ام اس (MS)

برای فهم بهتر بیماری MS ساختار اعصاب را در بدن به صورت سیم تلفن در نظر بگیرید. اعصاب مانند سیم‌ها از دو بخش تشکیل می‌شوند.ماده انتقال دهنده و عایق. در یک سیم، ماده انتقال‌دهنده (رسانا) فلز و عایق پلاستیک است. در اعصاب، ماده انتقال دهنده، سلول‌های عصبی و عایق موادی است که (میلین) نامیده می‌شود میلین مخلوطی از چربی و پروتئین است.

در واقع ماده‌ای دی‌الکتریک است که به شکل لایه‌ای اطراف سلول‌های عصبی را فرا گرفته و پیام‌های عصبی را در طول اعصاب منتقل می‌کند. وجود این ماده برای عملکرد صحیح سیستم عصبی ضروری است. MS میلین را تخریب می‌کند، با تخریب این ماده پلاک‌هایی بر روی اعصاب بوجود می‌آید. با گسترش این پلاک‌ها انتقال پیام‌های عصبی کند شده و با مشکل مواجه می‌شود که باعث بروز بیماری MS می‌شود.1

آیا کودکان هم به ام اس مبتلا می شوند؟

این بیماری که بصورت فقدان میلین و ایجاد پلاک های سفید متعدد در مغز است، گرچه در کودکان نادر است، شیوع کلی آن در سنین قبل از ۱۰ سالگی است.

این پلاک‌ها در مغز، اعصاب بینایی، ستون فقرات و همه‌‌ی آنچه با ارسال پیام‌های عصبی و در نتیجه عملکرد کلی انسان مربوط است، قابل مشاهده خواهد بود.1

علائم MS کودکان و نوجوانان

علائم MS بستگی به این دارد که کدام عصب تحت تأثیر قرار گرفته باشد. از آنجا که آسیب میلین می تواند بر روی هر قسمت از سیستم عصبی مرکزی تأثیر بگذارد، علائم ام اس غیر قابل پیش بینی بود و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در کودکان، ام اس تقریباً همیشه از نوع عود کننده و بهبود دهنده است.

این بدان معناست که این بیماری به طور متناوب بین عود و بازگشت بیماری با علائم جدید و دوره بهبودی که فقط علائم خفیف یا بدون آن وجود دارد، بروز پیدا می کند.

این علایم می توانند روز ها تا هفته ها ادامه داشته و بهبودی ماه ها یا سال ها به طول انجامد. در نهایت، بیماری می تواند به ناتوانی دائمی تبدیل شود.

اکثر علائم MS کودکان همان علایم بزرگسالان است، از جمله:

ضعف

لرزیدن

لکنت زبان

مشکلات تعادل

مشکل در راه رفتن

مشکلات کنترل روده و مثانه

اسپاستیسیته (انقباض مداوم عضله)

سوزن سوزن شدن و بی حسی در اندام ها

مشکلات چشمی، از جمله از دست دادن بینایی، درد با حرکت چشم و دو بینی

معمولاً علائمی مانند ضعف، بی حسی و سوزن سوزن شدن و از دست دادن بینایی هر بار فقط در یک طرف بدن اتفاق میفتد.

اختلالات خلقی اغلب در کودکان مبتلا به ام اس رخ می دهد. افسردگی شایع ترین علائم روانی در کودکان مبتلا به ام اس است که در حدود 27 درصد از کودکان مبتلا به ام اس وجود دارد.

سایر شرایط احتمالی ام اس در کودکان، عبارتند از:

اضطراب

اختلال هراس

اختلال سازگاری

اختلال دو قطبی

تقریباً 30 درصد کودکان مبتلا به ام اس دارای اختلال شناختی یا تفکر هستند. فعالیت هایی که در این کودکان بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند، عبارتند از:

حافظه

میزان تمرکز و توجه

پردازش اطلاعات و یادگیری

سرعت و هماهنگی انجام کارها

عملکردهای اجرایی مانند برنامه ریزی، سازماندهی و تصمیم گیری

برخی از علائم در کودکان بیشتر دیده می شود اما در بزرگسالان نادر هستند، از جمله:

تشنج

بی حالی.2

عوامل موثر در بیماری MS

علت اصلی آن ناشناخته است ،موارد ذکر شده همگی بعنوان فرضیه مطرح است، عواملی کلیدی زیادی وجود دارند که بنظر می‌رسد با پیشرفت بیماری MS در ارتباط باشند، این عوامل عبارتند از:

۱- ژنتیک

گرایشات ارثی که در خانواده وجود دارند می‌توانند بعنوان یکی از عوامل خطر ابتلا به بیماری MS باشند. مطالعات نشان داده است که در خانواده‌های دارای دوقلوهای یکسان. تقریباً ۲۵ درصد از افرادی که دوقلوهای یکسان با بیماری MS داشته‌اند. نهایتاً خودشان نیز دچار این بیماری شده‌اند.

