چطور باوجود همه‌گیری ویروس کرونا از زندگی لذت ببریم؟

سرعت شیوع ویروس کرونا به‌قدری زیاد است که می‌توان آن را به مبارزه‌ای ماراتن‌گونه تشبیه کرد. خیلی‌ها به‌دلیل مشکلات به‌وجودآمده، دچار افسردگی و اضطراب شده‌اند و دیگر مثل سابق شوروشوق زندگی ندارند؛ اما باید کمی به خود کمک کنیم و با وجود تمام مشکلات، از زندگی لذت ببریم. در این مقاله ، روش‌هایی را پیشنهاد می‌کنیم که کمک می‌کنند با وجود همه‌گیری ویروس کرونا و پیامدهای آن، از زندگی لذت ببریم.

آندره بونیور، روان‌شناس بالینی و نویسنده، می‌گوید: «مردم مجبور نیستند تا زمان پیداشدن درمان کرونا همیشه با محدودیت‌های شدید زندگی کنند، اما باید بپذیریم که مجبوریم با وضعیتی جدید زندگی کنیم که کار ساده‌ای نیست.» بونیور می‌گوید بیشتر ما به‌دلیل زندگی با تهدید یکی از بیماری های ویروسی کشنده، اضطراب و استرس زیادی را تحمل می‌کنیم. «بلاتکلیفی» این وضعیت را بدتر می‌کند، چون نمی‌توانیم به خودمان بگوییم که پایانی برای این وضع وجود دارد.

سوزان سویفت، روان‌شناس بالینی می‌گوید: «بشر عادت به برنامه ریزی و پیش‌بینی خطرات دارد. ما می‌خواهیم بر آنچه اتفاق می‌افتد کنترل داشته باشیم و زمانی که چنین اتفاقی نمی‌افتد، تحمل شرایط برایمان بسیار دشوار می‌شود.»

۱. اکنون بر واقعیت تمرکز کنید

دکتر سویفت معتقد است اگر از این شرایط چیزی آموخته باشیم، این است که همه‌چیز می‌تواند به‌طور مداوم تغییر کند. به نظر می‌رسد این همه‌گیری هرگز پایان نمی‌یابد، اما تمرکز روی جنبه‌های منفی شرایط فعلی باعث نمی‌شود که حالتان بهتر شود.

طبق گفته دکتر سویفت، طبیعی است که درمورد شرایط محتمل پیش رو فکر و برنامه‌ریزی کنیم؛ اما گاهی ناامید می‌شویم و حس می‌کنیم در وضعیت بسیار دشوار و بغرنجی گیر افتاده‌ایم. چنین حالتی و فاجعه‌انگاری شرایط موجود واکنش و پاسخ بدن شما به اضطراب و نگرانی است. مدیریت روزمرۀ «آنچه الان اتفاق می‌افتد» باعث می‌شود احساس کنید کنترل بیشتری بر امور دارید.

دکتر سویفت می‌گوید: «به‌چالش‌کشیدن و چهارچوب‌بندی مجدد افکارِ استرس‌زا به تلاش زیادی نیاز دارد؛ اما موفقیت در این کار کمکتان می‌کند با دید مثبت‌تر و امیدوارکننده‌تری به شرایط موجود نگاه کنید.»

۲. واقعیت‌ها را بدانید، اما انعطاف‌پذیر باشید

وقتی پاسخی برای پرسش‌هایی از قبیل «بچه‌ها باید به مدرسه بروند؟» یا «لازم است به اداره بروم؟» وجود ندارد، برنامه‌ریزی برای آینده غیرممکن یا دست‌کم دشوار می‌شود. بونیور معتقد است بهترین راه برای کنارآمدن با این وضعیت تمرکز بر واقعیت‌ها و در عین حال انعطاف‌پذیربودن است.

