اگر بچه‌ها در طول روز به دلایل مختلف از جمله کمبود فضا، انرژی‌شان را تخلیه نکنند، دیرتر خسته می‌شوند. زندگی در آپارتمان‌های کوچک که در آن فضای کافی برای تحرک کودک وجود ندارد، باعث می‌شود میزان خواب کودکان هم روز به روز کمتر شود. البته این موضوع به سرشت کودکان هم مربوط است.
بروز دوره‌های نامنظم خواب و کمبود خواب، در کودکانی که سرشت دشوار دارند (کودک دشوار در برنامه‌های روزمره نامنظم است، به کندی تجربه‌های تازه را می‌پذیرد و به آنها شدید و منفی واکنش نشان می‌دهد)، نسبت به کودکان راحت (سریع با برنامه‌های روزمره خو می‌گیرد، سرحال است و به راحتی تجربه‌های تازه را می‌پذیرد، عموما شاد است و به‌راحتی با تجربه‌های جدید سازگار می‌شود)، شایع‌تر است. این کودکان حتی ممکن است در طول شب چند بار بیدار شوند و بعد از 2 ساعت خواب دوباره به خواب روند.
کم‌تحرکی کودکان بی‌‌خوابی ایجاد می‌کند. کودکان امروز ساعت‌های طولانی را صرف تماشای فیلم و کارتون می‌کنند درنتیجه فعالیت بدنی آنها کمتر است و انرژی کمتری هم مصرف می‌کنند. این کم‌تحرکی باعث کمبود خواب، چاقی و اضافه‌وزن کودکان می‌شود.
بهتر است والدین در طول روز حتما فعالیت فیزیکی منظمی برای کودکان خود در نظر بگیرند. برای کودکان کم‌سن‌تر، رفتن به پارک و فضای آزاد کمک‌کننده است. می‌توان کودکان بزرگ‌تر را هم در کلاس‌های مربوط به یک رشته ورزشی، مثل ژیمناستیک، دو و میدانی و دوچرخه‌سواری ثبت‌نام کرد تا انرژی بیشتری صرف کنند و بخوابند.
داشتن فضای خصوصی و وضع قانون خواب در منزل بسیار مهم است. در بسیاری از خانواده‌ها، ساعت خواب والدین و فرزندان با هم تفاوتی ندارد، در حالی که با توجه به سن کودکان باید ساعت خواب آنها تعیین شود.
گاهی مشکل این است که کودک اتاق خواب جداگانه?ای ندارد، به همین دلیل تا زمانی که تلویزیون و چراغ روشن است، برای خواب رفتن تلاش نمی‌کند. بهتر است در هر صورت برای کودکان یک فضای خواب اختصاصی در نظر گرفته شود. مثلا اگر هال خانه فضای کافی دارد، می‌توان گوشه‌ای از فضای آن را برای خواب کودکان اختصاص داد، مثلا با یک پرده، یا پاراوان که هزینه زیادی هم ندارد، فضایی ایجاد کرد که کودک برای خواب به آنجا برود.
وقتی می‌خواهید قانون خواب را اجرا کنید، حتما باید فضای خانه، سکوت بیشتری داشته باشد. اگر قرار است تلویزیون روشن باشد، صدای آن باید کمتر شود؛ مخصوصا اگر برنامه مورد علاقه کودک باشد.
هرگز نباید تلویزیون، DVD و دستگاه‌های پخش در اتاق خواب کودکان قرار گیرد، چون ساعت‌های زیادی را پای تلویزیون و برنامه‌ها می‌گذرانند و ساعت‌های خوابشان به هم می‌ریزد.
اگر احساس می‌کنید کودک شما در خوابیدن مشکل دارد، این سوال‌ها را از خود بپرسید و در پی پاسخ مناسب بمانید:
1ـ آیا تاکنون برای خواب کودک خود قانون خاصی وضع کرده‌اید؟
2ـ کودک در اتاق یا در تخت خود احساس خوبی دارد ،مثلا محیط اتاق خواب برایش مطبوع است؟ خیلی روشن یا تاریک نیست؟ زیاد گرم یا سرد نیست؟
3ـ بچه‌ها در یک اتاق می‌خوابند و همدیگر را بیدار نگه می‌دارند؟
4ـ سروصدا زیاد است و مانع خواب کودک می‌شود؟
5-کودک از تنها خوابیدن می‌ترسد؟
خانواده‌‌هایی که چند فرزند دارند باید قانون مجزایی برای خواب بچه ها بگذارند. با توجه به سن بچه‌ها، کودکان بزرگ‌تر می‌توانند دیرتر به رختخواب بروند، بنابراین اگر در خانه یک اتاق خواب وجود دارد و دو فرزند در دو سن مختلف، حتما نباید هر دوی آنها را با هم خواباند. اگر فرزند کوچک‌تر اعتراض دارد که چرا خواهر یا برادرم باید بیدار بماند، برایش توضیح دهید «برای اینکه سن شما با هم فرق دارد»، اگر دو کودک فاصله سنی دارند، بهتر است در یک زمان به اتاق نروند زیرا با هم سرگرم می‌شوند و دیرتر می‌خوابند.
