در حالی که مردم و مسئولین، همگی سرگرم توصیههای بهداشتی و رعایت آنها بودند، پدیدهای عجیب، توجه همه را به خود جلب کرد. کلبپ هایی در فضای مجازی منتشر شد که عده ای را در بیمارستانها ومراکز درمانی، در حال رقص و پایکوبی نشان میداد! این در حالی بود که تعدادی از هم وطنان ما، در سوگ از دست دادن عزیزان خود به دلیل گسترش بیماری کرونا، شدیدا داغدار و عزادار بوده و هستند. در آخرین اقدام مشمئز کننده، چالشی با نام #ایرانی_برقص! توسط یکی از سلبریتیها رو نمایی شد که در این باره گفتنی هایی است:
رقص بر مصیبت؟!
1- سوال نگارنده از آقای بازیگر، و سایر افرادی که در این شرایط اقدام به رقّاصی میکنند این است که دقیقا شما از کدام قسمت شرایط بوجود آمده خوشحال هستید؟ از مرگ عزیزانمان در اقصی نقاط کشور؟ از داغدار شدن خانواده ها؟ از ناراحتی و گرفتاری مردم در این بیماری همه گیر؟ یا ... . واقعا این گونه اقدامات، مردم را نسبت به شعور برخی سلبریتی ها، مأیوس نمی کند؟!توهین به مردم
2- آقای بازیگر در بخشی از سخنان خود، خطاب به برخی افرادی که در مراکز درمانی اقدام به رقص کرده و کلیپ هایی را منتشر کردهاند میگوید: «رقصیدین چه خوش هم رقصیدین، حالا یه سری اومدن ایراد گرفتن، به نظر من کرونا با اونا کاری نداره چون اونا رو به عنوان یه نمونه انسانی شناسایی نمی کنه...!». حال سوال این است که چه کسانی به اقدام سخیف برخی افراد در رقاصی، آن هم در این شرایط یراد گرفته اند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت: علاوه بر حمتی که از لحاظ فقهی بر این گونه اعمال بار میشود که مورد نقد علما و مراجع و متدنین واقع شده سوال عامه مردم عزیز ایران این است که رقّاصی شما و امثال شما در این شرایط چه معنایی میتواند داشته باشد؟! ایا ابتلای کشور به یک ویروس اپیدمی جای رقص و آواز دارد؟ یا جان دادن تعدادی از مردم؟ یا ....؟ با این وصف، این عباراتِ آقای بازیگر که «حالا یه سری ایراد گرفتند، به نظر من کرونا با آنها کاری ندارد چون آنها رابه عنوان یک نمونه انسانی شناسایی نمی کند» نه تنها توهین به علما و بزرگان ، بلکه به همه مردم فهیمِ ایرانزمین بی احترامی کرده است و این در حالی است که او و امثال او با پول همین مردم، معروف شدهاند!راه تسلای در بلا
3- شکی نیست مردم عزیز ما در این شرایط نگران هستند و باید در کنار اقدامات ضروری بهداشتی، تدابیری صورت گیرد که نگرانی ایشان رفع و یا لااقل کاسته شود. مکتب حیات بخش اسلام، برای کاهش اضطراب و استرس ناشی از ناملایمات و گرفتاریهای مختلف، راهکارهایی را ارائه کرده است:الف. ایمان به خدا: مهمترین راهبردی که میتواند آرامش افراد و جامعه را به ارمغان بیاورد «ایمان به خدا» است. انسان در پرتو ایمان به خداوند، به قلّه اطمینان و آرامش دست مییابد و متقابلا با احساس توجه او، امنیتی بیمانند را تجربه میکند. البته آسایش و آرامش در پرتو ایمان به خداوند، مختص به آموزههای دین مبین اسلام نیست و بسیاری از فلاسفه و دانشمندان جهان نیز به این حقیقت اذعان و اعتراف کرده اند؛ افرادی چون «اریک فروم»، «ویلیام جیمز» و دیگران هم به این حقیقت اشاره کرده و ایمان به خدا را اساس آرامش و سلامت روان دانسته اند.[1]
ب. یاد خدا: با مراجعه به قرآن کریم در مییابیم که یاد و نام الهی، آرامش بخش دلهاست: «... الا بذکر الله تطمئن القلوب؛آگاه باشید که یاد خدا باعث آرامش دل هاست».[2] امام صادق«ع» میفرمایند: «چون یکی از شما را غم و اضطراب دربرگیرد، وضو بگیرد و به مسجد رود و دو رکعت نماز بخواند و برای رفع اندوه خود، خدا را یاد کند که خداوند فرموده است از صبر و نماز یاری بجویید».[3] آرامش با یاد خداوند نیز از اختصاصات مکتب شیعی و حتی دینی اسلام نیست و بسیاری از دانشمندان و اشخاص سرشناس در این باره سخن گفته اند؛ از جمله گاندی، رهبر سیاسی-معنوی هند میگوید: « «یاد خدا و نماز، زندگی مرا نجات داد. بدون آن باید از مدتها پیش دیوانه میشدم. من در تجارب زندگی خود، تلخکامیهای بسیار داشته و اگر توانسته ام بر این ناامیدیها چیره شوم، به خاطر نماز بوده است. هر چه زمان گذشت، اعتقاد من به خداوند و نیازم به نماز بیشتر شد و بدون آن زندگی برایم سرد و تهی بود».[4]
