آلفرد نوبل ، دینامیت و جایزه نوبل (3)
تهیه کننده : محمود کریمی شرودانی
منبع : راسخون
منبع : راسخون
جایزه صلح نوبل
وقتي نگاهي به فلسفه جايزه صلح نوبل مي اندازيم مي بينيم که جايزه نوبل بر اساس وصيت آلفرد نوبل به شخصي داده مي شود که براي ايجاد برادري در ميان ملتها و انحلال يا کاهش نيروهاي نظامي يا برگزاري يا حمايت از همايشهاي صلحطلبانه بزرگترين و بهترين کار را انجام دهد.
با اهداي اولين جايزه صلح نوبل درسال 1904 کميته نوبل نروژ تشکيل شد. پنج عضو اين کميته توسط پارلمان نروژ (استورتينگت) منصوب ميشوند و انجام امور مقدماتي مربوط به داوري و نيز اهداي جايزه صلح نوبل بر عهده اين کميتهاست پس از اتمام مهلت اعلام نامزدي، يک کميته موارد نامزدي را جمعآوري ميکند تا به فهرست اوليهاي که از 200نامزد تشکيل شده برسد اين فهرست براي کارشناسان منتخب در حوزه کار هر يک از نامزدها ارسال ميشود تا اينکه فهرست مذکور به 15 نامزد نهايي محدود شود پس از آن گزارشي را به انضمام نظرات مربوطه تهيه ميکند و آنرا به آکادمي يا بر حسب زمينه جايزه به ديگر نهاد مربوطه ميفرستد.
انتخاب و معرفي افراد براي دريافت جايزه صلح نوبل محدود است به طوريکه براساس قوانين نوبل تنها شخصيت هاي سياسي، استادان و برندگان پيشين جايزه صلح نوبل، اجازه دارند اشخاص را براي دريافت اين جايزه، پيشنهاد داده و معرفي کنند.
درحاليکه آلفرد نوبل وصيت کرد جايزه صلح را به کساني بدهيد که بهترين ها را براي بشريت به ارمغان بياورد پنجاه سال است که کميته نوبل جايزه صلح را به جنگ افروزان مي دهد .
مروري گذرا به فهرست کساني که بعد از پايان جنگ جهاني دوم و در طول پنجاه و چند سال اخير يعني بعد از تشکيل رژيم صهيونيستي جايزه صلح نوبل را دريافت کرده اند نشان مي دهد نه تنها کميته نوبل بر اساس وصيت آلفرد نوبل عمل نکرده بلکه برعکس اين جايزه را به افرادي داده است که خود نقش مؤثري در جنگ افروزي ها و کشتار مردم بيگناه داشته اند همچنين مي توان دريافت افرادي که اين جايزه دريافت کرده اند ويژگي هايي از جمله پذيرفتن حاکميت بي قيد و شرط نظام سرمايه داري غرب،مخالفت با جهان اسلام و جنبش هاي آزاديخواه و استقلال طلب وتاييد جنايات وحشيانه رژيم صهيونيستي را دارا بوده اند.
جيمي کارتر، رئيس جمهور اسبق آمريکا که دستور قتل عام مردم مظلوم ايران در جريان انقلاب اسلامي از جانب او به شاه مخلوع ابلاغ شده بود و به اعتراف مقامات آمريکايي، جنگ تحميلي عراق عليه ايران با حمايت همه جانبه آمريکا و رژيم صهيونيستي در دوران رياست جمهوري او صورت پذيرفته بود جايزه صلح نوبل را در سال2002 دريافت کرد.
ياسرعرفات رهبر ساف، تا زمانيکه عليه اشغالگران صهيونيست مبارزه مي کرد به عنوان يک تروريست معرفي مي گرديد ولي بعد از آنکه در نشست پنهان «اسلو»، تسليم در برابر رژيم صهيونيستي را پذيرفت وبه ملت فلسطين خيانت کرد به او جايزه صلح نوبل را در سال1994 دادند.
انور سادات رئيس جمهورمصر، هنگامي که در کنار جمال عبدالناصر با رژيم صهيونيستي مبارزه مي کرد، يک جنگ طلب معرفي مي گرديد که قصد بر هم زدن آرامش و ثبات منطقه را دارد ولي بعد از سازش در«کمپ ديويد» و همراهي با رژيم صهيونيستي نه تنها لقب مرد صلح را گرفت بلکه به عنوان مبارزي شجاع که براي صلح و ثبات تلاش مي کند معرفي گرديد و جايزه صلح نوبل رادرسال1978گرفت.
