تومورهای مغزی کودکان

تومورهای مغزی کودکان، توده ها یا رشد سلول های غیر طبیعی در مغز کودک یا بافت و ساختارهایی در نزدیکی آن هستند. درمان و احتمال بهبودی (پیش آگهی) به نوع تومور، محل قرارگیری آن در مغز، میزان شیوع آن و همچنین سن و سلامت عمومی کودک بستگی دارد.

از آنجا که به طور مداوم درمان و فن آوری جدید در حال رشد و توسعه هستند، این امکان وجود دارد گزینه های مختلف درمانی هم برای آن ها وجود داشته باشد.

درمان تومورهای مغزی در کودکان به طور معمول با درمان تومورهای مغزی در بزرگسالان کاملاً متفاوت است، بنابراین به دست آوردن تخصص و تجربه متخصصان کودکان در علوم اعصاب و سرطان بسیار مهم است.1

انواع تومورهای مغزی کودکان

انواع مختلفی از تومورهای مغزی کودکان وجود دارند که برخی غیر سرطانی (خوش خیم) و برخی دیگر سرطانی (بدخیم) هستند.

برخی از شایع ترین انواع این تومورها، عبارتند از:

گلیوما

اپاندیموما

پینوبلاستوما

مدولوبلاستوما

کرانیوفارنژیوما

تومورهای جنینی

پلوروس کوروئید کارسینوما.1

تومور مغزی در کودکان با چه علائمی ظاهر می شود؟

تومورهای مغزی علاوه بر اینکه بر مغز و اجزای آن فشار می آوردند می توانند بر عملکرد بدن تاثیر بگذارند و سبب بروز علائم شدیدی در کودک می شوند. البته علائم تومور مغزی برحسب نوع و محل قرارگیری در مغز متفاوت است. اما در اکثر کودکان این بیماری با علائمی خاصی از قبیل موارد زیر همراه است:

سردرد

از مهم ترین و اصلی ترین نشانه تومور مغزی در کودکان، سردرد است. در اغلب موارد کودکان برای اولین بار اینگونه سردردها را تجربه می کنند. اینگونه سردردها عموما صبحگاهی هستند و به دلیل فشار بیش از حد به بافت و استخوان جمجمه حاصل می شود.

تشنج

تشنج بی سابقه یکی از مهم ترین نشانه هایی است که اغلب والدین هنگام مراجعه به جراح مغز و اعصاب آن را بازگو می کنند. اصولا این کودکان از قبل به هیچ وجه سابقه تشنج و حملات تشنجی را نداشته اند و به یکباره و در حالی که هیچ ضربه ای به سر آنها وارد نشده به حملات تشنجی مبتلا می شوند.

اختلال در حفظ تعادل و راه رفتن

تومورهای مغزی در کودکان علاوه بر مشکلات مغزی و اختلال در عملکرد مغز، بر بسیاری از عملکردهای بدن همچون راه رفتن و حفظ تعادل نیز تاثیر می گذارد و این علائم و ضعف های جسمانی در صورتی بهبود می یابد که تومورها به کامل از مغز کودک خارج شود.

اختلالی در تاری دید و بینایی

وجود یک تومور در ناحیه پشت چشم کودک می تواند حرکت چشم را محدود کند و به عصب های ناحیه بینایی آسیب وارد کند. علاوه بر تومورهای ناحیه پشتی چشم برخی تومورهای مغزی در کودکان نیز هستند که با ایجاد فشار در جمجمه سبب تاری درد و دو بینی در کودک می شوند.

اختلال در شنوایی

عموما وجود چنین نشانه ای در کودکان به دلیل تومور عصب شنوایی است که اینگونه تومورها نه تنها سبب فلج صورت و ناشنوایی در کودک می شود بلکه اگر به اندازه کافی رشد کند می تواند به مغز فشار بیاورد و زندگی بیمار را تحت تاثیر قرار دهد.

تغیییرات خلق و خو و شخصیتی کودک

اصولا والدین کودک زمانی که به متخصص مغز و اعصاب مراجعه می کنند؛ متوجه تغییر رفتار کودکشان هستند و در کنار تمامی علائم مربوط به تومور مغزی از وجود چنین تغییراتی نیز در کودک خود شاکی هستند. بروز چنین اختلالی در کودکان کاملا طبیعی است و به دلیل فشار زیادی است که تومور به مغز کودک وارد می کند.2

علت تومورهای مغزی کودکان

پزشکان از علت بروز تومورهای مغزی آگاه نیستند، اما محققان معتقدند که این عارضه ممکن است علت ژنتیکی و زیست‌محیطی داشته باشد. در برخی از کودکان مبتلا به بیماری‌های ژنتیکی خاص، احتمال رشد تومورهای مغزی بیشتر است. بیماری‌هایی مانند نوروفیبروماتوزیس، بیماری فون هیپل لینداو و سندرم لیفرامونی همگی با خطر بالای تومورهای مغزی مرتبط هستند.3

تشخیص تومورهای مغزی کودکان

پزشک پس از مشکوک شدن به ابتلای کودک به تومور مغزی، یک معاینه کامل عصبی انجام خواهد داد و بررسی‌های تصویربرداری از مغز را تجویز می‌کند: یک سی‌تی‌اسکن (توموگرافی کامپیوتری)، ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا احتمالاً هر دو).