برای کودکان همسن هم که همزمان به رختخواب می‌روند، استفاده از سیستم‌های صوتی قصه‌گویی میتواند موثر باشد. با این کار بچه‌ها به جای حرف‌زدن با هم حواسشان را به قصه می‌دهند.
معمولا والدین باعث ایجاد عادت‌های غلط خواب در کودک می‌شوند. این حالت در کودکان با سرشت دشوار بیشتر اتفاق می‌افتد. زیرا شروع به خواب در آنها بیشتر والدین را به زحمت می‌اندازد و ممکن است برای خواباندن او از روش‌های غلطی استفاده کنند؛ روی پا خواباندن، در بغل راه بردن و... ایجادکننده عادت‌های غلط هستند. معمولا ترک‌دادن این عادت‌ها سخت است و حتی گاهی در بزرگسالی هم باعث مشکل می‌شوند. گذاشتن در رختخواب و تحمل گریه کودک برای والدین یکی از روش‌های مفید است.
والدین هر بار که کودک بیدار می‌شود، باید زمانی را که بالای سر او ظاهر می‌شوند، به تاخیر بیندازند تا کودک یاد بگیرد شب فقط برای خوابیدن است نه در بغل گرفتن یا بازی کردن. برای اجرای این روش‌ها والدین باید تحمل، طاقت و صبر داشته باشند.
تنبیه روش مناسبی برای ایجاد خواب در کودکان نیست و باعث ایجاد استرس و اضطراب در کودک می‌شود و اختلال در خواب ایجاد می‌کند. روش‌های تشویقی معمولا کارایی بهتری دارند.
علت متفاوت بودن الگوی خواب نوزاد در روزهای اول پس از تولد چیست؟
علتی که روز و شب فرزندتان جابه‌جا شده این است که در هفته‌های نهایی بارداری وقتی که روزها شما به کارهای روزانه‌تان مشغول بودید، او به تکان خوردن و خوابیدن عادت کرده بود و در عوض، شب‌ها مدت بیشتری بیدار می‌ماند، پس از زایمان، بسیاری از نوزادان این عادت را حفظ می‌کنند و الگوی خواب شبانه روزی آنان جا به جا می‌شود.اگر فرزندتان ساعت‌هایی از روز را می‌خوابد و نیمی از شب بیدار است و به شیر خوردن و بازیگوشی مشغول می‌شود، باید به او کمک کنید تا ساعت بدنی خود را دوباره تنظیم کند. وقتی چگونگی آن را بدانید، اجرای آن سخت نخواهد بود.
.png "توصیه هایی برای تنظیم الگوی خواب نوزادان")
روش تنظیم الگوی خواب نوزادان
هدف اصلی کمک به فرزندتان است تا یاد بگیرد که این زمان تعامل است و توجه داشته باشید که او 80% از تغذیه خود را در ساعات روشنایی روز دریافت می‌کند.البته مطالب زیر نیز کمکتان می‌کند:
ساعت هشت صبح فرزندتان را از خواب بیدار کنید و او را متوجه کنید که بیدار شدن در ساعات روشنایی روز با شروع فعالیت های روزانه همراه است. او باید بداند که بیداری در این زمان مناسب است.مطمئن شوید که هنگام روز حداقل هر سه تا چهار ساعت او تغذیه شود. اگر هنوز خواب است و از زمان آخرین شیردهی او سه ساعت و نیم گذشته است، بیدارش کنید تا فاصله شیردهی اش بیش از چهار ساعت نشود.
خواب بعدازظهر را در مکانی غیر از خواب شبانه تعیین کنید. حتی زیر نور خورشید هم ایده‌ی خوبی است. نور خورشید به نوزادان کمک می‌کند تا خواب شبانه خوبی داشته باشند. (اما مطمئن شوید که نور غیرمستقیم آفتاب باشد تا دچار آفتاب سوختگی نشود.)
بین ساعت پنج و شش بعد از ظهر، برنامه منظم حمام و ماساژ میتواند به او بفهماند که شب در حال آمدن است.
