظاهر پیری، مانند چین و چروک صورت و غیره... بدانیم. طبق گفته پرفسور "راتید": اگر ملاتونین نبود، تمام سلولهای بدن در معرض مرگ بودند و انسان چند ساعت بیشتر زنده نمی ماند.(10)

در این باره امام رضا علیه السلام می فرماید:

«بر شما باد به نماز شب! هیچ بنده ای نیست که آخر شب بیدار شود و هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوت آن 70 بار استغفار کند، مگر اینکه خداوند عمر او را طولانی می کند».(11)

پیشوایان دینی ما که معارف و علم خود را از وحی الهی الهام گرفته اند، قرنها پیش به این حقیقت پی برده اند و به اقامه نماز شب توصیه نموده اند و آن را به عنوان بهترین عامل حفظ جوانی، طول عمر، شادی و نشاط معرفی کرده اند.

آمورش نماز خویشاوندان و تاثیر آن در افزایش عمر 
شخصی به نام مَیسِر از امام باقر یا امام صادق (علیهما‌السّلام) نقل کرده که آن حضرت فرمود:
‌ای مَیسِر گمان می‌کنم به خویشان خود نیکی می‌کنی؟ گفتم: آری فدایت شوم!

من در نوجوانی در بازار کار می‌کردم و دو درهم مزد می‌گرفتم، یک درهم آن را به عمّه‌ام و درهم دیگر را به خاله‌ام می‌دادم. آن‌گاه امام فرمود: به خدا سوگند تاکنون دوبار مرگت فرا رسیده، ولی به خاطر صله رحم به تاخیر افتاده است.» [۱۲]

یکی از فواید دنیوی صله رحم این است که خداوند به خاطر این کار، عمر انسان را زیاد می‌کند و دچار مرگ ناگهانی نمی‌شود. از محمد عبیدالله روایت شده که حضرت رضا (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «مردی از عمرش ۳ سال مانده بود. وی صله رحم می‌کند و خداوند آن را به سی‌سال تبدیل می‌کند، که خداوند هر چه خواهد می‌کند». [۱۳]

رسیدگی فکری در جایی است که یکی از بستگان انسان برای هدایت شدن نیاز به راهنمایی دارد. به عنوان مثال: یکی از اقوام انسان اهل نماز و روزه نیست، اگر نزد او رفتن و راهنمایی کردن، از فضیلت نماز و روزه سخن گفتن و ترساندن از پیامدهای ترک نماز و روزه در او مؤثر می‌شود، بر انسان لازم است که نزدش رفته و به او کمک فکری کند که امر به معروف و نهی از منکر است.

به استفتایی در این زمینه توجه فرمایید:
«آیا انسان می‌تواند از نظر شرعی با خویشاوندانی که بی‌تقوا و بی‌نماز و ضد انقلابند از قبیل پدر، مادر، خواهر و غیره قطع رحم نماید؟
جواب: قطع رحم جایز نیست، ولی باید آنها را با مراعات موازین امر به معروف و نهی از منکر کند.»(14)


دعای بعد از نماز و تاثیر آن در افزایش عمر 
در ادعیه اسلامی و دعاهای ماثور از معصومان(ع) بارها سخن از افزایش عمر به عنوان یکی از محتواهای دعاهای اسلامی مطرح است. به عنوان نمونه سید بن طاوس از حضرت امام جعفر صادق و امام موسى کاظم ـ علیهماالسلام ـ روایت کرده که آنان فرمودند:
پس از هر نماز در ماه رمضان دعای ذیل را بخوانید: اللّـهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ... واجْعَلْ فیـما تَقْضی وَتُقَدِّرُ، اَنْ تُطیلَ عُمْری؛ خدایا زیارت خانه‌ات بیت‌الله‌الحرام را نصیب ما بفرما... و عمر مرا طولانى در راه بندگى‌ات قرار ده. (مفاتیح‌الجنان، اعمال مشترک ماه مبارک رمضان)

در این دعا از خدا خواسته شده تا به عنوان یکی از مقدرات شب قدر برای او این گونه رقم زده شود که عمرش طولانی شود؛ زیرا از نظر آموزه‌های قرآن، دنیا مزرعه آخرت است و انسان هر چه در دنیا می‌کارد در قیامت درو می‌کند و اگر در دنیا چیزی برای آخرت نیندوخته باشد، در آخرت دست خالی خواهد بود. 