اسحاق رابين نخست وزيررژيم صهيونيستي و مناخيم بگين نخست وزير اسبق اين رژيم از جمله کساني هستند که علي رغم جنايات بي شمار و هولناک در فلسطين اشغالي و انجام دهها عمليات تروريستي عليه زنان و مردان و کودکان بي گناه فلسطيني، با عنوان تلاش کنندگان براي برقراري صلح جايزه صلح نوبل را در سالهاي 1978و 1994 دريافت کردند.
در سال 1986 کميته نوبل، جايزه صلح نوبل را به «الاي ويسل»صهيونيست معروف آمريکايي داد ويسل هم به دشمني شديد با مسلمانان و مخصوصاً مردم فلسطين شناخته مي شد و از حاميان پروپاقرص رژيم صهيونيستي بود دادن اين جايزه به اين فرد آنقدر غير واقعي و برخلاف وصيت آلفرد نوبل بود که اعتراضات گسترده اي را در پي داشت حتي سفارت وقت جمهوري اسلامي ايران در نروژ با ارسال نامه اي به کميته صلح نوبل به اين اقدام اعتراض کرد و سفير کشورمان از حضور در مراسم اعطاي جايزه به «الاي ويسل» خودداري ورزيد اما همچنان اين کميته با بي توجهي به اين اعتراضات و بر اساس اهداف سياسي خود اين جايزه را به وي اهدا کرد.
هنري کيسينجر از سياستمداران کهنه کار آمريکا و وزير خارجه اسبق آمريکا که به خاطر حمايت هاي بي چون و چرا و گسترده اش از رژيم صهيونيستي به «سايه موشه دايان» معروف بود، در سال 1973جايزه صلح نوبل را دريافت کرد، اعطاي اين جايزه به کيسينجر به اندازه اي دورازانتظار بود که «هنري کوماگر» مورخ شهير آمريکايي در اين باره اعلام کرد:اعطاي جايزه صلح نوبل به کيسينجر از روي گمراهي است و به نظر من ناديده گرفتن نقش کيسينجر در جنگ ويتنام، يعني رفتاري که نه فقط غيرقانوني بلکه عميقاً وحشيانه و خلاف اصول اخلاقي بوده است، باعث مي شود که دست زدن به اينگونه جنگ ها مجاز جلوه داده شود گويا کميته صلح نوبل مي خواهد که ما اين اقدامات را تأييد کنيم و عاملان آن را به فراموشي بسپاريم.
شيرين عبادي هم در سال 2003 جايزه صلح نوبل را دريافت کرد همزمان با اعطاي اين جايزه به شيرين عبادي، يکي از دست اندرکاران کميته نوبل در پاسخ به اين سؤال که طي چند ماه اخير در محافل نزديک به اين کميته، سخن از اعطاي جايزه صلح نوبل به پاپ، رهبر کاتوليک هاي جهان در ميان بود، گفت: مخالفت پاپ با همجنس بازي، مخالفت با روابط جنسي قبل از ازدواج و اعتراض او به سقط جنين، مردم نروژ را عصباني کرده بود و اين ناخشنودي مانع از اعطاي جايزه صلح نوبل به پاپ بوده است.درهمين حال، برخي از صاحبنظران اروپايي تأکيد کرده اند که مخالفت شديد پاپ با حمله آمريکا به عراق نيز در محروم شدن وي از دريافت اين جايزه نقش مؤثري داشته است.
اوباما و صلح نوبل
اين کميته درخصوص علت انتخاب اوباما براي دريافت جايزه صلح نوبل اعلام کرد: اين جايزه را بخاطر تلاش فوق العاده براي تقويت ديپلماسي بين المللي و ترغيب به همکاري ميان مردم به وي مي دهيم. ديپلماسي او بر اين اساس بنا شده که رهبران جهان، بايد مردم را بر اساس ارزش ها و عقايدي که اکثريت مردم جهان به آن اعتقاد دارند هدايت کنند.
