شناسنامه تفسیر
نام معروف: خلاصة البیان فی تفسیر القرآنمؤلف: سیدهاشم حسینی میردامادی معروف به نجف آبادی
تولد: ۱۳۰۳ ق
وفات: ۱۳۸۰ ق/۱۳۳۹ش
مذهب: شیعه
زبان: فارسی
تعداد مجلدات: ۴ جلد
مشخصات نشر: تهران توسط دارالکتب الاسلامیة (شیخ محمد آخوندی) سال ۱۳۳۹ش، قطع وزیری.
معرفی مفسر و تفسیر
اثر سیدهاشم حسینی میردامادی معروف به نجف آبادی؛ این تفسیر به فارسی ساده و در هشت مجلد و مشتمل بر تمام قرآن است. این کتاب محصول درس تفسیر میردامادی نجف آبادی در مسجد گوهرشاد طی سال های طولانی اقامت در مشهد است که با بیانات شیرین و دلنواز خود، مردم مشهد به ویژه زائران حضرت علی بن موسی علیه السلام را با معارف قرآنی آشنا میکرد.(1)روش این تفسیر تحلیلی و هدایتی و مناسب با فهم توده های مردم و به دور از اصطلاحات و بحث های فنی بیان شده و در کنار توضیح آیات به نکات تاریخی و شأن نزول آنها اشاره شده است. آغاز تفسیر از سوره حمد و با توضیح معنای استعاذه بدون ذکر مقدمه و توضیحی از هدف و شیوه نگارش یا حتی مباحث مقدماتی تفسیر شروع می گردد و پس از سوره حمد و سوره بقره تا آخر ادامه می دهد. در آغاز هر سوره به توضیحاتی مختصر درباره محل نزول و تعداد آیات اشاره دارد و به مناسبت هر آیه روایاتی که از طریق اهل بیت رسیده نقل می کند. از این تفسیر چهار مجلد تا سوره کهف در تهران ایران توسط دارالکتب الاسلامیة (شیخ محمد آخوندی در سال ۱۳۳۹ ش چاپ گردیده است و بقیه مجلدات همچنان به صورت خطی در نزد خانواده این مفسر موجود است. ضمنا تصحیح این چاپ توسط محمدباقر بهبودی انجام گرفته است.
از سوی دیگر، فرزند مرحوم سید حسن نجف آبادی (م ۱۳۶۹) راه پدر را ادامه داد و سالیان دراز در همان شبستان پدر در مسجد گوهرشاد درس تفسیر را ادامه داد و معلوم نیست آن درس ها به چه سرانجامی رسیده و پس از فوت آقاحسن گردآوری شده است یا خیر.
پی‌نوشت:
1. رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، ج ۷، ص ۱۸۰.
منبع: شناخت نامه تفاسیر، سید محمدعلی ایازی، چاپ اول، نشر علم، تهران، 1393ش، صص 674-673