به سخن دیگر، سازه‌های اخروی همه در دنیا  شکل می‌گیرد و حتی هویت و شاکله حقیقی و نهایی انسان با اعمالی است که در دنیا انجام می‌دهد و هر کسی در دنیا مشخص می‌دارد بهشتی یا دوزخی و نیز انسان متاله یا انسان ملک یا انسان جماد یا انسان حیوان یا انسان نبات است. (15)

بر همین اساس می‌توان گفت که مومنان واقعی خواهان افزایش عمر خویش هستند؛ زیرا اگر افزایش عمر دنیوی را به عنوان یک امر ارزشی نفسی ندانند؛ ارزشی که برای عمر قائل هستند، برای کسب مراتب عالی در این فرصت کوتاه عمر دنیوی است؛ پس نگرش مومنان به عمر و افزایش آن به یک معنا ارزشی توصلی است نه نفسی و ذاتی.

از همین رو ادعیه ماثور از جمله دعای روزهای هفته که از سوی امام‌سجاد(ع) بیان شده، اینچنین آمده است: وَ اجْعَلِ الْحَیَاهًَْ زِیَادَهًًْ لِی فِی کُلِّ خَیْرٍ، وَ الْوَفَاهًَْ رَاحَةً لِی مِنْ کُلِّ شَرٍ؛ و زندگی را برایم زمینه افزونی در هر خیر، و مرگم را برایم آرامش از هر گزندی قرار ده! (مفاتیح‌الجنان، دعای روز سه‌شنبه)

تاثیر نماز بر افزایش عمر

تاثیرکیفیت نماز در رسیدن به درجات کمال، مقدم برافرایش طول عمر است
در اسلام و بلکه در ادیان الهی، آنچه بیشتر اهمیت دارد کیفیت عبادت است، نه کمیت عبادت؛ (منظور از کیفیت عبادت و نماز، عمل با معرفت، اخلاص در عمل، حضور قلب، خشوع در هنگام عبادت و مانند آن است)؛ چه بسیار انسان ها بوده اند که در مدت کوتاهی به درجاتی از کمال رسیده اند که انسان های با عمر طولانی و عبادات بسیار نرسیده اند؛

پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در مدت 63 سال، به درجه ای از کمال رسید که حضرت نوح ـ علیه السلام ـ با بیش از هزار سال عمر نرسید، حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ با 18 سال عمر، امام جواد و امام عسکری ـ علیهم السلام ـ با 25 و 28 سال عمر به درجه ای از کمال رسیدند که به جز خود 14 معصوم ـ علیهم السلام ـ هیچ بشری به این درجه از کمال نرسید؛

یک ضربه شمشیر امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ، به خاطر درجه بالای اخلاص عملش، از همه عبادات انس و جن برتر بود «لضربة علی خیر من عبادة الثقلین»[16] برخی از شهدای کربلا در همان شب یا روز عاشورا توبه کردند و به سپاه امام حسین ـ علیه السلام ـ ملحق شدند و به شهادت رسیدند.

چه بسیار جوانانی که با عمل اندک ولی پرمغز، به درجاتی از کمال رسیده اند که زاهدان و عابدانی با عمری عبادت به آن مقامات نرسیده اند و به تعبیر حضرت امام، ره صد ساله را یک شبه رفتند. خلاصه آنکه حتی اگر عمر انسان بسیار کوتاه هم باشد، با بالا بردن کیفیت عبادت، می تواند به بالاترین درجات کمال بشری برسد.

تاثیر نماز در تحقق سبک زندگی منتظرانه و مقبولیت طولانی بودن عمر امام زمان(عج)
نماز عملی عبادی است که پنج بار در اوقات معینی از شبانه‌روز واجب است. نماز نخستین عبادتی است که بر پیامبر(ص) و پیروانش در مکه واجب شد همچنین در قرآن و متون دینی از آن به عنوان «ستون دین» و «شرط قبولی سایر اعمال» یاد شده است.