این بررسی‌ها به پزشک اجازه می‌دهد تا درون مغز را مشاهده کرده و نواحی غیرطبیعی را شناسایی کند. اگرچه این تصویربرداری‌ها بدون درد هستند، اما کودک باید در حین انجام آن کاملاً بی‌حرکت باشد. بعضی از کودکان، به‌ویژه کودکان سنین پایین‌تر، باید آرام نگه داشته شوند.

چنانچه مطالعات تصویربرداری یک تومور مغزی را نشان دهند، احتمالاً عمل جراحی گزینه بعدی خواهد بود. یک جراح مغز و اعصاب اطفال سعی می‌کند تا تومور را خارج سازد؛ اگر خارج‌سازی کامل امکان‌پذیر نباشد، برداشتن بخشی از تومور سر یا نمونه‌برداری (برداشتن یک نمونه جهت بررسی) ممکن است انجام شود.

نمونه تومور در زیر میکروسکوپ مورد آزمایش و بررسی قرار می‌گیرد تا مشخص شود که تومور از چه نوعی است و آیا درجه پایین یا درجه بالا می‌باشد. با استفاده از این اطلاعات، پزشکان می‌توانند بهترین برنامه درمان را برای یک کودک مبتلابه تومور مغزی ترتیب دهند.3

درمان تومورهای مغزی کودکان

درمان تومور مغز کودکان بستگی به نوع، اندازه و محل تومور و همچنین سن و سلامت کلی کودک دارد.

عمل جراحی

اگر تومور در مکانی مناسبی قرار دارد که به راحتی قابل دسترس است جراح می تواند تومور را به طور کامل جراحی کرده و از بین ببرد.

در برخی موارد، تومورها کوچک هستند و جراح به راحتی می تواند آن ها را از اطراف بافت مغز جدا کند. اما در برخی موارد ممکن است جدا کردن تومور از بافت غیر ممکن و سخت باشد و یا کلا تومور در نزدیکی مناطق حساس در مغز قرار گرفته که جراحی در این منطقه خطرناک است. در این شرایط جراح تا جایی که بتواند تومور را از بین می برد.

پرتودرمانی سنتی

پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه X یا پروتون برای از بین بردن سلولهای توموری استفاده می کند. پرتودرمانی می تواند از دستگاهی خارج از بدن (پرتوی خارجی پرتوهای) ناشی شود، یا در موارد بسیار نادر، اشعه را می توان در داخل بدن نزدیک به تومور مغز (براکی تراپی) قرار داد.

پرتوهای خارجی می توانند دقیقاً بر ناحیه مغز کودک که تومور در آن قرار دارد، متمرکز شوند و یا می توانند به طور کامل بر کل مغز تابیده شوند. تشعشعات کامل مغز اغلب در معالجه سرطانی که از قسمت های دیگر بدن به مغز انتشار یافته است، کاربرد دارد.

پروتون درمانی

پروتون تراپی تنها در تعداد محدودی از مراکز بهداشتی و درمانی انجام می گیرند که در این روش دوز دارو های هدفمند بیشتری از تشعشع به تومورهای مغزی تابیده می شود. پروتون تراپی میزان تابش اشعه در بافت های سالم اطراف را به حداقل می رساند و اثرات جانبی کوتاه مدت و طولانی مدت و احتمال ابتلا به سرطان های جدید را کاهش می دهد.

جراحی رادیولوژی

عمل جراحی پرتونگاری با استفاده از پرتوهای پرتودرمانی، به شکل بسیار متمرکز برای از بین بردن سلول های تومور در یک ناحیه بسیار کوچک استفاده می شود. انواع مختلفی از فن آوری وجود دارد که در پرتودرمانی برای تمرکز اشعه استفاده می شود. در جراحی رادیولوژی معمولاً بیمار می تواند در همان روز به خانه برود و نیازی به بستری شدن بیمار ندارد.

شیمی درمانی

شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول های توموری استفاده می کند. اگرچه این داروها می توانند به صورت خوراکی به صورت قرص مصرف شوند، اما در کودکانی که دارای تومور مغزی کودکان هستند، این داروها معمولاً به داخل ورید تزریق می شوند (شیمی درمانی داخل وریدی).

بسیاری از داروهای شیمی درمانی در دسترس هستند و گزینه ها به نوع سرطان بستگی دارد. عوارض شیمی درمانی به نوع و دوز دارو بستگی دارد. عوارض جانبی کلی شیمی درمانی شامل تهوع، استفراغ، ریزش مو و کاهش تولید سلول های خونی است.

دارو درمانی هدفمند

درمان های دارویی هدفمند بر ناهنجاری های خاص موجود در سلول های سرطانی تمرکز دارند. این روند درمانی با مسدود کردن این ناهنجاری ها، می تواند باعث مرگ سلول های سرطانی شود.

به عنوان مثال، یک داروی درمانی هدفمند که برای درمان نوعی از سرطان مغز به نام گلیوما درجه پایین استفاده می شود، بواسیزوماب (آواستین) است. این دارو که از طریق ورید تجویز می شود، تشکیل رگ های خونی جدید را متوقف می کند، خون رسانی به یک تومور را قطع می کند و سلول های تومور را می کشد.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drsheikhi.com
3.www.drsheykholeslami.com