بیماری های مقاربتی اصطلاحی برای اشاره به بیماری‌هایی است که از طریق یک تماس جنسی از یک فرد به فرد دیگری منتقل می‌شود.

بیماری های مقاربتی تنها از طریق جنسی انتقال نمی‌یابند، این بیماری‌ها می‌توانند از طریق به اشتراک گذاشتن سوزن، انتقال خون و تغذیه با شیر مادر انتقال یابند. عامل بیماری های مقاربتی می‌تواند انگل، ویروس و باکتری باشد. مناطق تناسلی معمولاً محیط مرطوب و گرم بوده و برای رشد مخمرها، ویروس‌ها و باکتری‌ها ایده‌آل هستند.

علائم بیماری های مقاربتی در مردان

بسیاری از بیماری های مقاربتی فاقد علائم بوده یا نشانه‌های ناچیزی دارند و از این‌رو تشخیص ابتلا به آنها کار ساده‌ای نیست. برخی از علائم رایج بیماری های مقاربتی در مردان عبارت‌اند از:

* درد یا ناراحتی در طول رابطه جنسی یا ادرار کردن
* زخم‌ها، زگیل یا بثورات در اطراف آلت تناسلی، بیضه‌ها، حنجره، باسن، ران یا دهان
* تخلیه غیرمعمول یا خونریزی از آلت تناسلی
* بیضه‌های دردناک یا متورم شده

علائم بیماری های مقاربتی در زنان

در بسیاری از موارد، بیماری های مقاربتی علائم قابل توجهی را ایجاد نمی‌کنند. علائم رایج بیماری های مقاربتی در زنان عبارت‌اند از:

* درد یا ناراحتی در طول رابطه جنسی یا ادرار کردن
* زخم‌ها، تب خال یا خارش در اطراف واژن، مقعد، باسن، ران یا دهان
* تخلیه غیرمعمول یا خونریزی از واژن

انواع بیماری های مقاربتی

انواع مختلفی از عفونت‌ها می‌توانند از طریق جنسی انتقال پیدا کنند. شایع‌ترین بیماری های مقاربتی در زیر شرح داده شده‌اند.

کلامیدیا

رایج‌ترین عفونت مقاربتی که بوسیله یک باکتری ایجاد می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به کلامیدیا علائم قابل توجهی ندارند. وقتی علائم پیشرفت می‌کنند، اغلب آنها عبارت‌اند از:

* درد یا ناراحتی در طول رابطه جنسی یا ادرار کردن
* تخلیه سبز یا زرد رنگ از آلت تناسلی یا واژن
* درد در قسمت پایین شکم

اگر عفونت درمان نگردد، کلامیدیا می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

* عفونت‌های مجاری ادراری، غده پروستات یا بیضه‌ها
* بیماری التهابی لگن
* ناباروری
* آنتی بیوتیک ها به راحتی می‌توانند کلامیدیا را درمان کنند.

HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)

پاپیلومای انسانی (HPV) یک ویروس است که می‌تواند از طریق یک فرد به فرد دیگر از طریق تماس پوستی یا تماس جنسی منتقل شود. انواع مختلفی از این ویروس وجود دارد. برخی از آنها خطرناک هستند. شایع‌ترین علامت HPV زگیل تناسلی، دهان و گلو است. برخی از انواع سویه‌های HPV می‌تواند منجر به سرطان شود، از جمله:

* سرطان دهان
* سرطان دهانه رحم
* سرطان روده
* سرطان آلت تناسلی
* سرطان رکتوم

در حالی که اکثر موارد HPV تبدیل به سرطانی نمی‌شود، برخی از انواع ویروس احتمال بیشتری برای ایجاد سرطان نسبت به دیگران دارند. هیچ درمان برای HPV وجود ندارد. با این حال، عفونت HPV اغلب خود به خود از بین می‌رود.

سیفلیس

سیفلیس عفونت باکتریایی است. عفونت اولیه شامل ظاهر شدن یک زخم کوچک روی نواحی تناسلی است. درمان آن استفاده از آنتی بیوتیک است. اگر سیفلیس در مرحله نهایی درمان نشود، می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

* از دست دادن بینایی
* از دست دادن شنوایی
* از دست دادن حافظه
* بیماری روانی
* عفونت مغز یا نخاع
* بیماری قلبی
* مرگ
* عفونت سیفیلیس در نوزاد ممکن است کشنده باشد.