ج. دعا: راز و نیاز با معبود یکتا و درخواست از او مایۀ آرامش است. خداوند خود وعده است که مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم «ادعونی استجب لکم».[5] در هنگام بلاها و گرفتاریها دعا و نیایش به درگاه الهی موجب جلب رحمت خداوند و دفع بلاها میشود. امام باقر (ع) فرمودند: «الدّعاُ یَرُدُّ القضاءَ وَ قَد اُبرِمُ اِبراماً؛ دعا (آنچنان است) که مقدّرات حتمی الهی را دگرگون میکند».[6] به گفته دکر الکسیس کارل: « «دعا محکم ترین و بالاترین حلال مشکلات است. تأثیر دعا واقعاً شگفت انگیز است. قدرت دعا و نیایش نشانة آزاد شدن انرژی است. همان طور که به کمک تکنیکهای علمی انرژی اتمی را آزاد میکنند، با استفاده از قدرت دعا و از طریق شگردهای علمی میتوان انرژی معنوی را آزاد ساخت. آثار این قدرت انرژی زا بر بسیاری از مردم آشکار است».[7]
د. توجه به سایر اسباب معنوی: یقینا رعایت بهداشت و نظافت، یکی از اسباب موثر در عالم است اما در عین حال، تنها سببِ مؤثّر نیست. در بند قبل به دعا اشاره شد. امام زین العابدین (ع|) در این باره میفرمایند: «الدعاء یدفع البلاء النازل و مالم ینزل؛ دعا بلاى نازل شده و نازل نشده را دفع مى کند».[8]
اسباب دیگری نیز در این عالم اثر گذارند که توجه به آنها در کنار اسباب ظاهری و مادی میتواند اطمینان خاطر و آرامش بیشتر را به ارمغان آورد. از جمله آنها «صدقه» است. نبی مکرم اسلام (ص) در این باره میفرمایند: «صدقه بلا را برطرف مى کند و مؤثرترینِ داروست. همچنین، قضاى حتمى را برمى گرداند و درد و بیمارىها را چیزى جز دعا و صدقه از بین نمى برد».[9]
از دیگر اموری که در دین مبین اسلام توصیه شده «صلۀ رحم» است. پیامبر گرامی اسلام (ص) در این باره میفرمایند: «صله رحم خانهها را آباد و عمرها را زیاد و حساب قیامت را آسان میکند و مرگ بد و نا به هنگام را دور مى سازد.»[10] در این بین، صله رحم با پدر و مادر و نیکیِ به ایشان، یکی از قویترین اسباب معنوی به شمار میرود. چنانچه در روایات آمده است: «بخشش پنهانى و نیکى به پدر و مادر، تهیدستى را برطرف مى سازد و عمر را دراز و هفتاد قسم مردن بد را دور مى کند.»[11]
هـ. توسل به اولیاء الهی: اُنس با اولیاء الهی و حضرات معصومین (ع) و واسطه قرار دادن آبرومندان درگاه خداوند، نزد او، ابزاری آرامش بخش و اطمینان افزاست. تاریخ جامعه شیعی، همواره در خوشی و ناخوشی ها، گرفتاریها و مشکلات و خلاصه در طول تاریخ با توسل به اهل بیت (ع) شناخته شده است. در بسیاری از تنگناها، توسل به معصومین (ع) راهگشا و کارگشا بوده و هست. تجربه زیستۀ نویسنده و بسیاری از خوانندگان گرامی در وصف حال و هوای بعد از مجالس روضه و توسل، حاکی از نوعی آرامش خاص و ویژه است که در پرتو یاد و نام اهل بیت (ع) حاصل شده است. واسطه و شفیع قرار دادن اولیاء دین به عنوان آبرومندان درگاه الهی، اطمینان افزا بوده و انسان را به ساحل امنیت و آرامش نزدیکتر میکند.
حرف آخر
کشور عزیز و مردم گرانقدر ما در این روزها گرفتار یک بیماری فراگیر شدهاند. توجه به خداوند، توسل به اولیاء الهی و عمل به دستورات دینی نظیر رعایت نظافت و بهداشت زمینه ساز دفع بلا و موفقیت در آزمایش پیش رو است.پینوشت:
[1] . روانشناسی یکتاپرستی، مهدی پروا، ص ۷۸.
[2] . سوره رعد، آیه 28.
[3] . تفسیر مجمع البیان، فضل بن حسن طبرسی، ج ۱، ص ۱۰۰.
[4] . همة مردم برادرند، مهاتما گاندی، ترجمة محمود تفضلی، ص ۱۰۶.
[5] . سوره غافر، آیه 60.
[6] . اصول کافی، ج ٤، ص ٢١٦
[7] . به نقل از نمازشناسی، حسن راشدی، ج ۲، ص ۶۷.
[8] . اصول کافى ، ج 6، ص 25.
[9] . بحارالأنوار، ج 93، ص 137، ح71.
[10] . سفینه البحار، ج 1، ص 514.
[11] . بحار الانوار، ج 16، ص 24.