اختلال طیف اوتیسم یا درخودماندگی چیست؟
اختلال طیف اوتیسم را بیشتر میتوان یک اختلال نورولوژیکی که خودش را در سال‌های اولیه رشد کودک نمایان می‌کند معرفی نمود. این اختلال در بیماران اوتیستیک باعث می‌شود که مغز فرد مبتلا به اوتیسم نتواند در زمینه رفتارهای اجتماعی و مهارتهای ارتباطی به‌درستی عمل کند و مزاحم او برای یادگیری چگونگی ارتباط و تعامل با دیگران به‌طور اجتماعی می‌شود.کودکان و بزرگسالان دارای اختلال طیف اوتیسم در زمینه ارتباط کلامی و غیرکلامی، مهارتهای شناختی معمول، رفتارهای اجتماعی، فعالیت‌های سرگرم‌کننده و بازی دارای مشکل می‌باشند.
ریشه کلمه اوتیسم از واژه یونانی Autos به معنی خود گرفته شده است. البته این نام در طول زمان به صورت‌های گوناگونی به‌کار می‌رفته است مانند اوتیسم کودکی اولیه، یا اوتیسم کودکی. پس از مدتی این نام‌ها تقریباً مترادف با اوتیسم در بزرگسالان به کار رفت و پس از آن این اختلال را در هر دوره سنی به‌نام اوتیسم می‌شناسند.
اختلال طیف اوتیسم(ASD) و اوتیسم دو واژه و عبارت کلی برای گروهی از اختلالات پیچیده در رشد مغز هستند. درسال2013درDSM-5همه اختلالات طیف اوتیسم در زیر چتر ASD یا اختلالات طیف اوتیسم قرار گرفتند. اکنون دیگر در اختلال طیف اوتیسم به جای انواع اوتیسم 3سطح وجود دارد که در آن‌ها رشد مهارتهای اجتماعی،ارتباطات و منابع و ذخایر رفتاری دچار تاخیر و انحراف گردیده است.
کودکان درگیر با اختلال طیف اوتیسم اغلب تمایلات شدید و ویژه‌ای به مجموعه‌ای از رفتارها نشان می‌دهند، مقاومت در برابر تغییر ٰ رفتار های تکراری و کلیشه ای و نقص در ارتباط چشمی دارند و پاسخ‌های مناسبی به محرکات محیطی نمی‌دهند. این اختلالات تاثیرهای متعدد و بیشماری بر روند رشد می‌گذارند. هرچه این اختلال زود تشخیص داده شود و فرد مبتلا زودتر وارد چرخه‌های درمان گردد، زودتر میتوان زندگی او را تغییر داد.1
دلیل ابتلا کودکان به بیماری اوتیسم چیست؟
مصرف دارو های خاص در دوران بارداری
محققان می گویند نوزادانی که داخل رحم مادر در معرض برخی از داروهای خاص قرار دارند، از جمله والپروئیک اسید و تالیدومید ، خطر ابتلا به اوتیسم در آن ها بسیار افزایش می یابد.دیابت و فقر آهن در مادر
براساس نتایج تحقیقاتی کهدر امریکا انجام شد ثابت شده است که کمبود آهن می تواند خطر اوتیسمی شدن کودک را تا پنج برابر بالا ببرد. علاوه بر مادران کم خون مادران دیابتی هم احتمال دارد فرزندی اوتیسمی به دنیا بیاورند. براسس نظرات محققان فرزند مادرانی که از هفته 26 بارداری به بعد به دیابت بارداری دچار می شوند، 63 درصد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری اوتیسم قرار می گیرد.اختلال در رشد مغز
تحقیقات نشان داد کودکان و نوجوانان مبتلا به اوتیسم در مغز خود سیناپس بیش از حد دارند. در حالیکه علت بیماری اوتیسم به درستی شناخته نشده است اما محققان بر این باورند که این اختلالات در ساختار مغز است که کارکرد درست آن را تحریک می کند.سموم و مواد شیمایی مانند آفت کش ها
محققان به این نتیجه رسیدند زنانی که هنگام بارداری در معرض یا در نزدیکی سموم یا کودهای شیمیایی قرار دارند یا در مزارعی که از این سموم استفاده می کنند، کار یا زندگی می کنند به احتمال بیشتری فرزندانی اوتیسمی به دنیا می آورند. با توجه به نتایج پژوهش ها، احتمال اینکه کودک این مادران به اوتیسم مبتلا شود، دوسوم بیشتر از فرزند مادرانی است که در دوره بارداری در معرض این سموم قرار نداشته اند.ژنتیک
شواهدی موجود است که تغییرات ژن، یکی از دلایل ابتلا به اوتیسم است. برخی بررسی ها می گویند احتمال به ارث رسیدن اوتیسم از خانواده مادری بیشتر از خانواده پدری است ؛ همچنین مشاهده شده است در خانواده هایی که یک کودک مبتلا به اوتیسم وجود دارد، خطر اینکه کودکی دیگر با این بیماری داشته باشند بیشتر است.سن والدین برای بچه دار شدن
در این مورد دانشمندان هنوز به نتیجه نهایی دست نیافته اند ولی این احتمال را می دهند که تولد کودک اوتیسمی مربوط به جهش های ژنتیکی باشد که با افزایش سن پدر و مادر از طریق اسپرم و تخمک آن ها این اتفاق روی می دهد.بالا رفتن سن مادر از 40 سال خطر اوتیسمی شدن کودکش را تا 15 درصد افزایش می دهد اما محققان می گویند مادرانی که بیش از اندازه کم سن و سال هستند هم نمی توانند بچه های سالمی را به دنیا بیاورند.