واقع‌گرایانه به احتمال‌های ممکن فکر کنید؛ برای مثال، بازگشت به مدرسه چه مزایا و معایبی دارد؟ چه تصمیماتی برای خانواده من ممکن و چه تصمیماتی غیرممکن است؟ شرایط و ویژگی‌های خانوادگی خودتان را در نظر بگیرید و این موضوع را به خانواده‌های دیگر نیز تعمیم دهید.

باید در برابر تغییر انعطاف‌پذیر باشید. بونیور می‌گوید: «اشکالی ندارد در صورت تغییر شرایط و داده‌ها، ذهنیت و نظر خود را تغییر دهید. اگر درمورد چیزی مشاوره یا نظری دریافت کردید که باعث شد شرایط و مشکلات را از منظر دیگری ببینید، باید انعطاف به خرج دهید؛ برای مثال، ممکن است دریابید که فرزند شما با مدل مدرسه ترکیبی (حضوری و آنلاین) مشکل دارد و باید روش دیگری را امتحان کند.

۳. برنامه روزمره ثابت ایجاد کنید

بونیور معتقد است داشتن برنامه روزمره باعث آرامش روحی ما می‌شود، چون انرژی ذهنی را برای تمرکز روی کارهای دیگر آزاد کند. شاید به نظر برسد همه‌چیز از کنترلتان خارج است، اما چند راه وجود دارد که بتوانید دوباره به یک برنامه ریزی روزانه دست یابید؛ مثلا تصمیم بگیرید هر روز در چه ساعتی ناهار بخورید و در تقویم روی این یک مورد قلم بکشید تا مجبور نشوید درباره چنین مسئله کم‌اهمیتی فکر کنید.

به‌گفته بونیور، کودکان نیز برنامه‌ریزی و پیش‌بینی امور را دوست دارند. کاری کنید احساس کنند آنچه می‌دانند، قرار است امروز اتفاق بیفتد. این برنامه‌ریزی، که می‌تواند به‌صورت ساعتی انجام شود، ممکن است نیازمند مرزگذاری باشد. فراموش هم نکنید که انتظار زیادی از بچه‌ها نداشته باشید! می‌توانید از رنگ‌ها برای ارتباط با کودکان استفاده کنید و به آنها بفهمانید که مشغول کار هستید؛ مثلا فنجان قرمز روی میز کار نشانه این است که مامان مشغول کار است و نباید مزاحم او شد. بیشتر والدین هر روز با چالش‌هایی مانند «بچه‌ها باید ساکت باشند، چون من باید کار کنم» روبه‌رو هستند. پس راهی برای جذاب‌شدن رابطه‌تان با بچه‌ها پیدا کنید.

۴. ارتباط خود با ارزش‌ها و خواسته‌هایتان را حفظ کنید

بونیور می‌گوید: «واقعا روزگار سختی است و کمتر کسی احساس شادی و خوشبختی می‌کند؛ اما این بدان معنا نیست که نمی‌توانیم با تکیه بر اهدافمان، به احساس رضایت از دستیابی به خواسته‌هایمان برسیم.» تحقیقات انجام‌شده در زمینه احساس شادی نشان می‌دهد فقط خوشی و لذت نیست که باعث خوش‌حالی ما می‌شود؛ ارتباط با احساسات عمیق‌تری مثل احساس رضایت از دستیابی به اهداف و خواسته‌ها هم ما را خوش‌حال می‌کند.
به این فکر کنید که مهم‌ترین ارزش‌های شما در این مدت چیست و چگونه می‌خواهید آن را به خانواده و دوستانتان منتقل کنید؛ مثلا اگر فرزند دارید، آنچه را می‌خواهید آنها در این دوران یاد بگیرند در نظر بگیرید. شاید فرزندان شما در این مدت چیزهای خوبی یاد گرفته‌اند: یاد گرفته‌اند با انجام کارهای مختلف در اداره خانه کمک کنند، غذا را خودشان بپزند یا اینکه چگونه بعد از مشاجره عذرخواهی و استرسشان را کنترل کنند. خود ما هم شاید احساس همدلی عمیق‌تری داشته باشیم و بخواهیم به سایر افراد جامعه کمک کنیم. تمامی این‌ها دستاوردهایی است که می‌تواند باعث خوش‌حالی ما شود.