پس از حمام، دیگر او را تحریک نکنید، قنداقش کنید و در تاریکی به او شیر بدهید. برای آروغ زدن زمان زیادی نگهش ندارید و او را برای خواب بگذارید.
هدف اصلی این است که کوچولویتان درک کند که بیداری در شب هنگام کسالت آور و خسته کننده است و ارزش بیدار ماندن ندارد. احتمالاً فرزندتان در آغاز دوست دارد که شب ها نیز به تعداد تغذیه روزانه اش شیر بنوشد، اما هدف شما دو نوبت شیردهی شبانه است.
تعاملات شبانه را همراه با آرامش انجام دهید – اگر پوشک او کثیف نیست، آن را عوض نکنید (مثلاً اگر مدفوعی نیست).
برای شیردهی اتاق را تاریک نگه دارید، یا از نور ملایمی فقط برای تسهیل در عبور و مرور استفاده کنید.
شب‌ها هرگز برای شیردهی او را از خواب بیدار نکنید، مگر پزشک آن را تجویز کرده باشد.
پس از تغذیه شبانه با او حرف نزنید یا حتی بیش از پنج دقیقه او را برای آروغ زدن بیدار نگه ندارید، اگر پس از تغذیه، او را در فضای تاریک در بستر قرار دهید، اکثر نوزادان به بهترین وجه آرام می‌گیرند.
یکی از موارد مهم که والدین باید بسیار به آن توجه کنند خواب نوزاد است. دوسال اول زندگی، خواب نوزاد با تغییرات بسیاری رو به رو می شود. باید به این نکته توجه داشت که مقدار خواب نوزاد در هر سنی متفاوت است. این باور که کودکان در طول شبانه روز ۱۲ ساعت می‌خوابند اشتباه است، نوزادی که تازه متولد شده به ۱۶ تا ۱۷ ساعت و کودک سه ساله به ۱۲ساعت خواب، نیاز دارد.
هرچه میزان سن کودک افزایش یابد، نیاز کودک به خواب کمتر می‌شود. یک کودک شش ساله به ۱۲ساعت و کودک ۱۲ ساله به ۹ ساعت خواب نیاز دارد، اما باز هم نمی‌توان فرمول کلی برای خواب تعریف کنیم.
والدین در مورد خواب نوزادان طبق اطلاعات ذهنی خود تصمیم می گیرند، برای مثال بسیاری از والدین کبودی زیر چشم را طبق شنیده‌ها و تصورات خود دلیل کم خوابی کودک تصور می‌کنند؛ در صورتی که نشانه‌های کم خوابی کودکان مواردی مانند بهانه گیری‌های مدام بی دلیل، بیداری مداوم شبانه، خستگی در طول روز و بد بیدار شدن کودک هنگام صبح را شامل می شود.
کم خوابی نوزاد چه پیامدهایی به دنبال دارد؟
نوزادی که در سال اول زندگی خود برای به خواب رفتن به صورت مکرر با مشکل مواجه شده است، احتمال دارد در دوران کودکی از اضطراب و افسردگی در رنج باشد. خواب پریشان در نوزاد احتمالا از نشانه‌های اولیه حساسیت نوزاد به مشکلات بعدی سلامت روان به خصوص مشکلات اضطرابی است. بنابراین توجه به تنظیم خواب نوزاد در سال‌های اولیه زندگی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
در ادامه به چند نکته مهم برای خواباندن کودک اشاره می‌کنیم:
زمانی که طفل خواب آلود است، او را در رختخواب قرار دهید. پلک‌های پف کرده و چشمان خسته میتواند از علامت‌های خواب آلودگی نوزاد باشد.- هرگز هنگام خوابیدن و تکان دادن نوزاد به او غذا ندهید، اگر به انجام این کار ناچار هستید ابتدا به نوزاد غذا بدهید و سعی کنید نوزاد روی دست شما بخوابد. بعد از اینکه نوزاد به خواب رفت او را در محل خوابش آرام قرار دهید.
- وقتی نوزاد را به تخت خواب می‌برید و برای خواب آماده می‌شود، او را نوازش کنید تا آرام شود تا راحتتر به خواب برود.
- نوزاد را زمان خوابیدن به پشت قرار دهید، گهواره و لوازم خواب نوزاد را تمیز کنید و حواستان باشد که این لوازم نوزاد جنس نرم داشته باشند.
- فضای خواب نوزاد را خوشبو کنید، بعضی کودکان در مکان خوشبو راحتتر به خواب می‌روند.
- دمای محیطی که کودک در آن می‌خوابد باید مناسب باشد، حتما باید اطلاع داشته باشید که نوزاد در دمای مناسب بهتر می‌خوابد.
