علت بیماری منیر چیست و چگونه درمان میشود؟

بیماری منیر

بیماری منیر (Meniere’s disease) یک اختلال گوش داخلی است که می‌تواند موجب سرگیجه، وزوز گوش، گرفتگی گوش، و افت شنوایی شود. سندروم منیر معمولاً یکی از گوش‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما در 15 درصد از موارد هر دو گوش به آن مبتلا می‌شوند. این بیماری در هر سنی می‌تواند اتفاق بیفتد اما در افراد 40 تا 60 ساله رایج‌تر است.

نام این بیماری به پاس تلاش‌های یک پزشک فرانسوی به نام پراسپر منیر، بیماری منیر نامیده شد. او در سال 1861 علایم این بیماری را شرح داد و نخستین کسی بود که این علایم را به یک بیماری واحد نسبت داد.1

علائم و نشانه های بیماری منیر

اپیزود عود شونده و تکرار شونده سرگیجه.

احساس چرخش دارید که خود به خود شروع و متوقف می شود.

اپیزودهای سرگیجه بدون هشدار پدید می آیند و معمولا 20 دقیقه تا چند ساعت طول می کشد، اما نه بیش از 24 ساعت.

سرگیجه شدید می تواند موجب تهوع و استفراغ شود.

از دست دادن شنوایی.

افت شنوایی در بیماری منیر ممکن است به ویژه در اوایل دوران بارداری رخ دهد. در نهایت، بیشتر افراد دچار کم شنوایی دائمی می شوند.

زنگ در گوش (وزوز گوش). وزوز گوش درک صدای زنگ، وزوز، صدای بلند، صدای سوت زدن یا صدا زدن در گوشتان است.

احساس پری در گوش.

افراد مبتلا به بیماری منیر اغلب در گوش های آسیب دیده شان (سر و صدا) یا در کنار سرشان احساس فشار می کنند.

پس از یک دوره یا اپیزود، نشانه ها و علائم بهبود می یابند و ممکن است به طور کامل ناپدید شوند. دوره ها می توانند از هفته تا چندین سال اتفاق بیفتند.2

علت بیماری منیر

علت دقیق بیماری منیر هنوز برای پزشکان روشن نیست اما آن‌ها معتقدند تغییر در مایع کانال‌های گوش داخلی باعث این مشکل می‌شود. برخی نیز عوامل دیگری مانند ژنتیک، بیماری خودایمنی و حساسیت را دخیل می‌دانند.

مایع درون بخشی از گوش درونی به نام لابیرنت یا پیچال انباشته می‌شود و باعث اختلال در ارسال سیگنال‌ها به مغز و درنتیجه اختلال در حس شنوایی و سرگیجه می‌شود. این‌که چرا مایع در گوش جمع می‌شود مشخص نیست اما محققان نظریه‌های مختلفی دارند که عبارتند از:

عدم تخلیه درست مایع به دلیل انسداد یا ساختار غیرطبیعی گوش

واکنش خودایمنی (هنگامی که سیستم دفاعی بدن به سلول‌های سالم حمله می‌کند)

واکنش آلرژیک

عفونت ویروسی

وجود زمنیه‌های ژنتیکی

ضربه به سر

سردردهای میگرنی

ممکن است ترکیبی از این عوامل باعث بیماری منیر شود.1

تشخیص بیماری منیر

اگر علایم سندروم منیر را دارید باید به یک متخصص گوش مراجعه کنید. پزشک درباره علائم و سوابق پزشکی‌تان از شما سوالاتی می‌پرسد و سپس آزمایشات لازم را برای ارزیابی تعادل و شنوایی شما تجویز می‌کند. این آزمایشات شامل این موارد است:

آزمایش اودیومتریک (شنوایی‌ سنجی)

این آزمایش با هدف تشخیص افت شنوایی گوش آسیب‌دیده انجام می‌شود. در این آزمایش شما با قرار دادن یک هدفون روی گوش‌هایتان و گوش دادن به صداهای مختلفی که پخش می‌شود باید اعلام کنید که کدام صداها را می‌شنوید. همچنین ممکن است آواهای مشابهی برای شما پخش شود تا شنوایی‌سنج توانایی شما در تفکیک آن‌ها را ارزیابی کند.

الکترونیستاگموگرام

در این آزمایش شما در یک محیط تاریک قرار می‌گیرید و در حالی‌که هوای گرم و خنک از مجرای گوش‌تان عبور داده می‌شود حرکات غیرارادی چشمتان (که به آن نیستاگموس می‌گویند) به وسیله الکترودهایی که در اطراف آن‌ها قرار داشته شده است اندازه‌گیری می‌شود. هدف از این آزمایش سنجش تعادل شماست.

الکتروکوکلئوگرافی (ECOG)

این آزمایش پتانسیل‌های الکتریکی تولید شده در گوش میانی در واکنش به محرک‌های صوتی را اندازه‌گیری می‌کند تا مشخص شود آیا در حلزون گوش فشار بیش‌ازحد مایع وجود دارد یا خیر.

آزمایش صندلی چرخان

در این آزمایش شما روی یک صندلی چرخان می‌نشینید که توسط یک رایانه کنترل می‌شود. کارکرد این تست این است که نشان دهد آیا اختلال در تعادل و سرگیجه به گوش میانی مربوط است یا سیستم عصبی.