شیوع MS در میان انسان‌ها یک درصد هزار است در حالی‌که شیوع این بیماری در میان انسان‌‌هایی که در اقوام درجه یک آنها از والدین، فرزندان، خواهر و برادر سابقه MS وجود دارد، ۵تا۳ درصد است.

اگرچه نمی‌توان خانواده‌ای را که در آن متولد می‌شویم را تغییر دهیم ولی متخصصان امید دارند که با آموزش به افرادی که در خانواده‌شان تاریخچه‌ MS وجود دارد، بتوانند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهند.

۲- ویروس‌ها

ویروس(EBV)، نوعی ویروسی است که به MS مربوط می‌شود ولی قطعاً به‌عنوان یکی از دلایل MS نیست. EBA یک ویروس بسیار رایج است. مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها درآمریکا گزارش داده است که ۹۵درصد از مردمی که در آمریکا بین ۳۵ تا ۴۰ سال سن دارند، این ویروس را قبلا در زندگی‌شان داشته‌ اند.

در کودکان این ویروس به‌صورت یک سرماخوردگی وجود دارد، غیر ممکن است که کاملاً از در معرض قرار گرفتن یک همچین ویروس شایعی جلوگیری کرد.مگر اینکه کاملا از جامعه دوری گزید.

به هر حال جلوگیری از تماس با افرادی که بیمار هستند و شستشوی مداوم دستها در طول فصل تب و سرماخوردگی و بعد از سفر با هواپیما و دیگر وسایل حمل و نقل عمومی از روش‌هایی است که از ابتلا به این ویروس جلوگیری می‌کند. اگرچه جلوگیری از عفونت‌های ویروس ممکن است شما را در مقابل MS محافظت کند و یا نکند، سالم ماندن مطمئناً کیفیت زندگی شما را بهبود می‌بخشد.

۳- جغرافیا

MS در آمریکای شمالی، بخش‌های جنوبی استرالیا و شمال اروپا شیوع بیشتری دارد. در واقع هرچه از خط استوا دورتر شویم، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر می‌شود. این بدان معنی نیست که باید به مناطقی با آب و هوای گرمتر مهاجرت کرد. ارتباط بین ویتامین D که به ویتامین نور خورشید معروف است و MS می‌تواند توضیحی باشد برای اینکه مناطق نزدیک‌تر به استوا میزان کمتری از ابتلا به MS را دارند.

تحقیقات نشان داده است که ویتامین‌D که بدن انسان در پاسخ به نور خورشید تولید می‌کند می‌تواند نقش مهمی در محافظت انسان در برابر بیماری MS داشته باشد.

هنوز مشخص نشده است که آیا استفاده از مکمل‌های ویتامین D فایده‌ یکسانی با قرار گرفتن در معرض نور خورشید داشته باشند. در هر صورت ویتامین D به ارتقای عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و ممکن است در جذب کلسیم به بدن نیز موثر باشد.

بزرگ‌ترین عامل مرتبط با رژیم غذایی در جلوگیری از MSویتامین D می‌باشد. مطالعات بسیاری وجود داردکه ثابت می‌کند مقادیر بالای ویتامین D که در شیر و دیگر تولیدات غلات وجود دارد با خطر ابتلای کمتری به بیماری MS مرتبط است.3

درمان بیماری ام اس در کودکان و نوجوانان

اگرچه هیچ درمانی برای بیماری ام اس وجود ندارد، اما درمان هایی با هدف کاهش عوارض و بازگشت علائم و کند شدن روند پیشرفت بیماری وجود دارد:

علائم خاص را می توان با مصرف داروها برای بهبود کیفیت زندگی درمان کرد.

استروئیدها می توانند التهاب را و طول و شدت بازگشت علائم را کاهش دهند.

اگر استروئیدها موثر واقع نشوند یا بیمار نتواند آنها را تحمل کند، از تبادل پلاسما که آنتی بادی های حمله کننده به میلین را از بین می برد، می توان برای درمان عود بیماری استفاده کرد.

فعالیت های فیزیکی، شغلی و گفتار درمانی نیز می تواند برای کودکان مبتلا به ام اس مفید باشد.2

پینوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.pezeshket.com
3.www.farzandportal.ir