تاکید و توصیه امام زمان (عج) نسبت به نماز هم اهمیت این فریضه در صلاح و فلاح جامعه منتظر را ثابت می کند.

امام مهدی (عج) فرمودند:
هیچ چیزی به مانند نماز بینی شیطان را به خاک نمی ساید،پس نماز بگزار و بینی ابلیس را به خاک بمال.»[17]

همچنین، از توصیه های امام عصر(عج) خواندن نماز در اول وقت است،چنان که در روایتی می فرمایند: ملعون و نفرین شده است کسی که نماز صبح را عمداً تأخیر بیندازد تا موقعی که ستارگان ناپدید شوند.»[18]

این یعنی امام عصر(عج) بهترین راه مقابله با شیطان و وسوسه های او را، نماز می داند؛ به عبارت دیگر، نماز می تواند منتظران را مقابل راه های نفوذ شیطان واکسینه کند و به منتظران و جامعه منتظر توان مقابله با ویروس های انحرافی را بدهد.

 ارتباط نماز با مهدویت و تحقق سبک زندگی منتظرانه،و پذیرش طولانی بودن عمر امام زمان از باورهای جامعه منتظر است زیرا مهدویت و نماز ارتباط و اتصال ارگانیک و نظام مند دارند چراکه اساساً تربیت دینی بدون نماز مثل ساختمان بدون ستون است هماهنگونه که بنای بدون تکیه گاه و ستون میسر نیست جامعه دینی و سرآمد آن جامعه منتظر ظهور امام مهدی(عج) نمی تواند نسبت به نماز بی تفاوت باشد.

 اساس و مبنای جامعه ای که ما منتظر آن هستیم عبودیت و نفی هر گونه شرک و اقامه نماز است و نماز این تربیت را برای انسان و جامعه فراهم می کند: چنان که قرآن مجید می فرماید: «الَّذینَ إِن مَکَّنّاهُم فِی الأَرضِ أَقامُوا الصَّلاةَ».

لذا بر منتظران آن حضرت است که به تاسی از امام زمان(عج) شان و در عمل به توصیه آن حضرت نماز را در صدر اولویت های خویش قرار دهند.

در جریان داستان قرآنی عزیر پیامبر، غذا و نوشیدنى به مدت صد سال تغییر نکرد، در حالى ­که به طور طبیعى می­‌بایست پس از چند روز فاسد مى‏شد، صد سال برابر 5200 هفته است و خداوند غذایى که فقط یک هفته سالم می­‌ماند را 5200 برابر عمر طبیعى‏‌اش سالم نگاه داشت،

اکنون به سراغ عمر امام زمان(عج) مى‌‏رویم که هنوز حتى به حد 20 برابر عمر طبیعى نرسیده است، بنابراین نه دلیل عقلى بر محدود کردن عمر انسان داریم و نه عمر طولانى، چیز محالى است.

از طرفى تعجب ما از طولانى بودن عمر به خاطر مقایسه آن با خودمان و قدرت محدود خودمان است، در حالی ­که نمونه‏‌هاى دیگرى از طول عمر نیز در تاریخ و طبیعت وجود دارد؛

از جمله: مدت رسالت حضرت نوح(ع) 950 سال، اصحاب کهف و خواب چند صدساله آن­ها، عمر چندین هزارساله نوعى ماهى و برخى از درختان و... . آرى! خداوندى که به استخوان، قدرت شنیدن و به پیه چشم، قدرت دیدن مى‌‏دهد، مى‏‌تواند عمر انسان را نیز طولانى کند.

متأسفانه برخی در پذیرفتن مسائل منطقی دین، دیرباور هستند، اگر یک روزنامه‏ خارجى گفته باشد که یک ماهى در اقیانوس اطلس پیدا شده است که سه میلیون سال عمر دارد، فوراً باور می‌کنند، اما اگر 150 حدیث داشته باشیم که امام زمان(عج) زنده است و هزار و سیصد سال عمر دارد، مى‏‌گوید: از نظر علمى نمى‌‏شود!

