چرخه قاعدگی (سیکل عادت ماهیانه) چیست؟

قاعدگی یکی از نتایج بلوغ است. در این زمان بدن زن برای تولید مثل آمده می‌شود. در آغاز چرخه قاعدگی سطح هورمون استروژن در بدن زیاد شده و منجر به ضخیم شدن دیواره‌ی رحم می‌شود. دیواره‌ی ضخیم شده‌ی رحم حالا آماده است تا محیط مناسبی را برای رشد تخمک لقاح یافته‌ و در نتیجه بارداری احتمالی فراهم کند.

اگر تخمکی بارور نشود، بدن این دیواره‌ی رحمی ضخیم شده را در هم خواهد شکست و خون و بافت تخریب شده از درون رحم بیرون ریخته شده و منجر به خونریزی ماهیانه یا پریود می‌شود.

مهم نیست که برای اولین بار پریود شده باشید و یا اینکه سال‌ها آن را تجربه کرده باشید، پریودی همیشه می‌تواند سخت، دردناک و دارای جنبه‌های منفی باشد.1

علایم اولین پریود

علایم اولین پریود و سنی که در آن اولین پریود آغاز می شود، بسیار متفاوت است. اغلب دخترها در سن 11 تا 14 و نیم سالگی برای اولین بار پریود شدن را تجربه می کنند. اما به طور کلی سن 9 تا 16 سالگی برای پریود شدن طبیعی است البته برخی از دختران نیز در 8 سالگی پریود را آغاز می کنند.

برخی از نشانه ها از نزدیک شدن به به اولین پریود خبر می دهد. اغلب از چند سال قبل پستان و موهای زائد رشد می کند اما معمولا از یک سال قبل، نوعی جهش چشمگیر در رشد اندام و موهای زائد از جمله موهای زیربغل مشاهده می شود.

اولین دوره قاعدگی معمولا بسیار سبک و با خونریزی کمی همراه است و شاید تنها لک بینی مشاهده شود. اغلب پریودها در سال اول معمولا نامنظم می باشند ممکن است دختران در چند سیکل قاعدگی، پریود نشوند و یا کمتر از حد انتظار خونریزی داشته باشند. با اینکه نوسانانات دوران قاعدگی در سال های اولیه متداول است اما اگر پریودها منظم نباشند با پزشک زنان مشورت کنید.

به طور یقین با اولین پریود نوجوانان دچار تغییراتی در رفتارو خلق و خو می شوند. حساسیت و زود رنج بودن در این دوران طبیعی است. ممکن است بر سر هر مسئله کوچکی عصبانی شوند و یا احساس افسردگی کنند. این رفتارهای طبیعی هستند و خود به خود بعد از مدتی برطرف خواهند شد.2

بعد از شروع شدن اولین پریود چه کاری باید انجام داد؟

اگر برای اولین بار پریود شده اید ولی وسایل لازم برای جلوگیری از نشت خون به دیگر لباس‌ها را در اختیار ندارید، نگران نباشید. شما به راحتی با دستمال توالت می‌توانید به صورت موقت نوار بهداشتی درست کنید و این دستمال تا زمان دسترسی به وسایل مناسب به شما کمک خواهد کرد.

یک قطعه بزرگ و دراز از دستمال توالت جدا کرده و روی هم تا بزنید

دستمال تا شده را روی قسمت میانی لباس زیر قرار دهید

مقدار دیگری دستمال توالت برداشته و آن را دور دستمال تا شده و لباس زیر بپیچانید. این کار کمک می‌کند تا دستمال در جای خود باقی بماند.

انتهای دستمال را درون لایه بالایی قرار دهید، حالا نوار بهداشتی شما آماده است.

اگر در مدرسه پریود شده‌اید از معلم و یا مربی بهداشت خود بخواهید که نوار بهداشتی در اختیار شما قرار دهند.1

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

درصورت مشاهده موارد زیر، به پزشک مراجعه کنید:

اگر چرخه پریودتان هر بار زودتر از ۲۱ روز یا دیرتر از ۳۵ روز اتفاق می‌افتد؛

اگر پریودتان همیشه منظم بوده و ناگهان چند ماه پشت‌هم بی‌نظمی در آن می‌بینید؛

اگر دردهای شدیدی دارید که با مسکن معمولی رفع نمی‌شود؛

اگر گرفتگی عضلات‌تان چنان شدید است که نمی‌توانید کارهای روزمره را انجام بدهید یا به مدرسه بروید؛

اگر پریودتان بیش‌از ۷ روز طول بکشد؛

اگر خون‌ریزی‌تان آن‌قدر شدید است که بعد از هر یک یا دو ساعت باید نوار یا تامپون را عوض کنید؛

اگر سرگیجه شدید یا احساس سبکیِ سر دارید یا ضربان قلب‌تان سریع است؛

اگر سه‌ ماه بعد از اولین قاعدگی‌تان، پریودتان متوقف شده است؛

اگر در ۱۶سالگی هستید و هنوز پریود نشده‌اید (به آن آمنوره یا اختلال در قاعدگی می‌گویند).3

نحوه مراقبت از خودتان در اولین پریود

اولین پریود شما کاملا غیرمنتظره رخ می‌دهد؛ بنابراین از قبل باید آماده باشید. ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که بیرون از منزل (مثلا مدرسه) هستید.

