در مسئله غصب فدک، حضرت زهرا (س) با استدلالهایی محکم و غیرقابل خدشه که در خطبه فدکیه بیان فرمودند، ادعاهای دشمنان دین را ابطال کردند و هرچند در ظاهر فدک به ایشان برگردانده نشد؛ اما به شهادت تاریخ پیروز واقعی این قضیه ایشان بود.
در این قضیه دشمنان برای اثبات ادعای خود از چندراه اقدام کردند که حضرت تکتک آنها را باطل کرد. در ابتدا میخواستند با زنده کردن آیینهای جاهلی، ادعا کنند که دختران دارای حق ارث نیستند؛ اما حضرت پیش از استدلال آنان با اشاره به بطلان این تفکر و عقیده، مانع از این مسئله شد.
در قدم بعدی دشمنان حدیثی دروغین را به پیامبر (ص) نسبت دادند که ایشان فرموده باشند «پیامبران، چیزی به ارث نمیگذارند»، اما حضرت (س) با اشاره به کتاب آسمانی اسلام دروغ بودن این حدیث را اثبات نمود و به آیاتی از قرآن اشاره فرمود که در آنها به ارث گذاشتن پیامبران، تصریحشده بود؛ و بعد با کنایه به دشمنان فرمود که آیا آیهای بر شما نازلشده که پدرم را از بقیه پیامبران استثناء کرده باشد؟
سپس حضرت (س) به یکی دیگر از راههایی که فرزند را از ارث بردن محروم میکند اشاره فرمودند که یکسان نبودن دین و آیین فرزند و پدر است و پس از رد کردن این مسئله، در پایان خطاب به دشمنانی که میخواستند با استفاده از آیات قرآن، ایشان را محکوم کنند، یادآور شدند که آگاهترین افراد به قرآن و آیات آن، پدر و پسرعموی من هستند.
خطبه فدکیه:
وَ زَعَمْتُمْ أَنْ لَا حُظْوَةَ لِی وَ لَا أَرِثَ مِنْ أَبِی وَ لَا رَحِمَ بَیْنَنَا أَ فَخَصَّکُمُ اللَّهُ بِآیَةٍ أَخْرَجَ أَبِی مِنْهَا أَمْ هَلْ تَقُولُونَ إِنَّ أَهْلَ مِلَّتَیْنِ لَا یَتَوَارَثَانِ أَ وَ لَسْتُ أَنَا وَ أَبِی مِنْ أَهْلِ مِلَّةٍ وَاحِدَةٍ أَمْ أَنْتُمْ أَعْلَمُ بِخُصُوصِ الْقُرْآنِ وَ عُمُومِهِ مِنْ أَبِی وَ ابْنِ عَمِّی؛[2]و شما گمان میبرید که مرا بهرهای نبوده و سهمی از ارث پدرم ندارم، آیا خداوند آیهای به شما نازل کرده که پدرم را از آن خارج ساخته؟ یا میگویید: اهل دو دین از یکدیگر ارث نمیبرند؟ آیا من و پدرم را از اهل یک دین نمیدانید؟ و یا شما به عام و خاص قرآن از پدر و پسرعمویم آگاهترید؟
پینوشت:
[1] سوره رعد، آیه 17.
[2] طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، ج 1، ص: 102.