مایکل استیل رئیس کمیته ملی جمهوری خواهان در این باره می گوید: "مایه تاسف است که درخشش بیش از حد ستاره رئیس جمهور باعث شده است تلاشهای خستگی ناپذیر افرادی که دستاوردهای قابل توجهی را در زمینه صلح و حقوق بشر کسب کرده اند تحت تاثیر قرار بگیرد."
براد بلیکمن راهبردنویس جمهوریخواه در امریکا در این باره می گوید: من فکر می کنم که این جایزه بیشتر به جای دستاورد وی به مشهور بودن وی داده شده است.
همچنین بر اساس یک نظرسنجی که در سایت اینترنتی شبکه تلویزیونی یورونیوز انجام شده است تنها بیست و پنج درصد از ساکنان اروپا با اعطای جایزه صلح نوبل به "باراک اوباما" رئیس جمهور آمریکا موافقند.
اوباما در حالي برنده اين جايزه صلح شد که در مدت مسووليتش نيروهاي نظامي آمريکايي در افغانستان را افزايش داده است.
اوباما علي رغم ادعاهاي فرواني کار خاصي هم براي زندان هاي مخوفي چون گوانتانامو و اابوغريب و بگرام نکرد، جز آنکه اجازه انتشار اخبار آنها را از رسانه ها گرفت.
با توجه به روال ذکر شده تبعا سکوت اوباما در زمان جنگ 22 روزه غزه هم در اعطاي اين جايزه موثر بوده است.
اوباما در پي حوادث بعد از انتخابات رياست جمهوري ايران نيز بادخالت در امور داخلي ايران سعي کرد به اغتشاشات بيشتر دامن بزند.
وي در اظهارات خود ازمقابله با اغتشاشات به عنوان اقدامات خشونتآميز و غير منصفانه عليه آشوبطلبان نام برد و گفت: بايدآزادي بيان مورد احترام قرار گيرد و آمريکا در کنار تمام کساني است که در پي استفاده کردن از اين حقوق هستند.
همچنين کميته نوبل دليل ديگري براي انتخاب کردن اوباما براي دريافت جايزه صلح عنوان کرد و گفت: تلاش هاي اوباما براي تقويت موضع نهادهاي بين المللي و ترغيب به خلع سلاح هسته اي را نيز مورد تاکيد قرارگرفته است.
اين دليل در حالي از سوي کميته نوبل مطرح شده است که آمريکا و رژيم صهيونيستي خود معاهده منع گسترش سلاحهاي اتمي را امضا نکرده و هر روز با گسترش اين سلاح ها به تهديد ديگر کشورهاي جهان مي پردازند. البته اگر دلایل اینها باشند، که به جرج بوش باید دو جایزه صلح نوبل می دادند.
پس از اعلام نام اوباما به عنوان برنده این جایزه، جمهوري خواهان آمريکا، با انتشار بيانيه اي در سطح کنگره اعلام کردند که «دادن اين جايزه به اوباما خط پاياني است بر مشروعيت نوبل و از اين پس، مي توان تصور کرد که هر شخصيت سياسي يا چهره جنجالي و يا هر جنايتکار جنگي، مي تواند اين شانس را داشته باشد که مهمان جايزه 4.1 ميليون دلاري نوبل باشد.
جالبترين اظهارنظر را يک انجمن «حمايت از رنگين پوستان» در آمريکا داشته و آن اينکه گفته است: شايستگي اوباما براي دريافت اين جايزه، از آنجايي ناشي مي شود که او حامي سياهان است، زيرا ميشل اوباما، همسر رئيس جمهور، نوه زني است که در قرن گذشته به عنوان برده به مبلغ 475 دلار خريد و فروش شد!
جايزه صلح نوبل دست مايه اي براي سرپوش گذاشتن براقدامات جنگ افروزان
جایزه نوبل شیمی
جایزه نوبل اقتصاد
جایزه نوبل ادبیات
فرهنگستان سوئد به توزيع جايزهي نوبل و پرداخت کمکهزينه به افراد، مجلات و طرحهاي مربوط به روزنامهنگاري و مواردي از اين قبيل نيز ميپردازد. فرهنگستان اين کشور، هرساله سعي ميکند مبلغ ويژهاي را که برابر است با سه جايزهي نوبل در هرسال، به عنوان هزينهي کار واژهنامهي فرهنگستان مورد نظراختصاص دهد. اين هزينه از طريق پول اهداکنندگان و از راه درآمدي که امتيازات فرهنگستان براي انتشار روزنامهي داخلي دارد، تامين ميشود.