مطالعات نشان می دهد که پیر بودن پدر به اندازه بالا بودن سن مادر در سلامت فرزندان تاثیر ندارد اما بیماری اوتیسم از جمله اختلالاتی است که پیر بودن اسپرم های پدر می تواند خطر ابتلا به آن را بیشتر کند.
اختلاف سنی والدین هم در سالم بودن یا اوتیسمی شدن کودک تاثیرگذار است. براساس نظر محققان والدینی که اختلاف سنی زیادی با یکدیگر دارند، بیشتر احتمال دارد که فرزندی اوتیسمی به دنیا بیاورند.4
علائم بیماری اوتیسم چیست؟
بیشتر والدین اوتیسمی، زمانی که کودک آن ها 18 ماهه تا 2 ساله می شود، کمک می خواهند. کودکان اوتیسمی مشکلاتی دارند، مانند :- تداخل در ارتباطات اجتماعی، وانمود کردن به بازی و ارتباط کلامی و غیر کلامی.
- بیشتر کودکان اوتیسمی، در سن 1 یا 2 سالگی عادی و معمولی هستند، ولی ناگهان زبان گفتاری و مهارت های اجتماعی را از دست می دهند.2
تشخیص اختلال اوتیسم
تشخیص اختلال اوتیسم طبق رفتارهای شخص مبتلا است. ناتوانی در برقراری ارتباطات اجتماعی، حساسیت به نور و صدا، سکوت، پرخاشگری، حالات و حرکات غیرعادی بدن یا صورت، پرهیز از برقراری تماس چشمی، تأخیر در یادگیری حرف زدن و لحن یکنواخت از علائم اختلال اوتیسم هستند.شخص مبتلاء به اوتیسم امکان دارد یکی یا همه این علائم را با شدت های مختلف از خویش نشان دهد. اگر کادر درمان دانش و امکانات کافی برای تشخیص اوتیسم را نداشته باشند، امکان آن وجود دارد که فرد مبتلاء به این اختلال بدون تشخیص و بدون گرفتن درمان کافی به حال خود رها شود.
گرچه اختلال اوتیسم درمان ندارد ولی شناسایی آن در سنین نوباوگی بسیار دارای اهمیت است به دلیل آن که هرچه آموزش های ویژه به کودکان مبتلا سریعتر صورت گیرد، امکان بهبود آن ها بیشتر می شود.2
شناسایی نشانه های اوتیسم کودک در خانه
با روش هایی می توانید کودک را از نظر مشکوک بودن به نشانه های اوتیسم بررسی کنید:_ نام کودک را صدا کنید و پاسخ دادن به اسمش را بررسی کنید.
_ اسباب بازی های جالبی را در اختیارش بگذارید. کودک را به بازی ترغیب کنید و تمایل به بازی با هر اسباب بازی را بررسی کنید. یکی از نشانه های اوتیسم این است که کودک تمایل به بازی غیر عادی با اسباب بازی دارد برای مثال به جای ماشین بازی ساعت ها به چرخیدن چرخ نگاه می کند.
_ به اشیایی در محیط اشاره کنید و توجه کودک به شی را بررسی کنید.
_ برای بچه هایی که تا حدی کلام دارند، بازی هایی مثل تلفن بازی کنید. می توانید تلفن اسباب بازی را در اختیار کودک قرار دهید و ببینید از او استفاده می کند، بعد ادای تلفن حرف زدن را دربیاورید و ببینید کودک چقدر تمایل دارد پاسخ دهد و بازی کند.
_ با بازی هایی مثل رد و بدل کردن توپ ببینید کودک چقدر تمایل به ادامه بازی با شما دارد.
_ می توانید به وانمود کردن به اینکه دستتان درد گرفته، ببینید کودک چقدر کنجکاو می شود یا تمایل به دلسوزی دارد، یا بی تفاوت است.3
درمان اوتیسم
با وجود پیشرفت‌های علم پزشکی و روانپزشکی هنوز درمان قطعی برای اختلال عصبی رشدی اوتیسم یافت نشده‌است. در این میان روانشناسی کودک به کمک می‌آید و هدف آن نیز بهبود علائم است.در درمان اوتیسم با استفاده از روش‌هایی همچون موسیقی درمانی و رفتار درمانی تلاش و ممارست در جهت کاهش رفتارهای کلیشه‌ای، تکراری و بهبود ارتباط کلامی و روابط اجتماعی صورت می‌گیرد.3
پینوشتها
1.www.autism-clinic.com
2.www.beytoote.com
3.www.honarehzendegi.com
4.www.namnak.com
.jpg "5 ابزار ضروری برای زنده ماندن در صعودهای زمستانی")
