پیوند ریه

پیوند ریه یک عمل جراحی برای جایگزینی ریه بیمار با یک ریه سالم است که معمولاً از طرف یک اهدا کننده متوفی انجام می شود. پیوند ریه برای بیمارانی که دارو و سایر روند های درمانی برای آن ها موثر نبوده است، کاربرد دارد. بسته به وضعیت بیمار، پیوند ریه می تواند شامل جایگزینی یک یا هر دو ریه بیمار باشد. در برخی شرایط، این احتمال وجود دارد که پیوند ریه همزمان با پیوند قلب صورت گیرد.

از آنجایی که پیوند ریه یک عمل بزرگ و پیچیده ای است می تواند عوارض زیادی را در پی داشته باشد اما به طور کلی سلامت و کیفیت زندگی بیمار را تا حد زیادی بهبود می بخشد. ریه های ناسالم یا آسیب دیده می توانند اکسیژن رسانی را در بدن فرد مختل کند. انواع بیماری ها و شرایط می تواند به ریه های فرد آسیب برساند و عملکرد آن ها را مختل کنند.1

انواع پیوند ریه

3 نوع اصلی پیوند ریه وجود دارد:

پیوند ریه منفرد

در پیوند ریه منفرد، یک ریه آسیب دیده از گیرنده برداشته شده و با یک ریه از اهدا کننده جایگزین می شود. این روند اغلب برای درمان فیبروز ریوی مورد استفاده قرار می گیرد، اما برای مبتلایان به فیبروز کیستیک مناسب نیست زیرا عفونت از ریه باقی مانده ممکن است به ریه اهدا شده پخش شود.

پیوند مضاعف ریه

در این نوع پیوند هر دو ریه بیمار برداشته شده و با 2 ریه اهدا کننده جایگزین می شوند. این گزینه معمولا برای درمان مبتلایان به فیبروز کیستیک یا COPD انجام می گیرد.

پیوند قلب و ریه

پیوند قلب و ریه، پیوندی است که قلب و هر دو ریه برداشته و با یک قلب و ریه اهدا کننده جایگزین می شوند و اغلب برای افرادی که فشار خون ریوی شدید دارند توصیه می شود.

تقاضا برای پیوند ریه به مراتب بیشتر از میزان عرضه ریه های اهدایی است. برای همین پیوند تنها در صورتی انجام می شود که شانس موفقیت پیوند بسیار بالا باشد. به عنوان مثال، پیوند ریه برای مبتلا به سرطان ریه توصیه نمی شود زیرا سرطان ممکن است ریه های اهدایی را درگیر کند. همچنین پیوند ریه در افراد سیگاری انجام نمی گیرد.

پیوند هر دو ریه

گیرنده و اهدا کنندگان باید از نظر اندازه ریه و نوع گروه های خونی سازگار باشند.

پیوند هر دو ریه با بیهوشی عمومی انجام می گیرد و بیمار هیچ دردی را احساس نخواهد کرد. برای تنفس بهتر بیمار، لوله ای از طریق دهان وارد نای می شود تا ریه های بیمار تهویه گردند. جراح برشی در قفسه سینه بیمار ایجاد می کند تا قفسه سینه باز و برای برداشتن ریه آماده شود.

در صورت نیاز به گردش خون بیمار ممکن است از دستگاه بای پس قلبی ریوی برای گردش خون در حین عمل استفاده شود. ریه بیمار برداشته و ریه جدید به جای آن قرار می گیرد. هنگامی که تیم پیوند مطمئن شود که ریه جدید کار می کند، قفسه سینه بسته و دستگاه بای پس جدا می شود. لوله ها برای چند روز در سینه بیمار باقی می مانند تا خون و مایعات تخلیه شوند.

پیوند ریه معمولاً بسته به پیچیدگی عمل، بین 4 تا 12 ساعت طول می کشد و بهبودی کامل آن حداقل به 3 ماه زمان نیاز دارد.1

چه کسی به پیوند ریه نیاز دارد؟

اکثر افراد مبتلا به بیماری ریوی مرحله آخری و شدید می توانند به عنوان کاندید پیوند ریه در نظر گرفته شوند. این روش باید برای کسی در نظر گرفته شود که احتمالاً بدون جراحی می میرد و گزینه دیگری ندارد. هم چنین این روش می‌تواند برای افرادی که بیماری ریوی آن ها به قدری شدید است که دیگر از زندگی خود لذت ببرند، در نظر گرفته شود.