تست VEMP

این آزمایش حساسیت دهلیز گوش داخلی به صدا و واکنش شما به صداهای ناگهانی و بلند را می‌سنجد.

پوسچروگرافی

این نیز یک آزمایش برای سنجش تعادل جهت تشخیص بیماری منیر است. در این تست شما پس از پوشیدن یک کمربند شبیه کمربند صخره‌نوردی با پای برهنه روی یک پلتفرم می‌ایستید که می‌تواند در جهات مختلف حرکت کند. پزشک واکنش شما و تواناییتان در حفظ تعادل خود هنگام حرکت پلتفرم را ارزیابی می‌کند.

آزمون ویدیویی تکانه سر (VHIT)

در این آزمایش از تصاویر ویدیویی برای ارزیابی توانایی شما در فوکوس کردن و واکنش چشمانتان به حرکات ناگهانی استفاده می‌شود.

آزمون ABR

در تست ABR یا «واکنش شنوایی ساقه مغز» شما هدفون می‌گذارید و یک رایانه امواج مغزی شما را هنگامی که به صداهای مختلف واکنش نشان می‌دهید اندازه‌گیری می‌کند. معمولاً این تست برای کسانی که نمی‌توانند آزمون‌های شنوایی یا آزمایش‌های تصویربرداری دیگر را انجام دهند استفاده می‌شود (مانند نوزادان) و امروزه علاوه بر استفاده‌های دیگر مانند غربال‌گری شنوایی یکی از آزمایشات تشخیص بیماری منیر نیز به شمار می‌رود.

تصویربرداری

ممکن است پزشک برای شما تست‌های تصویربرداری دیگر مانند ام‌آرآی یا سی‌تی اسکن تجویز کند تا مطمئن شود دلیل علایم شما چیز دیگری غیر از بیماری منیر (برای مثال اختلالات مغزی، بیماری ام اس، تومور مغزی و … ) نیست.1

درمان منیر

اگرچه درمان قطعی وجود ندارد، اما برخی درمان‌ها می‌تواند به کنترل برخی از علائم کمک کند.

تغییر سبک زندگی

به نظر می‌رسد بین سیگار کشیدن و وزوز گوش ارتباط وجود دارد، بنابراین ترک سیگار ممکن است به کاهش علائم و عوارض بیماری کمک کند.

بین بیماری منییر، استرس و اضطراب ارتباط وجود دارد. با این حال، مشخص نیست که آیا استرس و اضطراب باعث ایجاد علائم می‌شوند یا اینکه بیماری منییرمنجر به استرس و اضطراب می‌شود. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که کنترل استرس و اضطراب می‌تواند به کاهش شدت علائم کمک کند.

داروهای سرگیجه

شامل موارد زیر است:

داروهای بیماری حرکت مانند مکلیزین (Antivert) یا دیازپام (Valium). آنها می‌توانند به احساس چرخش و همچنین حالت تهوع و استفراغ کمک کنند.

داروهای تهوع، مانند Prochlorperazine که در درمان حالت تهوع در هنگام سرگیجه مؤثر است.

دیورتیک‌ها، ترکیبی از تریامترن و هیدروکلروتیازید (دیازید، ماکزید) برای کاهش احتباس مایع گوش داخلی

با کاهش مقدار مایعات بدن می‌توان حجم مایعات و فشار داخل گوش را بهبود بخشید و در نتیجه شدت علائم بیماری کمتر می‌شود.

تزریق گوش داخلی

تزریق برخی داروها در گوش داخلی ممکن است علائم سرگیجه را بهبود بخشند. داروهایی مانند جنتامایسین، آنتی بیوتیک و استروئیدها از جمله دگزامتازون.

جراحی

اگر سایر درمان‌های مؤثر نباشند یا علائم شدید باشد، ممکن است جراحی گزینه مناسبی باشد. گزینه‌های جراحی شامل موارد زیر است:

رفع فشار داخلی کیسه اندولنفاتیک، که در آن بخش کوچکی از استخوان بالای کیسه اندولنفاتیک برداشته می‌شود.

لابیرنتکتومی (labyrinthectomy) که قسمتی از گوش داخلی با جراحی برداشته می‌شود.

قطع عصب دهلیزی، که در آن عصب دهلیزی قطع می‌شود.

درمان توانبخشی دهلیزی، افرادی که مشکلات تعادلی بین حملات سرگیجه دارند، ممکن است برخی تمرینات و فعالیت‌ها به بدن و مغز برای بازیابی توانایی پردازش سیگنال‌های تعادل کمک کند.

افراد مبتلا به کم شنوایی هم ممکن است از سمعک بهره‌مند شوند.3

عوارض جانبی بیماری منیر

اپیزود غیر قابل پیش بینی سرگیجه و پیش بینی از دست دادن شنوایی دائمی می تواند بدترین مشکلات بیماری منیر باشد. این بیماری می تواند زندگی شما را قطع و باعث خستگی، استرس عاطفی، افسردگی و اضطراب شود.

سرگیجه می تواند به دلیل از دست دادن تعادل، افزایش خطر زمین خوردن و حوادث رانندگی و یا رانندگی با ماشین آلات سنگین را افزایش یابد. 2

پینوشتها
1.www.drsaeedi.com
2.www.namnak.com
3.www.samaksaee.com