اچ آی وی یا ایدز

اچ آی وی می‌تواند به سیستم ایمنی بدن آسیب برساند و خطر ابتلا به ویروس‌های دیگر یا باکتری‌ها و سرطان‌های خاص را افزایش دهد. اگر این بیماری درمان نشود، می‌تواند منجر به مرحله 3 HIV شود که به نام ایدز شناخته می‌شود؛ اما با درمان امروز، بسیاری از افراد مبتلا به اچ آی وی هیچ وقت ایدز را تجربه نمی‌کنند. برخی افراد در مراحل اولیه یا حاد، علائم HIV و آنفولانزا را اشتباه می‌گیرید. به عنوان مثال، علائم اولیه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

* تب
* لرز
* درد
* تورم غدد لنفاوی
* گلو درد
* سردرد
* حالت تهوع
* بثورات

بیشتر بدانید:«نحوه ی انتقال ویروس اچ آی وی از زنان به مردان»

این علائم اولیه معمولاً بعد از یک ماه یا بیشتر، قابل تمیز دادن هستند. علائم اختصاصی ایدز عبارت‌اند از:

* خستگی مکرر
* تب
* سردرد
* مشکلات معده

هنوز درمانی برای HIV وجود ندارد، اما گزینه‌های درمانی برای مدیریت آن وجود دارد. درمان مناسب می‌تواند شانس انتقال ویروس HIV به یک شریک جنسی را نیز کاهش دهد. در واقع، درمان می‌تواند به طور بالقوه میزان HIV در بدن شما را به سطح غیر قابل کشف کاهش دهد.

معمولا یک هفته یا یک ماه زمان می‌برد تا این علائم و نشانه‌ها ظاهر شوند و بیشتر مواقع با سایر بیماری‌های عفونی اشتباه گرفته می‌شوند. در این دوره، عفونت در فرد زیاد می‌شود. علائم شدید عفونت HIV معمولا ۱۰ سال بعد از عفونت اولیه ظاهر می‌شود.

زمانی‌که ویروس گسترش می‌یابد و سیستم ایمنی را تخریب می‌کند، ممکن است علائم و نشانه‌های زیر به‌صورت خفیف یا شدید در فرد وجود داشته باشد:
بزرگ‌شدن غدد لنفاوی ( معمولا یکی از نشانه‌های اولیه‌ی ابتلابه HIV است)؛

* اسهال؛
* کاهش وزن؛
* تب؛
* و سرفه و نفس‌های کوتاه.

علائم و نشانه‌های مرحله‌ی تأخیری عفونت HIV

* خستگی‌های بدون علت و مداوم؛
* عرق شبانه؛
* احساس سرمای بیش‌ازحد یا تب شدید (بالای ۳۸ درجه) به‌مدت چند هفته؛
* تورم گره‌های لنفاوی برای چند هفته؛
* اسهال شدید؛
* سردرد مداوم؛
* و ابتلا به عفونت‌های فرصت‌طلبِ غیرمعمول.

بااین‌حال بسیاری از افراد مبتلا می‌توانند با استفاده از روش‌های درمانی و مراقبت‌های مناسب به‌خوبی زندگی طبیعی خود را ادامه دهند.

یادتان باشد بیماری های مقاربتی ممکن است علائم مشخصی نداشته باشند، بنابراین مراقبت‌های دائمی برای زوجین بسیار ضروری است و در صورت ابتلا به بیماری، هر دو نفر باید تحت درمان قرار بگیرند. به‌یاد داشته باشید پیشگیری و تشخیص به‌موقع سبب صرفه‌جویی در زمان و هزینه خواهد شد.

سوزاک

گونوره یا سوزاک یکی دیگر از بیماری های مقاربتی باکتریایی است. بسیاری از افراد مبتلا به گونوره هیچ نشانه ای ندارند؛ اما رایج‌ترین علائم سوزاک عبارت‌اند از:

* تخلیه سفید، زرد، بژ یا سبز از آلت تناسلی یا واژن
* درد یا ناراحتی در طول رابطه جنسی یا ادرار کردن
* ادرار مکرر بیشتر از حد معمول
* خارش در اطراف دستگاه تناسلی
* گلو درد
* گونوره معمولاً با آنتی بیوتیک درمان می‌شود.
* بوی تند واژن

بیشتر بدانید:«دانستنی های مهم در رابطه با بیماری سوزاک»

تب خال

هرپس نام اختصاری ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) است. دو نوع اصلی از ویروس، HSV-1 و HSV-2 وجود دارد. هر دو می‌توانند از طریق جنسی منتقل شوند و جزء بیماری های مقاربتی بسیار رایج است. HSV-1 عمدتاً سبب ایجاد تبخال می‌شود. با این حال، HSV-1 نیز می‌تواند از دهان یک فرد به فرد دیگر منتقل شود.