شایع ترین بیماری های ریوی که افراد به دلیل آن ها تحت پیوند ریه قرار می گیرند، عبارتند از:

بیماری انسدادی مزمن ریوی (آمفیزم و برونشیت مزمن)

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک

فیبروز سیستیک

پر فشاری ایدیوپاتیک شریان ریوی

در افراد مبتلا به این بیماری ها، دلایل پیوند ریه می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، در آمفیزم، بافت ریه با سیگار کشیدن از بین می رود. در فیبروز ریوی ایدیوپاتیک، بافت اسکار جایگزین ریه سالم می شود.

مراکز پیوند ریه ممکن است نسبت به در نظر گرفتن افراد بالای ۶۰ یا ۶۵ سال برای پیوند ریه تردید داشته باشند.2

چه کسانی برای پیوند ریه مناسب نیستند؟

پیوند ریه ممکن است در صورت وجود این موارد برای فرد مناسب نباشد:

_داشتن عفونت فعال

_سابقه مشکل پزشکی شخصی اخیر

_بیماری های جدی مانند بیماری های کلیوی, کبدی و یا بیماری های قلبی

_انجام عادت های خطرناک مانند نوشیدن الکل یا سیگار کشیدن

_نداشتن شبکه حمایتی از خانواده و دوستان.3

عوامل خطر پیوند ریه

عوارض مرتبط با پیوند ریه می تواند جدی و گاهی کشنده باشند. ریسک های اصلی شامل پس زدن و عفونت است.

ریسک عدم پذیرش

سیستم ایمنی شما از بدتان در برابر مواد خارجی دفاع می کند.حتی با بهترین تطابق های ممکن بین شما و اهدا کننده, سیستم ایمنی سعی در حمله و پس زدن ریه جدید شما را دارد. خطر پس زدن بعد از پیوند ریه بیشتر می شود و در طول زمان کاهش می یابد.

درمان دارویی شما بعد از پیوند, شامل داروهایی برای جلوگیری از عدم پذیرش سیستم ایمنی می شود. شما احتمالاً این داروهای ضد پس زدن را تا بقیه عمرتان مصرف خواهید کرد.

عوارض جانبی داروهای ضد پس زدن در پیوند ریه

داروهای ضد پس زدن ممکن است عوارض جانبی قابل توجهی داشته باشد، از جمله:

_افزایش وزن

_موی صورت

_مشکلات معده

پیوند ریه و عوارض داروهای آن

برخی از داروهای ضد پس زدن ممکن است خطر توسعه شرایط جدید یا تشدید شرایط موجود را داشته باشد, مانند:

_دیابت

_آسیب کلیوی

_پوکی استخوان

_سرطان

_فشار خون بالا

خطر عفونت در پیوند ریه

داروهای پس زدن، سیستم ایمنی شما را سرکوب می کنند و بدن شما را بیشتر مستعد عفونت می کنند, به ویژه در ریه ها. برای جلوگیری از عفونت, پزشک شما توصیه می کند که:

_دست هایتان را به طور مرتب بشورید

_دندان ها و لثه هایتان را به طور منظم مسواک بزنید

_از زخم های پوستی خود محافظت کنید

_از افرادیکه بیمار هستند دوری کنید

_ واکسن مناسبی دریافت کنید.3

چه فرایندی در طول جراحی پیوند ریه روی می دهد

با در دسترس قرار گرفتن ریه های اهدا کننده سازگار، شخص کاندید پیوند فوراً به مرکز پیوند فراخوانده می شود تا خود را برای جراحی آماده کند. اعضای تیم جراحی برای اطمینان از مناسب بودن ریه های اهدا کننده متوفی، نسبت به بررسی آن ها اقدام می کنند. در صورت مناسب بودن ریه ها، همزمان با انتقال ریه ها به مرکز، بلافاصله جراحی بر روی گیرنده آغاز می شود.

جراحان ممکن است پیوند یک ریه یا دو ریه را انجام دهند. هر یک از این گزینه ها با مزایا و معایبی همراه هستند و انتخاب، بسته به بیماری ریوی شخص گیرنده و سایر عوامل متفاوت است.

در طی پیوند ریه، جراح یک برش بزرگ در قفسه سینه ایجاد می کند. برش بسته به نوع پیوند ریه متفاوت است:

یک برش تنها در یک طرف قفسه سینه (برای پیوند یک ریه)

یک برش در کل عرض جلوی قفسه سینه، یا یک برش در دو طرف (برای پیوند دو ریه)

طی جراحی بیهوشی کامل با ایجاد بیهوشی عمومی حفظ می شود. در برخی از افرادی که تحت پیوند ریه قرار می گیرند، لازم است بای پس قلبی ریوی انجام شود. در بای پس، خون به جای قلب و ریه ها توسط دستگاه پمپ و با اکسیژن غنی می شود.2

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.darmankade.com
3.www.namnak.com