آیا مجبورید یک نوع غذا برای افراد بزرگسال خانواده و یک نوع برای کودک تهیه کنید و این شما را خسته کرده است؟ کمی صبورتر باشید. کودکان همیشه در پی یافتن چیزهای جدید هستند. قوانین شما گاهی اوقات آنها را خسته می کند و در فکر فرار از آنها بر می آیند. آیا بعد از تهیه غذا برای کودکتان و منع او از غذا خوردن، احساس دلسردی می کنید؟ پژوهش ها نشان می دهند که معمولا 12-10 بار تلاش لازم است تا کودکان علاقه مند و یا متمایل به خوردن یک غذای جدید شوند؛ مگر آنکه خودشان در امر آماده کردن غذا شرکت کنند. بهتر است برای تمام افراد خانواده یک نوع غذا تهیه کنید؛ به اضافه آنکه مقداری مواد غذایی دیگر را که مورد علاقه کودکتان است، در بشقاب غذای او بگذارید و یا اینکه گاهی اوقات چیزهای جدید به غذای او اضافه نمایید. اگر کسی از این کار شما خوشش نیامد، هیچ بحثی در این باره نکنید. این کار را یک بار دیگر نیز انجام دهید؛ ولی سعی کنید حدود یک هفته فاصله بیندازید. در نهایت خواهید دید که آنها بعد از چند بار، دست کم یک بار آن را می چشند و کمی از آن را می خورند.
هیچ گاه کودک خود را به خاطر اینکه نتوانسته است غذای خاصی را بخورد، تنبیه نکنید. این کار نه تنها رابطه شما و او را خدشه دار می کند، بلکه اثر ناخوشایندی روی کودک و غذا دارد. در ضمن به آنها وعده ندهید که اگر فلان نمره را بگیرند یا در فلان مسابقه برنده شوند، برای او بستنی یا غذای مورد علاقه اش را می خرید. در واقع غذاها نباید در کودکان ایجاد انگیزه برای پیروزی کنند. شما می توانید پس از گرفتن نتیجه دلخواه از عملکرد کودکتان، یک بار او را بیرون برده و غذایی را که دوست دارد برایش بخرید؛ اما هیچ گاه از قبل به او نگویید که اگر در مسابقه برنده شود، این کار را برایش انجام می دهید و اگر برنده نشود، از خوردن فلان غذا محروم می شود.
کودک خود را تشویق کنید تا در آشپزخانه به شما کمک کند. حتی یک کودک دو ساله نیز می تواند در پوست گرفتن هویج و سیب زمینی به شما کمک کند. می توانید از برخی وسایل مطمئن که به آنها آسیب نمی رسانند استفاده کنید و اجازه دهید آنها نیز این تجربه را در کنار شما داشته باشند.
اگر کودک شما تمایل زیادی به حضور در آشپزخانه دارد، او را از این کار منع نکنید. با حمایت خود و ایجاد امنیت بیشتر می توانید این کار را انجام دهید. کودکان عاشق خوردن غذاهایی هستند که خودشان آماده کرده اند. به این ترتیب حتی می توانید غذاهای جدید را نیز در کنار خودشان تهیه کنید تا تمایل بیشتری برای خوردن آنها نشان دهند.
کودکتان را به خوردن صبحانه عادت دهید: صبحانه مهم ترین وعده غذایی است و باید به آن اهمیت ویژه ای داد. بعد از ۱۲- ۱۰ ساعت غذا نخوردن، بسیار مهم است که دوباره خود را شارژ کرده و انرژی تازه کسب کنیم. اگر کودک شما صبحانه نخورد، خیلی زودتر خسته می شود و تا زمان ناهار نیز نمی تواند فکرش را متمرکز کند. متابولیسم بدن باید از صبح شروع شود. برخی از کودکان نیاز به تمرین خوردن صبحانه دارند. باید از خوردن غذاهای کمتر شروع کنید و هر بار مقدار آن را افزایش دهید. کودکان حدود ۵۰۰ کالری از طریق صبحانه دریافت می کنند و شما می توانید از طریق مواد غذایی مختلف این مقدار را تأمین کنید. صبحانه باید حاوی پروتئین، چربی های سالم، کربوهیدراتها، ویتامین‌ها و املاح باشد.
بهترین غذاهای تکمیلی برای کودکان: شروع غذای کمکی باید با ساده ترین مواد غذایی باشد که در عین حال که انرژی لازم را دارد کمترین اثر آلرژنی را داشته باشد. اگر در پایان ۶ ماهگی غذای کمکی آغاز می شود بهتر است مادر مثلا فرنی را با شیر خود درست کند و موادی که در آن استفاده می شود در درجه اول باید برنج باشد زیرا آلرژن بودن آن از هر ماده دیگری کمتر است.
دادن گندم را باید تا پایان ۸ ماهگی به تأخیر انداخت. اگر شیر مادر کفاف ندهد می توان فرنی را با شیر پاستوریزه یا شیر گاو یا شیرهای مدت دار درست کرد. و بادام را نیز می توان آسیاب کرد تا دانه های آن قابل هضم باشد. می توان حریره بادام را از صافی رد کرد و شیره آن را به شیرخوار داد. مواد را باید به قدری ریز کرد که خوردن آن برای شیرخوار راحت باشد. بهتر است خود مواد جامد را هم به شیرخوار داد زیرا شیره آن بیشتر روغن و مواد جامد آن حاوی پروتئین است.
بعد از فرنی و حریره نیز می توان به شیرخوار سوپ داد. در سوپ باید از ساده ترین مواد استفاده کنیم. به عنوان نمونه مقداری هویج، برنج و گوشت گوسفند را باید به حدی پخت که بتوان آن را له کرد تا قابل بلعیدن باشد. بهتر است در ابتدا فرنی، حریره یا سوپ رقیق تر باشد و غلظت آن کمی از شیر مادر بیشتر باشد. به مرور می توان غلظت آن را بیشتر کرد و در ظرف مدت کوتاهی به غلظتی شبیه حلیم رساند که به آسانی از قاشق نریزد. هر چه غذا رقیق تر باشد کالری آن کمتر است.
به هر حال تمامی مواد غذایی را می توان به مرور به کودک داد و اولویت بر آن است که غذاهایی به شیرخوار داد که کمترین اثر آلرژی زایی و بیشترین میزان کالری و مواد مغذی را داشته باشد. پرسش و پاسخهای زیر به شما کمک می کند تا بهترین انتخاب ها را داشته باشید.
اولین غذای کمکی ای که به شیرخوار داده می شود، فرنی آرد برنج است که ساده، نرم و با کمترین امکان ایجاد آلرژی است. حریره بادام هم از اولین و مناسب ترین غذاهاست زیرا بیشتر بچه ها مزه آن را دوست دارند و بسیار ساده و زودهضم است. برای بعضی از شیرخواران که به نظر می رسد حریره بادام و فرنی دوست ندارند، می توان یک حلقه موز رسیده یا یک تکه سیب درختی را پوست کند و رنده کرد و به فرنی یا حریره بادام افزود. «به» هم میوه خوش طعمی است و یک تکه «به» پخته شده، می تواند طعم غذای کودک را دلپذیرتر کند.
منبع: آشپزی و تغذیه کودکان، فاطمه تقدسی‌نیا، نوید حکمت،صص105-101، چاپ دوم، قم، 1396
