آشنایی با خواص و مضرات شبدر
شبدر یک گیاه وحشی است که خواص درمانی متعددی دارد. از شبدر به منظور درمان مشکلاتی از قبیل سرطان، سیاه سرفه، مشکل ریوی و تنفسی و اگزما استفاده می شود.
برخی از خواص گیاه شبدر به صورت کلی
- درمان سردرد و میگرن؛
- آرامش بخش؛
- ضد تشنج؛
- درمان مشکلات پوستی و اگزما؛
- خلط آور؛
- جوانسازی پوست و رفع چین و چروک؛
- تقویت فولیکول های مو؛
- جلوگیری از شوره سر؛
- درمان گلو درد؛
- تقویت سیستم ایمنی؛
- جلوگیری از پوکی استخوان؛
- درمان مشکلات قاعدگی؛
- درمان سرفه و برونشیت؛
- تصفیه کننده خون؛
- رفع مشکلات معده؛
- کمک به سلامت کلیه؛
- جلوگیری از بروز حمله و سکته قلبی.
شبدر چیست؟
شبدر گیاهی می باشد که با اسم های دیگری مثل ذرق، شرویت، ادقوقو و… معروف است. طبع این گیاه گرم و خشک می باشد.این گیاه جزء خانواده تریفولیم (Trifolium) و مهم‌ترین گیاهان علوفه‌ای خانواده لگومینز (Leguminous) در نواحی معتدل و مرطوب می باشد که ازحیث علوفه‌ای و چراگاهی دارای ارزش فراوانی می باشد و در غذای دام‌ها نقش مهمی داراست. شبدرها گیاهی سه برگچه‌ای هستند .تعداد انواع شبدر در دنیا حدود ۳۰۰ گونه نام برده شده است .
شبدر قرمز Red Clover Trifolium pratense یک گیاه همیشگی است که به طور معمول در اروپا، آسیا و آفریقا رشد می کند و بومی آمریکای شمالی می باشد و می تواند حدود ۳۰ تا ۷۰ سانتی متر ارتفاع داشته باشد و دارای گل های لوله ای شکل صورتی - بنفش می باشد.
شبدر آبی نوع دیگری از شبدر است.گیاهی خودرو، آبزی خزنده ضخیم می باشد. برگ و ساقه های گل دار تا ارتفاع ۳۰ سانتی متر رشد می نماید. برگ های آن با دمبرگ دراز و سه تایی هستند. هربرگچه آن به شکل تخم مرغ می باشد، در نوک ساقه یک گل آذین پر گل هرمی موجود است.
گل های آن به رنگ سفید مایل به صورتی، با پنج گلبرگ پوشیده از کرک های دراز می باشد و در فاصله ماه های فروردین تا خرداد گل های آن قابل مشاهده هستند.
در ایران ۵۴ نوع شبدر موجود است که از این تعداد دو نوع شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum) و شبدر برسیم (Trifolium alexandrium) به شکل وسیع کاشت می گردند.1
خواص گیاه شبدر
گیاه شبدر منبعی غنی از مواد مغذی از قبیل کلسیم, کروم، منیزیم، تیامین، پتاسیم، فسفر و ویتامین c است. به همین دلیل دارای خواص متعددی برای سلامت فرد می باشد.سلامت کلیه ها با استفاده از شبدر
یکی از اعضای مهم بدن، کلیه ها هستند. اگر کلیه ها سالم نباشد، سلامت فرد به خطر می اافتد. بنابراین، مصرف گیاه شبدر که دارای خواص آنتی اکسیدانی است به رفع مشکلات کلیه کمک زیادی می کند. بنابراین، اگر می خواهید از تشدید مشکلات کلیوی جلوگیری کنید، عرق شبدر مصرف کنید.رفع مشکلات تنفسی با شبدر
عصاره گیاه شبدر حاوی ترکیبات مفیدی است که نقش بسزایی در بهبود مشکلات ریوی مانند سرفه، آسم، برونشیت دارد. شما می توانید با مصرف عصاره شبدر از سیستم تنفسی خود محافظت کنید. اگر مشکل تنگی نفس دارید، مصرف دمنوش شبدر به بهبود مشکل تنفسی تان کمک زیادی می کند.بهبود مشکلات پوست با استفاده از شبدر
یکی از خواص شبدر، درمان مشکلات پوستی است. با استفاده از عصاره گیاه شبدر و روغن شبدر می توانید پوستی صاف و شاداب داشته باشید.- اگر قصد جلوگیری از چین و چروک پوست را دارید به شما پیشنهاد می کنیم که چند قطره روغن شبدر را با چند قطره روغن جوجوبا ترکیب کرده و هنگام خواب روی صورتتان ماساژ دهید. این ترکیب باید یک شب روی صورتتان باقی بماند، صبح روز بعد صورت خود را با آب ولرم بشویید.