یک کیف یا ساک کوچک داشته باشید و در آن لباس‌زیر و یکی دو عدد نواربهداشتی قرار دهید. همیشه آن را در کیف مدرسه یا هر جای دیگری که می‌روید با خودتان همراه داشته باشید تا اگر اتفاق افتاد، نگران نشوید. اگر احیانا لباس‌زیرتان کثیف شد، آن را عوض کنید و در دستمال‌توالت یا کاغذ بپیچید و در سطل‌زباله توالت مدرسه (یا هر جای دیگر) قرار دهید.

در دوران پریود باید از وسایل بهداشتی مانند نواربهداشتی، تامپون و فنجان قاعدگی استفاده کنید. در ادامه، نحوه استفاده از هریک را توضیح خواهیم داد.

نواربهداشتی

نواربهداشتی نوعی پد است که در داخل لباس‌زیر قرار داده می‌شود. باید چسب پشت آن را جدا کنید و در لباس‌زیر قرار دهید. دو بخش چسب‌دار کوچک هم در دو طرفش دارد که به آنها بال می‌گویند. این دو بخش را باید به لبه‌های لباس‌زیر بچسبانید تا نوار محکم در جایش ثابت بماند. از نوع نازک آن می‌توانید یکی دو روز قبل از شروع پریود یا در روزهای آخر (که جریان خون کم است) استفاده کنید.

بسته به‌ شدت خونریزی، احتمالا ۳ تا ۶ نوار بهداشتی در روز نیاز خواهید داشت. معمولا در دو روز و شب اول، به نوارهای بالدار ضخیم‌تر و بلندتری نیاز خواهید داشت.

نواربهداشتی را هر ۴ تا ۶ ساعت تعویض کنید؛ البته باز هم بستگی به‌ میزان خون‌ریزی‌تان دارد.

تامپون

تامپون در اندازه‌های مختلفی موجود است و بستگی به‌ حجم خون‌ریزی شما دارد. روی جعبه تامپون نوشته شده است که تا چه حد مایعات را جذب می‌کند. «سوپرتامپون» که ضخیم‌تر است برای خون‌ریزی شدید و نوع «اسلیم» آن برای خون‌ریزی کم مناسب است.

تامپون را باید هر ۴ تا ۸ ساعت تعویض کنید؛ زیرا اگر زیاد در بدن‌تان باقی بماند، ممکن است به سندرم شوک سمی (بیماری شدید ناشی از عفونت باکتریایی) مبتلا شوید.

کاپ قاعدگی

کاپ یا فنجان قاعدگی از لاستیک یا پلاستیک ساخته شده است و کاملا انعطاف‌پذیر است. پس از اینکه کاپ را طبق دستورالعمل در واژن قرار دادید، هر ۸ تا ۱۲ ساعت آن را بردارید و تخلیه کنید. بعضی از کاپ‌ها یک‌بارمصرف هستند. برخی دیگر قابل‌شست‌وشو هستند و می‌توانید پس از شستن، مجددا از آنها استفاده کنید.

نکته: معمولا استفاده از نواربهداشتی برای دختران مخصوصا در ماه‌های اول قاعدگی راحت‌تر است. البته در هر سنی می‌توانید از تامپون یا کاپ استفاده کنید، اما استفاده از آنها نیاز به تمرین دارد و کمی زمان می‌برد.3

برای کاهش درد و گرفتگی عضلانی شکم در هنگام عادت ماهانه چه باید کرد؟

گرفتگی و درد عضلات شکم یک هدف بزرگ دارد و آن هم کمک به بدن برای رها کردن دیواره‌ی رحم است. با این همه این درد می‌تواند بسیار ناخوشایند و آزاردهنده باشد.

برای کم کردن شدن این درد می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

مصرف داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسان سدیم

استفاده از حوله گرم، پتوی برقی و یا کمپرس گرم روی شکم و کمر

دراز کشیدن در وان آب گرم.2

پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.namnak.com
3.www.chetor.com