HSV-2 در ابتدا باعث ایجاد تبخال تناسلی می‌شود. شایع‌ترین علامت هرپس تبخال است. در مورد تبخال تناسلی، این زخم‌ها در ناحیه تناسلی یا اطراف آن ایجاد می‌شود. در هرپس دهان، آنها در داخل یا اطراف دهان رشد می‌کنند. زخم‌های تبخال معمولاً در عرض چند هفته به مدت طولانی بهبود می‌یابند.

تریکوموناس Trichomonas

عامل آن باکتری است. می‌تواند باعث ترشح رقیق زرد مایل به سبز در واژن زنان شده که باعث ناراحتی می‌شود و بوی تندی دارد. مردان هم ممکن است ترشحاتی مشابه داشته باشند یا اصلاً علائمی بروز ندهند. این مورد با یک آزمایش به سهولت قابل تشخیص است. درمان سریع فرد و همبستران او برای جلوگیری از سرایت بیماری مهم است. این بیماری بیشتر مواقع مجرای ادراری در مردان و واژن در زنان را آلوده می‌کند، اما معمولا بدون علامت است. معمولا علائم این بیماری بین ۵ تا ۲۸ روز بعد از ابتلا ایجاد می‌شود و این علائم می‌تواند از یک سوزش خفیف تا التهابات شدید متغیر باشد.

بیماری های مقاربتی قابل درمان

بسیاری از بیماری های مقاربتی قابل درمان هستند. به عنوان مثال، مقاربتی زیر را می‌توان با آنتی بیوتیک ها یا درمان‌های دیگر درمان کرد:

* کلامیدیا
* سیفلیس
* سوزاک
* تریکومونایز

سایر بیماری های مقاربتی قابل درمان نیستند از جمله:

HPV
اچ آی وی
هرپس

با این وجود حتی اگر بیماری های مقاربتی را درمان نکنیم، هنوز هم می‌توان آنها را مدیریت کرد. تشخیص زود هنگام مهم است. گزینه‌های درمان در دسترس برای کمک به کاهش علائم و کاهش شانس انتقال بیماری های مقاربتی به شخص دیگر نیز مهم است.

انتقال بیماری مقاربتی از مادر به جنین

بیماری های مقاربتی خاص مانند ایدز، سیفیلیس و کلامیدیا می توانند در دوران حاملگی و یا زمان به دنیا آمدن جنین از مادر به فرزند منتقل شوند. بیماری مقاربتی در کودکان می تواند منجر به مشکلات جدی و حتی مرگ شود. تمام خانم های حامله باید برای بررسی این نوع عفونت ها تحت نظر پزشک باشند و درمان شوند.

عوارض

به دلیل اینکه بیشتر افرادی که در مراحل اولیه بیماری هستند هیچ نوع نشانه و علائمی را نشان نمی دهند و برای جلوگیری از وخیم شدن بیماری احتمالی باید از عوارض آن پیشگیری کرد. عوارض احتمالی شامل موارد زیر می باشند:

* درد در ناحیه ی لگن
* التهاب چشم
* آرتروز
* بیماری لگن ملتهب
* بیماری قلبی
* سرطان های خاص

پیشگیری از بیماری های مقاربتی

روش های زیادی برای کاهش و یا جلوگیری از خطر ابتلا به بیماری مقاربتی وجود دارد که چند روش را در ادامه برای شما آورده ایم.

* پرهیز از رابطه ی جنسی

* موثرترین روش برای جلوگیری از ابتلا به بیماری مقاربتی نداشتن رابطه ی جنسی است

* رابطه ی جنسی با فردی که بیماری عفونی ندارد

* یک روش مطمئن دیگر برای جلوگیری از بیماری مقاربتی رابطه ی جنسی با پارتنری است که بیماری مقاربتی ندارد و هیچ کدام از طرفین با شخص دیگری رابطه ی جنسی ندارند.

* از مصرف بیش از حد مواد مخدر و الکل بپرهیزید

* اگر تحت تاثیر مواد مخدر و یا الکل باشید، ممکن است با فرد مبتلا رابطه ی جنسی برقرار کنید.

* واکسن بزنید
واکسن زدن قبل از رابطه ی جنسی می تواند از ابتلا به انواع خاصی از بیماری مقاربتی جلوگیری کند. واکسن های زیادی برای پیشگیری از سرطان دهانه ی رحم، هپاتیتA و هپاتیت B در اختیار مردم قرار گرفته است.

* ختنه
شواهد نشان می دهند که ختنه ی مردان تا ۶۰% احتمال ابتلا به بیماری ایدز را در آنها کاهش می دهد.