- محل خواب نوزاد را تا حد امکان ثابت نگه دارید.
- زمانی که نوزاد را می‌خوابانید با او ارتباط چشمی نداشته باشید، زیرا باعث می‌شود کودک به خواب نرود یا دیرتر به خواب برود.
بهتر است اتاق خواب نوزاد تاریک باشد و سعی کنید در محلی بدون سر و صدا به خواب برود.
- بعضی از پدر و مادر‌ها تصور می‌کنند اگر کودک خود را در طول روز مقدار بیشتری بیدار نگه دارند، شب بهتر به خواب می‌روند و بیدار نخواهند شد؛ در صورتی که این تصور اشتباه است، گاهی نوزاد در چنین شرایطی کمتر می‌خوابد.
احساس خوب اتاق خواب نوزاد
یکی از موارد اثرگذار در خواب راحت نوزاد، دمای اتاق است. پس دمای اتاق فسقلی را طوری تنظیم کنید که خودتان در آن با لباسی راحت و سبک، احساس خوشایندی دارید. چنین دمایی با توجه به نوع پوشش بیشتر نوزادان و رو انداز سبکی که روی او می‌اندازید، ایده‌ال است. کودک شما در شرایطی که در فضایی راحت و گرم و نرم حضور دارد، قطعا راحتتر می‌خوابد.لباس نوزادتان را سبک کنید
شاید تصور کنید اگر چند لباس روی هم تن نوزادتان کنید او گرم‌تر می‌شود و راحتتر می‌خوابد اما این تصور کاملا اشتباه است. لباس‌های چند لایه باعث می‌شوند تا کوچولوی شما عرق کرده و کلافه شود. فراموش نکنید فرشته‌های کوچک شما در دمای عادی تنها نیاز به یک لایه لباس بیشتر از بزرگسالان دارند. بنابراین یک جلیقه پنبه‌ای یا کیسه خواب برای اغلب شرایط آب و هوایی کافی و ایده‌ال است.
پوشش کف اتاق، گرما بخش و آرامش‌دهنده
شاید عجیب به نظر برسد اما پوشش کف اتاق هم در خواب راحت نوزاد شما اثرگذار است. پهن کردن فرش، کف اتاق نوزاد علاوه بر اینکه به گرمای اتاق کمک می‌کند، زیبایی خاصی هم به فضا می‌دهد. همچنین فرش و موکت می‌توانند مثل یک مانع قوی در مقابل سر و صداها عمل کرده و به خواب راحت نوزاد در اتاق کمک کنند.اتاق خواب نوزاد را تاریک نگه دارید
نصب پرده‌های ضخیم و لایه‌های محافظت کننده از نور آفتاب باعث می‌شوند تا نور صبحگاهی خورشید، دیرتر وارد اتاق خواب شود. همچنین نصب کلید‌های تنظیم کننده نور، در اتاق خواب یکی از راه‌هایی است که به شما کمک می‌کند نور اتاق را به دلخواه تنظیم کنید و فضایی آرام‌بخش ایجاد کنید. کم کردن نور اتاق در زمانی که کوچولویتان آماده خوابیدن می‌شود روشی است که می‌توانید از آن برای راحتتر خواباندن او استفاده کنید.پخش صداهای آرامش‌بخش برای خواباندن کوچولوها
بعضی از بچه‌ها در زمان‌هایی که ماشین لباس‌شویی یا جارو برقی روشن است، راحتتر می‌خوابند. پس اگر نوزادتان بد‌خواب شده، برای به زور خواباندن او تلاش بیهوده نکنید. کافی است کارهای روزمره و عادی‌تان برای نظافت منزل را در حوالی ساعت خواب کوچولو انجام دهید. شاید عجیب باشد اما صداهای خفیف و دنباله‌داری که از وسایل برقی خانه ایجاد می‌شوند به خوابیدن نوزادان کمک می‌کند. صداهای این چنینی تقریبا شبیه به صداهایی هستند که نوزاد در زمان جنینی و زندگی در رحم مادر شنیده و با وجود آن صداها در شکم مادرش احساس امنیت و آرامش کرده است. شما به دکوراسیون گران قیمت یا اسباب بازی‌های فانتزی در اتاق کودکتان برای راحتتر خوابیدن او نیاز ندارید. کافی است نشانه‌ای ساده برای راحتتر خوابیدن فسقلی پیدا کنید و ببینید که او با این نشانه چقدر راحتتر از قبل می‌خوابد.منبع: سایت سیمرغ
سایت نی نی+
سایت خبر بان
سایت نی نی بان
