رویکردها و انواع فلسفههای تعلیم و تربیت
رویکردها در فلسفه تعلیم و تربیت چه نقشی دارند و تا چه حد به کار می آیند؟
شنبه، 3 اسفند 1398
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
رویکرد یعنی چه؟ رویکردها در فلسفه تعلیم و تربیت چه نقشی دارند و تا چه حد به کار می آیند؟ هرگونه حرکت علمی و فکری، از یک سلسله مبانی نشئت می گیرد و به پشتوانه اصول و روش های ویژه لازم است از نقطه آغاز تا پایان، مسیر ویژه ای را بپیماید. این مسیر ویژه نه تنها ساختار آن حرکت علمی و فکری را معین می سازد، بلکه به آن رنگ و روی ماهوی بخشیده، نوع حرکت را تعریف می کند. با این بیان، از درون هر رویکرد می توان به یک فلسفه در تعلیم و تربیت دست یافت.
بر اساس برداشتی که از جایگاه و کاربرد رویکردها به دست می آید، پرداختن به فلسفه تعلیم و تربیت گاه جنبه تحقیقاتی پیدا می کند، یعنی صرفأ ناظر به واقعیت های موجود و احکام ناظر به آنهاست. در این صورت، نقش اصلی فلسفه تربیتی تحقیق و واکاوی خط مشی ها و کارکردهایی است که بر اساس مبانی و اصول ویژه در اندیشه و نظام آموزشی - تربیتی خاصی کانون توجه قرار گرفته و پذیرفته شده اند. با بهره برداری از رویکرد تحقیقاتی، اطلاعات مربوط به پژوهش های صورت گرفته در زمینه فلسفه یا فلسفههای تعلیم و تربیت جمع بندی شده، با نظم و ترتیب ویژهای آرایش و ارائه می گردند تا استادان و دانشجویان با تتبعی ساده به راحتی بتوانند به مجموع آرا و دیدگاهها یا بخشی از آنها در یک زمینه دست یابند. رویکرد تحقیقاتی به فلسفه تعلیم و تربیت هویتی تحقیقاتی می بخشد.
از منظری دیگر، چنانچه کار و هنر فلسفه تربیتی پردازش و تحلیل داده های به دست آمده از رویکرد و فلسفه تحقیقاتی باشد، آن فلسفه رنگ و روی تحلیلی به خود می گیرد و هویتی تحلیلی می یابد. کشف، تجزیه و تحلیل مفاهیم و مضامین موجود در اهداف، برنامه ریزی ها، سازماندهی ها، مبانی، اصول، روشها و منطق تحقیقات آموزشی - تربیتی از نقش های برجسته یک فلسفه تحلیلی است. رویکرد تحلیلی در فلسفه تعلیم و تربیت، همچنین با استفاده از زبان تحلیل، می کوشد تا با شفاف سازی کارکردهای ویژه اصطلاحات و مفاهیم مورد استفاده فلسفهها و مکاتب تربیتی، هرگونه ابهامی را در این زمینه برطرف سازد و معیارهای مناسبی را برای ارزیابی این کارکردها و شیوه استفاده از آنها ارائه دهد.
رویکرد فراتحلیلی یا تحلیل تحلیل ها بیان کننده فلسفه خاصی از تعلیم و تربیت است که هنرش مهم تر از تحلیل، نقد و بررسی و تجزیه و تحلیل ناظر به تحلیل هایی است که مکاتب مختلف و صاحب نظران گوناگون در عرصه های تربیتی ارائه کرده اند. رویکردهای انتقادی یا تطبیقی معمولا از دل این رویکرد پدید می آیند. این رویکردها نیز همچون دو رویکرد پیشین به فلسفه تعلیم و تربیت معنا و هویت می بخشند. از فلسفه فراتحلیلی می توان برای دستیابی به دیدگاهی نسبتا کامل تر، جامع تر و کمتر اسیب پذیر بهره برد.
رویکردها - به بیانی که گذشت - شامل سه گروه اصلی به نام های تحقیقاتی، تحلیلی و فراتحلیلی و دو گروه فرعی وابسته به رویکرد فراتحلیلی به نام های انتقادی و تطبیقی اند. برخی به رویکرد دیگری اشاره کرده اند که در واقع ترکیبی از همه رویکردهاست و از خود اصالتی ندارد. پاره ای نیز به مواردی پرداخته اند که به نظر نمی رسد بتوان آنها را در قلمرو رویکردها و انواع فلسفههای تربیتی قرار داد. الهام بخش بودن یا دستوری و تجویزی تلقی کردن فلسفههای تربیتی ربطی به رویکردهای تربیتی ندارد، بلکه صرفا می تواند نشان دهنده سبک خاصی از انتقال پیام های تربیتی باشد.
منبع: درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت، سیداحمد رهنمایی، صص94-91، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمة الله علیه، قم، چاپ دوم، 1388
مقالات مرتبط
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
تازه های مقالات
قهوه کلد برو چیست؟ چگونه در خانه قهوه کلد برو درست کنیم؟
۱۰ تجربهی منحصربهفرد در کیش که هرگز فراموش نخواهید کرد
تبلیغات تلویزیونی
انتقام مظلومان از ظالمان از دیدگاه حضرت علی (علیه السلام)
مشاوره سئو چیست
وعده صادق الهی از منظر رهبر انقلاب امام خامنه ای(حفطه الله)
آشنایی با انواع زیورآلات با ورق طلا 24 عیار
ثامن تجارت؛ سامانه خرید و قیمت روز آهن آلات
نکاتی برای نگهداری بهتر از پیراهن های مردانه در منزل
وعده های صادق خداوند در قرآن کدامند؟
بیشترین بازدید هفته
آیا استحمام در زمان آبله مرغان خطرناک است؟
نماز استغاثه امام زمان (عج) را چگونه بخوانیم؟
نحوه خواندن نماز والدین
زنگ اشغال برای برخی تماس گیرندگان
گیاه بیلهر خواص و عوارضی دارد؟
وجود خلط یا مخاط شفاف در مدفوع
لیست کاملی از خدایان و الهههای یونانی
طریقه خواندن نماز شکسته و نیت آن
دعا برای ختم به خیر شدن امور و گشایش مسائل
پیش شماره شهر های استان تهران
موارد بیشتر برای شما
حکمت | برای کوچکترین نعمت ها شکر کنید ! / استاد عزیزی
حکمت | خجالت بکش، چیو قبول داری؟ / استاد رفیعی
حکمت | ای که گفتی فمن یمت یرنی / استاد رفیعی
حکمت | بقیه از من بهترن / استاد قاسمیان
حکمت | در هر مصیبتی جایگزینی هست / استاد قاسمیان
رئیسی: بانکها حق بنگاهداری ندارند
قهوه کلد برو چیست؟ چگونه در خانه قهوه کلد برو درست کنیم؟
جزئیات مهم از تسلیحات استفاده شده سپاه در حمله به اسرائیل
حضور باشکوه مردم سمنان پیش از سخنرانی رئیسجمهور
لحظه عجیب برخورد مهدی طارمی با عکاسان کنار زمین
مهدی طارمی باز هم گل زد
بازتاب عملیات تنبیهی سپاه و شوخیهای مجازی
خلاصه دیدار سپاهان 1-0 ذوب آهن
شکارچیان گنبد آهنین
تصاویری از قبرستان بقیع پیش از تخریب