- برای جوانسازی پوست باید چند قطره روغن شبدر را با چند قطره روغن زیتون ترکیب کنید. قبل از اینکه بخوابید این ترکیب را روی صورتتان بمالید و صبح روز بعد صورت را با آب ولرم شستشو دهید.
- برای درمان زخم هم می توانید چند قطره روغن شبدر را با روغن اسطوخودوس یا کنجد ترکیب کرده و روی زخم مالش دهید. این کار باعث تسریع روند بهبودی زخم ها می شود.
چون این گیاه پرکاربردتر از گیاهان دارویی دیگر در بین گیاهان طب سنتی است بنابراین جایگاه به مراتب والاتر از گذشته دارد و بعضی از افراد با شنیدن اسمش دچار ناراحتی می شوند ولی در عوض نمی‌دانند که چه خاصیت شگفت انگیزی دارد.
سلامت موها با استفاده از شبدر
شبدر غنی از ایزوفلاون است و باعث تقویت فولیکول های مو و مانع ایجاد شوره و خارش سر می شود. اگر می‌خواهید موهایی درخشان و حجیم داشته باشید، به شما استفاده از شبدر را پیشنهاد می کنیم.
به منظور تقویت موها باید چند قطره روغن شبدر را به همراه چند قطره روغن بادام یا زیتون ترکیب کنید و ترکیب را روی کف سرتان مالش دهید. این ترکیب باید به مدت ۳۰ دقیقه روی موها باقی بماند و سپس موها را شستشو دهید.
سلامت قلب و عروق با مصرف شبدر
شبدر می تواند مانع بروز بیماری های قلبی شود، با مصرف شبدر از ایجاد لخته خونی جلوگیری کرده و منجر به بهبود روند جریان خون در رگهای قلب می شود. استنشاق بخار گیاه شبدر می تواند باعث بهبود سلامت قلب و عروق شود. برای بهبود سلامت قلب با شبدر باید چند قطره از روغن شبدر را داخل دستگاه بخور ریخته و بخار را استنشاق کنید.رفع مشکلات زنان با مصرف شبدر
تحقیقات صورت گرفته نشان داده است که این گیاه حاوی ترکیباتی است که باعث تولید استروژن در بدن می‌شود. بنابراین، اگر مشکلاتی مانند یائسگی، کمبود استروژن، مشکل هورمونی و... دارید، می توانید از گیاه شبدر استفاده کنید. به منظور تسکین درد قاعدگی هم می توانید چند قطراه از روغن شبدر را در ناحیه ی زیر شکم مالش دهید تا دردتان تسکین پیدا کند.جلوگیری از پوکی استخوان با مصرف شبدر
یکی از دلایل پوکی استخوان، کاهش استروژن در خانم ها است. بنابراین، با مصرف شبدر می توانید احتمال ابتلا به پوکی استخوان را کاهش دهید. جهت استحکام استخوان ها و مفاصل می توانید از عصاره شبدر و مکمل های حاوی شبدر استفاده کنید.جلوگیری از ابتلا به سرطان با مصرف شبدر
گیاه شبدر حاوی ایزوفلاون است و به همین دلیل با مصرف شبدر رشد سلولهای سرطانی متوقف شده و احتمال ابتلای فرد به سرطان کاهش پیدا می کند. شبدر با کاهش میزان استرس اکسیداتیو، از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری کرده و در پیشگیری از سرطان نیز نقش موثری دارد.مضرات شبدر
شبدر علاوه بر خواص، دارای مضراتی نیز می باشد. خانم ها باردار و شیرده باید از مصرف شبدر اِجتناب کنید. البته، در برخی از موارد که خانم باردار دارای سطح استروژن کمتری می باشد، مصرف شبدر می تواند به افزایش سطح استروژن در بدن فرد کمک کند.با این وجود، خانم های باردار که میزان استروژن زیادی دارند، باید از عصاره شبدر استفاده نکنند. مصرف شبدر در این دسته از افراد باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری هایی مانند سرطان رحم، آندومتریوز و ...می‌شود.