فرهنگستان سوئد، از 18 عضو تشکيل ميشود که براي تمام عمر، و توسط خود فرهنگستان، انتخاب ميگردند. يکي از اين اعضا، رئيس فرهنگستان است که ميتواند تا سن هفتاد سالگي در پست خود باقي بماند. براي هر شش ماه، يک مديرعامل و يک معاون مديرعامل، در نظر گرفته ميشود. تمام کساني که در مديريت فرهنگستان قرار دارند، عضو آن نيز هستند. اين بنياد در 9 ماه از سال، هر پنجشنبه، نشستي برگزار ميکند.
در 20 دسامبر که برابر است با تولد پادشاه سوئد، «گوستاو دوم»، در ساختمان بورس در «استکهلم»، يک جشن همگاني و باشکوه برگزار ميگردد. در آنجا، اعضاي جديد، در سر جاي خود مستقر ميشوند و در سخنرانيهاي خود، از اعضاي سابق فرهنگستان قدرداني بهعمل ميآورند.
فرهنگستان سوئد، زير نظر هيچ مقام و دستگاه دولتي قرار ندارد. حدود نيمي از اعضاي آن، نويسنده و اديب هستند و بقيه پشتيبان و نگهدارندهي ادبيات و آشنا بدان. در آغاز کار، در بين افراد فرهنگستان همخواني کامل در مورد توزيع جايزه در بخش ادبيات، وجود نداشت و آنها به اين مسئله آگاه بودند که در اين راه به دشواريها و انتقادهاي زيادي در مورد تصميم و انتخاب برندهي جايزه، برخواهند خورد.
اين بنياد، در ساختمان بورس، نزديک کاخ سلطنتي، در «استکهلم»، دفتر پذيرش و سالنهاي بزرگِ نشست دارد. محل مزبور، از ديرباز، يعني قرن 18، به برگزاري چنين نشستهايي اختصاص داشتهاست. در همان ساختمان، کتابخانهي معروف «نوبل» نيز وجود دارد.
فرهنگستان زبان، همچون ديگر موسسات توزيع جوايز ، از يک کميته شش نفره تشکیل شده که 5 نفر از آن ها عضو دايم و يک نفرعضو جانشين است که از محدودهي خود فرهنگستان، انتخاب ميگردند.
کميتهي نوبل، به کار بررسي آثار ادبي افرادي که به دريافت جايزهي ادبيات نايل ميشوند، نظارت ميکند و يک فهرست توضيحي نيز از نام کساني که نامزد جايزه هستند، فراهم ميآورد. رئيس کتابداران کتابخانهي نوبل، به عنوان منشي کميته، انجام وظيفه ميکند. او البته حق راي ندارد و جانشين او و نيز متخصص امور ادبي موسسهي نوبل، از چنين حقي برخوردار نيستند.
کميتهي نوبل، در ارتباط نزديک با همهي اعضاي فرهنگستان، کار خود را به انجام ميرساند. کار کميته، بررسي و گزارش آن، به شکل فهرست توضيحي از نويسندگان نامزد جايزه، داراي اهميت بسيار است. اما به هيچروي به معني آن نيست که فرهنگستان را به انتخاب برندهي جايزهي نوبل، مقيد سازد.
کتابخانهي نوبل، جزو موسسهي نوبل فرهنگستان سوئد است که بزرگترين کتابخانهي شمال اروپا، در زمينهي ادبيات داستاني است. اين کتابخانه با ديگر کتابخانههاي عمومي همکاري دارد بي آنکه هيچگونه کمکهزينهي دولتي يا منطقهاي دريافت کند. بودجهي کتابخانهي مورد اشاره، از سوي بنياد نوبل و فرهنگستان سوئد تأمين ميشود.
جایزه نوبل فیزیک
از سال ۱۹۰۱ تا سال ۲۰۰۷ به ۱۸۰ نفر جایزه اهدا شده است.
کنراد رونتگن نخستین برنده جایزه نوبل فیزیک بود.
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
مارتین اوانز، یکی از سه برنده سال ۲۰۰۷.
منابع تحقیق :
سایت روزنامه جام جم
siemorgh.com
centralclubs.com
ایرنا
Econews.ir
تابناک
Ebtekarnews.com
Wikipedia