* از کاندوم استفاده کنید
برای هر بار آمیزش از کاندوم جدید استفاده کنید. کاندومی که از مواد طبیعی ساخته شده است تاثیر بیشتری برای پیشگیری از بیماری مقاربتی دارد.

با رعایت موارد فوق می توانید از انتقال بیماری های مقاربتی جنسی پیشگیری کنید. بیماری های مقاربتی می تواند دردسرهای زیادی را برای شما به همراه داشته باشد، بنابراین دقت داشته باشید که بیماری ها از شریک جنسی به شما انتقال نیابد. برای درمان بیماری های مقاربتی باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید تا بهترین روش های درمانی را برای شما به کار گیرد. امیدواریم که مطالب فوق برای شما مفید بوه باشد.

تشخیص بیماری های مقاربتی

در اکثر موارد پزشکان نمی‌توانند بر اساس علائم به تنهایی تشخیص بیماری های مقاربتی بدهند. اگر پزشک یا سایر متولیان بهداشتی مظنون به داشتن بیماری های مقاربتی در شما شوند، احتمالاً توصیه‌هایی را برای بررسی انجام می‌دهند. اکثر بیماری های مقاربتی را می‌توان با استفاده از آزمایش ادرار یا خون تشخیص داد. کیت‌های آزمایش خانگی نیز برای برخی از بیماری های مقاربتی در دسترس هستند، اما ممکن است همیشه قابل اطمینان نباشند. با احتیاط از آنها استفاده کنید.

درمان بیماری های مقاربتی

درمان توصیه شده برای بیماری های مقاربتی بسته به نوع بیماری و علت آن بستگی دارد. بسیار مهم است که قبل از شروع مجدد فعالیت جنسی، شما و همسرتان با موفقیت برای بیماری های مقاربتی درمان شوید. در غیر این صورت، شما می‌توانید عفونت را انتقال دهید.

درمان بیماری های مقاربتی باکتریایی

معمولاً آنتی بیوتیک‌ها به آسانی می‌توانند عفونت‌های باکتریایی را درمان کنند. مهم است که تمام آنتی بیوتیک‌های تجویز شده را مصرف کنید.

درمان بیماری های مقاربتی ویروسی

آنتی بیوتیک ها نمی‌توانند بیماری های مقاربتی ویروسی را درمان کنند. در حالی که اکثر عفونت‌های ویروسی هیچ درمان خاصی ندارند، برخی می‌توانند خود به خود درمان شوند. در بسیاری از موارد، گزینه‌های درمان برای از بین بردن علائم و کاهش خطر انتقال وجود دارد. برای مثال، داروها برای کاهش شیوع و شدت شیوع هرپس در دسترس هستند. به همین ترتیب درمان می‌تواند مانع پیشرفت HIV شود. علاوه بر این، داروهای ضد ویروسی می‌توانند خطر انتقال ویروس HIV را به شخص دیگر کاهش دهند.

جلوگیری از بیماری های مقاربتی

اجتناب از تماس جنسی تنها روش احمقانه برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی است؛ اما اگر رابطه جنسی واژینال، مقعد یا دهان داشته باشید، راه‌هایی برای ایمن‌تر کردن آن وجود دارد. کاندوم محافظت مؤثر در برابر بسیاری از بیماری های مقاربتی را فراهم می‌کند.

چه موقع باید به دکتر مراجعه کرد

وقتی باید به دکتر مراجعه کنید که برای اولین بار متوجه بروز علائم بیماری های مقاربتی بشوید یا وقتی که همبستر شما به بیماری مقاربتی مبتلا شود یا علائم آن را داشته باشد. حتی اگر شما هیچ علائم بیماری ندارید، می‌توانید به پزشک یا کلینیک سلامت جنسی مراجعه کرده و در رابطه با عفونت‌های مقاربتی معاینه شوید.

عفونت‌های مقاربتی که گزارش آنها الزامی است

گزارش برخی از عفونت‌های مقاربتی (سوزاک، کلامیدیا، سیفلیس، ایدز/HIV، هپاتیت B و C) الزامی است. بدین معنا که از کسانی که مبتلا به این عفونت تشخیص داده شوند خواسته خواهد شد که اسامی شریک/ شرکای جنسی خود را در طول 3-6 ماه گذشته ارائه دهند. با این افراد تماس گرفته شده (اطلاع داده خواهد شد) و خطر ابتلا به عفونت و نیاز به آزمایش و درمان مناسب به آنها توضیح داده می‌شود.

منبع:
سایت دکتردکتر
سایت چطور
سایت دکتر موسوی