توجیه علمی این موضوع نیز با توجه به فواید پزشکی مختلف نماز، روشن می شود. در این مورد حتی برخی از نویسندگان علت علمی طولانی شدن بی سابقه عمر حضرت صاحب الزمان (عج) را برای قرن ها، تسلط همه جانبه و کامل ایشان بر مسایل جسمی و روانی بشر، به حساب می آورند.

حضرت قائم (عج) همان بزرگ مردی است که والاترین حد نماز را به جای می آورد، نمازی که پیوسته سزاوار ستایش و سلام ابدی است:

" السلام علیک حین تقوم، السلام علیک حین تقعد، السلام علیک حین تقرء، السلام علیک حین تصلی، السلام علیک حین تقنت، السلام علیک حین ترکع و تسجد، السلام علیک حین تهلل و تکبر، السلام علیک حین تحمد و تستغفر، السلام علیک حین تصبح و تمسی، السلام علیک فی اللیل اذا یغشی و النهار اذا تجلی" (19)

نتیجه:
آنچه از مطالب فوق در موضوع تاثیر نماز بر افزایش عمر بدست آمد این است:
الف:پزشکان و اساتیدعلم پزشکی با تجربیات، و بیان خاطرات دین باوری و توکل، تاثیر نماز را در رابطه با افرایش طول عمر را تایید نمودند.
ب:در منابع دینی و قرآنی تاثیر نماز و انواع آن به صورت مستقیم وغبر مستقیم بر سلامتی و تندرستی و افرایش طول عمر اشاره گردیده است.
د:از تاثیر نماز بر افکار جامعه منتظر امام زمان(عج) آثار تربیتی و دنیایی و اخروی بالاخص تقویت مهدویت و اعتقاد به صحت و علل طولانی بودن عمر حضرت مهدی(ع) افرایش می یابد.

پی نوشت ها:
1.دکتر کمال الدین آرمین، فرزند حضرت آیت ا.. صدر آرمین می باشد که از اولین گروه پاتولوزیست ها(آسیب شناسان) ایران به حساب می آید. ایشان دو سال پیش دارفانی را وداع گفتند .
2- سوره هود: آیه 3 . 
3- سفینة البحار: ج 1، ص 488 . 
4- سوره نوح : آیه 10 .
5.نووی، روضه...، ج۱۱، ص۲۴۹
6.شهید ثانی، مسالک...، ج۱۰، ص۸؛ نجفی، ج۳۳، ص۱۶۸
7.ابوالصلاح، ص۱۳۵
8.محقق، شرایع...، ج۱، ص۳۷
9.محقق، المعتبر، ج۲، ص۳۷۴؛ ابن قدامه، المغنی، ج۱،

10. اسرار پزشکی نماز شب، ص 101 - 102 با تلخیص
11 . بحار، ج 87، ص 161.
۱۲.مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۷۴، ص۱۰۰.    
۱۳. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۱۵۰.    
14.خمینی، سید روح‌الله، استفتاآت، ج۱، ص۴۸۸.
15.اعراف، آیه 179؛ جن، آیه 15
16.آموزش عقاید، مصباح یزدی، تهران، انتشارات سازمان تبلیغات.
17. کمال الدین،ج2،ص520، ص49.
18. الغیبة طوسی،ح 236.
19.مفاتیح الجنان ـ زیارت آل یاسین
 

منبع:
https://hawzah.net/fa/Book/View/45320/33986
http://shabestan.ir/detail/News/999571
http://www.sibtayn.com
https://fa.wikifeqh.ir/
http://www.sibtayn.com

https://fa.wikishia.net/view/
https://www.mashreghnews.ir/news/400357/
https://ahlolbait.com/article/7505/
https://kayhan.ir/fa/news/163630/
* نویسنده بخشی از این مقاله: دکتر مجید ملک محمدی
*این مقاله در تاریخ 05/11/ 1401 بروزرسانی شده است



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط