تنگی دریچهی آئورت قلب چیست؟
تنگی دریچهی آئورت قلب (Aortic valve stenosis) زمانی رخ می‌دهد که دریچهی آئورت قلب تنگ می‌شود. این تنگی جلوی باز شدن کامل دریچه را می‌گیرد و همین در نهایت باعث می‌شود که جریان خون از قلب به سمت سرخرگ اصلی بدن یا آئورت و در نتیجه تمام بدن کاهش پیدا کرده و یا به صورت کلی مسدود شود.زمانی که خونی که به سمت دریچهی آئورت جاری می‌شود کم شده و یا اینکه مسدود می‌شود، قلب مجبور است برای خون‌رسانی به بدن سریع‌تر کار کند. در نهایت، این زیاد شدن کار قلب، مقدار خونی را که قلب قادر به پمپاژ آن است را کم می‌کند و همین مسئله باعث بروز علائمی همچون ضعیف شدن ماهیچه‌های قلب خواهد شد.
درمان این عارضه به شدت آن بستگی دارد. گاهی نیاز به تعویض دریچه وجود دارد و برای این کار باید جراحی انجام شود. اگر تنگی دریچه آئورت درمان نشود، منجر به مشکلات جدی‌تر و شدیدتر قلبی خواهد شد.
علائم تنگی دریچه آئورت
تنگی دریچه آئورت را از نظر شدت می‌توان به انواع خفیف تا شدید تقسیم بندی کرد. علائم و نشانه‌های این بیماری معمولاً زمانی خود را نشان می‌دهند که تنگی دریچه شدید باشد. برخی از افراد مبتلا تا سال‌ها علائمی از خود نشان نمی‌دهند.
علائم و نشانه‌های تنگی دریچهی آئورت عبارتند از:
- شنیده شدن صدای غیر طبیعی از قلب از طریق گوشی پزشکی یا سوفل قلبی
- درد سینه یا گرفتگی سینه در هنگام کار و فعالیت زیاد
- احساس از حال رفتن یا سرگیجه و از حال رفتن در هنگام فعالیت
- تنگی نفس، به خصوص در هنگام فعالیت
- خستگی، به خصوص در زمانی که کار و فعالیت فرد زیاد باشد.
- تپش قلب
- غذا نخوردن به اندازه کافی (به خصوص در کودکان)
- به اندازه کافی وزن نگرفتن (به خصوص در کودکان )
ضعف قلبی ناشی از تنگی دریچه آئورت ممکن است منجر به نارسایی قلبی شود. علائم و نشانه‌های نارسایی قلبی شامل:
- خستگی
- تنگی نفس
- ورم مچ پا و پاها
چه موقع برای تنگی دریچهی آئورت قلب باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت داشتن علائم فوق یا هر گونه ناراحتی در قفسه سینه، تنگی نفس و …حتماً به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید. 1
علت تنگی دریچه آئورت
تنگی دریچه آئورت به دلایل زیادی ممکن است رخ دهد، از جمله
نقص مادرزادی قلب
این نقص ممکن است تا بزرگسالی مشکلی ایجاد نکند، در این زمان ممکن است دریچه شروع به باریک شدن کند و ممکن است نیاز به درمان یا تعویض داشته باشد. داشتن دریچه آئورت غیرطبیعی مادرزادی به ارزیابی منظم توسط پزشک نیاز دارد تا از علائم مشکلات دریچه ای مراقبت شود. در بیشتر موارد، پزشکان نمی دانند که چرا دریچه قلب به درستی رشد نمی کند، بنابراین این چیزی نیست که بتوان از آن جلوگیری شود.
تجمع کلسیم روی دریچه
با افزایش سن، در دریچه های قلبی ممکن است رسوب کلسیم (کلسیفیکاسیون دریچه آئورت) تجمع پیدا کنند.از آنجا که خون به طور مکرر بر روی دریچه آئورت جریان می یابد، رسوبات کلسیم می توانند بر روی لبه های دریچه cusps ایجاد شوند.
این رسوبات کلسیم با مصرف قرص کلسیم یا نوشیدنی های غنی شده از کلسیم ارتباط ندارند.
این رسوبات کلسیم ممکن است هیچ مشکلی ایجاد نکند. با این حال، در برخی از افراد به ویژه آنهایی که دارای دریچه آئورت مادرزادی غیر طبیعی هستند، رسوبات کلسیم منجر به سفت شدن لبه های cusps دریچه می شود. این سفت شدن باعث تنگی دریچه آئورت می شود و می تواند در سنین جوانی رخ دهد.
با این حال، تنگی دریچه آئورت که مربوط به افزایش سن و افزایش رسوبات کلسیم در دریچه آئورت است بیشتر در افراد مسن دیده می شود. معمولاً تا سن 70 یا 80 سالگی علائمی ایجاد نمی کند.
تب روماتیسمی
عارضه عفونت گلو استرپ، تب روماتیسمی ممکن است منجر به تشکیل بافت همبند Scar tissue در دریچه آئورت شود. بافت همبند به تنهایی می تواند دریچه آئورت را تنگ کند و منجر به تنگی دریچه آئورت شود. بافت همبند همچنین می تواند سطح خشن ایجاد کند که رسوبات کلسیم بتواند در آن قسمت تجمع کند و این امر به تنگی دریچه آئورت منجر شود.
عوامل خطر تنگی دریچه آئورت
عوامل خطر تنگی دریچه آئورت شامل موارد زیر است:
- سن بالا
- بیماری مزمن کلیوی
- بیماری مادرزادی قلبی
- تاریخچه پرتودرمانی روی سینه
- عوارض عفونت هایی که می توانند روی قلب تأثیر بگذارند.
- داشتن فاکتورهای خطر قلبی عروقی مانند دیابت، کلسترول بالا و فشار خون بالا
عوارض تنگی دریچه آئورت
تنگی دریچه آئورت می تواند عوارضی ایجاد کند، از جمله:
- مرگ
- خون ریزی
- سکته مغزی
- نارسایی قلبی
- لخته شدن خون
- ناهنجاری های ریتم قلب (آریتمی)
- عفونت هایی که بر قلب تأثیر می گذارند، مانند اندوکاردیت
پیشگیری تنگی دریچه آئورت
برخی از راه های ممکن برای جلوگیری از تنگی دریچه آئورت عبارتند از:
انجام اقدامات لازم برای جلوگیری از تب روماتیسمی
گلودرد مزمن درمان نشده می تواند به تب روماتیسمی مبتلا شود. خوشبختانه گلو استرپس معمولاً به راحتی با آنتی بیوتیک قابل درمان است. تب روماتیسمی در کودکان و بزرگسالان بیشتر دیده می شود.
درمان عوامل خطر بیماری عروق کرونر
اینها شامل فشار خون بالا، چاقی و سطح کلسترول بالا است. این عوامل ممکن است با تنگی دریچه آئورت مرتبط باشد، بنابراین ایده خوبی است که در صورت داشتن تنگی دریچه آئورت، وزن، فشار خون و سطح کلسترول خود را تحت کنترل داشته باشید.
مراقبت از دندان ها و لثه ها
ممکن است بین لثه های آلوده (لثه) و بافت قلبی آلوده (اندوکاردیت) ارتباط وجود داشته باشد. التهاب بافت قلب ناشی از عفونت می تواند شریان ها را تنگ کند و تنگی دریچه آئورت را تشدید کند.
پرهیز از فعالیت های سنگین
هنگامی که شما می دانید تنگی دریچه آئورت دارید، پزشک ممکن است توصیه کند فعالیت های شدید را محدود کنید تا از فعالیت بیش از حد قلب جلوگیری کنید. 2
درمان تنگی دریچه آئورت
بیماران تا زمانی که علامت دار نشده اند فقط کافی است تحت نظر باشند. بیماران مبتلا به تنگی آئورت خفیف نیازی به درمان یا محدودیت فعالیت ندارند. به بیماران با تنگی آئورت متوسط (سطح دریچه 1.5 تا 1.0 سانتیمتر مربع) توصیه می شود تا از انجام فعالیت های شدید مانند بلند کردن جسم سنگین پرهیز کنند. تنگی آئورت می تواند در طی چند سال پیشرفت کند. بنابراین، بیماران را معمولاً سالانه مورد بررسی قرار می دهیم.از آنجایی که عفونت دریچه ای (آندوکاردیت) عارضه ی جدی تنگی آئورت است، برای این بیماران معمولاً قبل از هر روشی، درمان آنتی بیوتیکی را لحاظ می کنیم . نمونه هایی از آنتی بیوتیک های مورد استفاده شامل آموکسی سیلین خوراکی (آموکسیل) و ازیترومایسین و همچنین آمپیسیلین (اوناسین) عضلانی یا داخل وریدی، جنتامایسین (گارامایسین) و ونکوماسین (لیفوسین، ونکوسین) است.