مواد (به اصطلاح ضد تغذیه) موجود در شبدر می‌توانند برای انسان خواص دارویی داشته باشند و مفید باشند مثلاً فورمونتین موجود در شبدر قرمز از ارزش دارویی خاصی برخوردار است. آزمایش انجام گرفته در سال ۲۰۱۰ نشان داده‌است که فورموننتین می‌تواند از رشد سلولهای سرطان سینه در زنان جلوگیری کند، اما مصرف آن سبب مشکلات جنسی در مردان می‌شود.
اثرات جانبی شبدر قرمز بسیار کم و ضعیف است؛ زودرنجی، تغییرات در قاعدگی زنان و افزایش وزن از آن جمله است.
مصرف عصاره ی شبدر قرمز با داروهای رقیق کننده ی خون مثل وارفارین و درمان های هورمونی تداخل می کند، اما این مسئله هنوز به وسیله نتایج تجربی ثابت نشده است.
گرچه مدرکی برای نگرانی وجود ندارد، اما سفارش شده که عصاره شبدر قرمز در زنانی که سابقه ی سرطان سینه دارند، به کار نرود.
زنان باردار و شیرده نباید از شبدر قرمز استفاده کنند.
به طور کلی توصیه می شود در استفاده از مصرف شبدر، آن را به صورت متعادل مصرف نمایید.3
تفاوت شبدر و یونجه
تمام شبدرها در آب و هوای خنک بهترین عملکرد را دارند. در بین شبدرها شبدرسفید از همه مقاوم تر است. میزان قند در شبدرها بیش از یونجه‌است و سطح برگ بیشتری نسبت به یونجه دارند اما مقاومت شبدرها به شوری کمتر از یونجه است و نیاز آبی شبدرها نیز کمتر از یونجه‌است.به صورت کلی تفاوت شبدرها با یونجه این است که:
برگ یونجه بیضی شکل ولی برگ شبدر گلابی شکل است.
رنگ برگ‌ها در شبدر سبز و شفاف و در یونجه سبز تیره‌است.2
طرز تهیه جوانه شبدر
جهت آماده کردن جوانه شبدر ابتدا ۱۰۰ تا ۲۵۰ گرم دانه شبدر را پاک رده و بشویید در ظرف آبی خیس نموده و در جای خنک و دور از نور زیاد قرار دهید وهر روز یک تا دو بار آب آن را عوض نمایید.پس از حدود دو روز خیس نمودن آنها داخل آبکش بریزید و دستمالی مرطوب روی آنها بگذارید و روی دستمال را خیس نگهدارید و این کار را تا هنگامی که جوانه سر از پوسته دانه بیرون بزند تکرار کنید، بعد از آماده شدن جوانه ها در یک ظرف در بسته در یخچال قرار دهید.
پی‌نوشتها
1.www.saat24.news
2.www.donyak.com
3.www.kandooteb.com