۵. شکرگزار باشید و بر جنبه‌های مثبت تمرکز کنید

بر داشته‌های مثبت خود تمرکز کنید، نه بر آن چیزی که ندارید یا خوب نیست. اینکه زندگی ما را به سمتی می‌برد که روی آن تمرکز کرده‌ایم، حقیقت شگفت‌انگیزی است. می‌توانیم دفترچه‌ای برداریم و همۀ چیزهای خوب و مثبتی را که در زندگی داریم در آن بنویسیم. به خاطر این نعمت‌ها شکرگزار خداوند باشیم. یاد بگیریم جنبه‌های مثبت چالش‌های گذشته خود را بشناسیم و قدردان آن باشیم.

۶. اشکالی ندارد اگر ناامید می‌شوید

بیشترِ رویدادها و مهمانی‌هایی که منتظرشان بودیم، از سفرهای خانوادگی گرفته تا جشن عروسی یا فارغ‌التحصیلی، یا لغو شده‌اند یا به‌شکل بسیار محدود برگزار می‌شوند. اشکالی ندارد اگر ناراحت و غمگین باشید. ما از اتفاقات خوب و معنادار در زندگی‌مان هیجان‌زده می‌شویم و اینکه مجبور به ترک آنها شویم واقعا وحشتناک است. بدانید که احساسات شما درست است و اشکالی ندارد اگر احساس ناامیدی کرده‌اید.

به این فکر کنید که آن مراسم‌ها و رویدادها قرار بود چه‌چیزی برایتان به ارمغان بیاورد. شاید می‌خواستید برای دورشدن از کار و عوض‌شدن حال‌وهوایتان به سفر بروید یا شاید منتظر زمانی برای بودن کنار خانواده و اقوام بودید. راه‌هایی بیابید که بتوانید خواسته‌ها و نیازهای خود را (به‌شکل ایمن) رفع کنید. البته شاید جایگزین‌کردن برخی از این‌ها ممکن نباشد و مجبور شوید آنها را به بعد از همه‌گیری ویروس کرونا موکول کنید.

۷. به یاد داشته باشید که این نیز بگذرد

تصور کنید همه‌چیز سرانجام به پایان خواهد رسید و این روزهای سخت جایش را به روزهای بهتری خواهد داد. هیچ‌چیز دائمی نیست و برای همیشه ادامه ندارد، چه روزهای خوب و چه روزهای بد. اگر روزهای بدی را سپری می‌کنیم، باید بدانیم که قرار نیست تا ابد ادامه داشته باشد. این ما را امیدوار نگه می‌دارد.

۸. تحرک داشته باشید

ورزش، تغذیه و خواب خوب و راحت سلامت بدن را تقویت می‌کنند که خیلی هم مهم است؛ اما باید مراقب روح و روانمان نیز باشیم و از اهمیت سلامت روان غافل نشویم. تمرین کنیم قضاوت نکنیم و همه را جوری که هستند بپذیریم، لبخند بزنیم، بخندیم، خوش بگذرانیم، مقایسه نکنیم، خواسته‌هایمان را کم کنیم، دوباره با طبیعت ارتباط برقرار کنیم، به موسیقی گوش کنیم، خوشبختی را تجسم کنیم، چیزهای جدید یاد بگیریم، در کلاس موردعلاقه‌مان ثبت‌نام کنیم، خلاق باشیم و معانی جدید کشف کنیم. همه این موارد به تغذیه و پرورش روح ما کمک می‌کند.