عمل جراحی
وقتی علائم درد قفسه سینه، سنکوپ یا تنگی تنفس ظاهر می شوند، پیش آگهی بیماران مبتلا به تنگی آئورت بدون جراحی تعویض دریچه ضعیف است. درمان های پزشکی مانند استفاده از داروهای مدر(دیورتیک ها) برای کاهش فشار بالا ی ریه ها و زهکشی مایع ریه می توانند به طور موقت علائم را بهبود بخشند. بیمارانی که علائم دارند معمولاً نیاز به قرار دادن سوند قلبی دارند. اگر تنگی آئورت شدید باشد، عمل جراحی تعویض دریچه معمولاً توصیه می شود. خطر مرگ و میر در جراحی تعویض دریچه آئورت حدود 5٪ است. سن بالا دلیل کافی برای انجام ندادن این عمل نیست.
بیوپروتز
در روشی (bioprosthese بیوپروتز) از دریچه هایی که از گوشت خوک و گاو تولید می شوند، استفاده می شود. این روش نسبت به پروتزهای مکانیکی (که در زیر بحث شده اند) مقاومت کم تری دارند اما مزیتش این است که نیاز به مصرف مادام العمر داروهای ضد انعقادی خون برای جلوگیری از لخته شدن خون در سطوح دریچه ها نیست. میانگین امید به زندگی در بیوپروتز دریچه آئورت 10 تا 15 سال است. بیوپروتزها در بیماران جوان به سرعت کلسیفیه، دژنره و تنگ می شوند. بنابراین، این روش عمدتاً در بیماران مسن یا در بیمارانی که نمی توانند از داروهای ضد انعقادی خون استفاده کنند، به کار می رود.
پروتز های مکانیکی
ثابت شده است که پروتز های مکانیکی بسیار با مداوم بوده و انتظارمی رود که از 20 تا 40 سال باقی بمانند. با این حال، در این روش برای جلوگیری از تشکیل لخته در سطوح دریچه ها نیاز به مصرف مادام العمر داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین (کومادین) وجود دارد. در غیر این صورت، لخته ی خون از این دریچه ها می تواند به مغز رفته و موجب سکته مغزی و یا آمبولی به سایر قسمت های بدن شود.
وولووپلاستی با بالون
ناحیه ی دریچه آئورت را می توان با استفاده از یک کاتتر بالون باز و آن را بزرگتر کرد(وولووپلاستی با بالون) که شبیه همان شیوه ای است که در سوندگذاری قلب وجود دارد. علائم بیماران با این روش موقتاً بهبود می یابد. متاسفانه اکثر این دریچه ها پس از گذشت 6 تا 18 ماه مجدداً تنگ می شوند ؛ بنابراین بالون وولووپلاستی یک اقدام کوتاه مدت و موقت در بیمارانی است که کاندید جراحی تعویض دریچه نیستند.بیمارانی که نیاز به جراحی های غیر قلبی فوری، مانند تعویض لگن، استفاده از این روش برای آن ها انتخابی است. همچنین می توان از این روش در بیماران سالمند که عضلات بطنی ضعیف دارند، استفاده شود. بالون وولووپلاستی می تواند موقتاً عملکرد ماهیچه های بطنی را و بدین ترتیب شانس زنده ماندن از جراحی را بهبود بخشد.
TAVI
یک روش جدید در دسترس برای بیمارانی که ریسک بالایی برای جراحی دارند، وجود دارد که (TAVI) نام دارد. در این روش، بدون نیاز به عمل جراحی قلب باز پروتز دریچه را داخل شریان یا به طور مستقیم در داخل قلب می گذارند. 3
پی نوشت:
1.www.drdr.ir
2.www.pezeshket.com
3.www.drakhosravi.com