۱۰. در لحظه زندگی کنید

گذشته‌ها گذشته است و برای تغییر آن هیچ کاری نمی‌توان انجام داد و آینده هنوز نرسیده است و هرگز نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم چه‌چیزی انتظارمان را می‌کشد؛ بنابراین باید لذت همین لحظه را دریابیم، چون یگانه چیزی است که در حال حاضر داریم. از ناهاری که با حال خوب می‌خوریم لذت ببریم و فکر گردشی را که بعدا می‌خواهیم برویم از ذهن بیرون کنیم. به‌جای فکرکردن به مشاجره‌ای که هفته پیش با همسایه داشتیم، از دوش آب گرم لذت ببریم. وقتی حوصله فرزندمان سر رفته، با او بازی کنیم و چک‌کردن ایمیل را به زمان دیگری موکول کنیم. گل‌ها را ببوییم و به آواز پرندگان گوش دهیم. زندگی همین لحظه است. هیچ‌کسی تضمین نکرده که ما فردا را می‌بینیم؛ پس از این لحظه‌ها لذت ببرید!

۱۱. درخواست کمک نشانه قدرت است

باور رایج این است که باید به‌تنهایی مشکلات و چالش‌های زندگی خود را رفع کنیم و در غیر این صورت، احساس ضعف می‌کنیم؛ اما درخواست کمک یکی از سخت‌ترین کارهاست و به شجاعت نیاز دارد؛ پس اگر انجام آن تا این حد دشوار است، توانایی انجام آن باید نشانه قدرت باشد.
در نگاه اول، شاید هدف بزرگی به نظر برسد که رسیدن به آن دشوار است؛ اما واقعا این‌طور نیست. ما باید هدف بزرگ را به هدف‌های کوچک‌تر تقسیم کنیم. برای رسیدن به هدف بزرگ، باید به اهداف کوچک‌تر برسیم و به‌خاطر دستیابی به آنها به خودمان جایزه دهیم. باید به‌خاطر این موفقیت احساس خوشبختی کنیم و سپس به‌سراغ هدف بعدی برویم. در این مسیر، اگر با موانعی مواجه شدیم، به یاد داشته باشیم که همیشه می‌توانیم از دیگران کمک بگیریم.

۱۲. بدانید که تنها نیستید

زندگی با احساسات کنونی‌مان ممکن است چالش‌برانگیز باشد؛ اما دانستن این موضوع که همه ما باهم و کنار هم هستیم، باعث آرامش خاطر در انسان می‌شود. همه ما در این شرایط دشوار باهم هستیم. واکنش‌ها و مشکلات هر کسی متفاوت است، اما همه ما تحت‌تأثیر مشکلات ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا قرار داریم. دانستن اینکه تنها نیستید و این فقط مشکل شما نیست، دلگرم‌کننده است.

۱۳. بین زندگی شخصی و کار خود مرزبندی کنید

با توجه به اینکه هنوز بیشتر ما دورکاری می‌کنیم، ممکن است تعادل بین کار و زندگی شخصی از بین رفته باشد. کار کِی تمام می‌شود؟ زندگی کِی شروع می‌شود؟ احتمالا جواب این سؤالات برایتان مبهم باشد و دیگر مرزی بین این دو وجود نداشته باشد. برای نجات از این وضعیت، باید فضای فیزیکی جداگانه‌ای برای کار ایجاد کنید تا با خروج از آن، بتوانید به زندگی شخصی خود برگردید.

و سخن آخر

در هر برهه از زندگی، انسان با مشکلات زیادی روبه‌روست. همه‌گیری ویروس کرونا این روزها درد مشترک تمام مردم دنیاست. باید سعی کنیم به سلامت از این دوران گذر کنیم. نباید منتظر اتفاقی خارق‌العاده باشیم که شادی را برایمان به ارمغان بیاورد. خوشبختی و شادی را در چیزهای به‌ظاهر کوچک مثل سالم‌بودن خود و عزیزانمان بیابیم، در لحظه زندگی کنیم، هدف‌های کوچک داشته باشیم و سعی کنیم امید را در دل‌هایمان زنده نگه داریم.