غنيمت فرصت
نويسنده:حجت السلام والمسلمين شريف زاده
دنيا، سراي فرصت هاي گوناگون براي رشد و تعالي است؛ چنانکه آن را کشتزار آخرت خوانده اند. بهره برداري از اين فرصت ها، سعادت و بهروزي را براي انسان در پي دارد و از دست دادن هر فرصتي، خسارتي جبران ناپذير به بارمي آورد؛ چراکه فرصت هاي آدمي در بند لحظات گذراي عمر کوتاه اوست و براي لحظات از دست رفته بازگشتي نيست.
بهره مندي از فرصت ها آنگاه ممکن است که آنها را به درستي بشناسيم و راه استفاده از آنها را بدانيم، چه بسيار فرصت هايي که شناخته نمي شوند و ازدست مي روند و چه بسيار فرصت هاي شناخته شده اي که راه بهره برداري از آنها آموخته نشده و تلف مي شوند. رسول خدا(ص) فرمود: إِنَّ لِرَبِّکُم فِي أَيَّامِ دَهرِکُم نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا. همانا پروردگار شما در روزهاي روزگارتان، نسيم هايي دارد، هان! معترض آنها شويد.(1)
پيروز و برنده، آن کسي است که در انتظار فرصت ها نشسته و خود را در معرض وزش نسيم هاي خداوندي قرار دهد و شکست خورده و بازنده، کسي است که غفلت کرده و پشت بر آنها کند.
تمايل و رغبت به ارتباط با خدا و پيدايش موقعيت براي خدمت به 5. وجدان آفريدگان او، فرصت هاي پيش روي ما براي سعادتمندي است. گاه در قلب خويش احساس رغبت به سخن گفتن با خدا مي کنيم، دوست داريم با او به خلوت بنشينيم و نجوا کنيم، سر بر خاک گذارده و عقده دل بگشاييم، اين فرصتي گرانبهاست که نبايد از دست برود. با پيدايش اين احساس، سزا است که خلوتي پيدا کنيم و به دعا و مناجات بپردازيم که "شکر نعمت، نعمتت افزون کند" باب دل به سوي خدا گشوده شده و فرصت هاي بيشتري را پيش روي خواهيم يافت. ولي اگر پس از آمدن حال مناجات، خود را به امور غيرضروري دنيا سرگرم سازيم و به حال خويش بي توجه شويم، فرصت پيش آمده را نابود کرده ايم که "کفر، نعمت از کفت بيرون کند". آري، خواهش هاي مادي، تهديدي براي فرصت هاي معنوي است و هر آسيبي که بر اين فرصت ها وارد شود، چه بسا فرصت بعدي را به تأخير اندازد؛ چنانکه حضرت امير(ع) فرمود: الفُرصَُ سَرِيعَُ الفَوتِ بَطِيئَُ العَودِ. فرصت، زود از دست برود و دير بازگردد(2).
موقعيت هاي پيش آمده براي خدمت به آفريدگان خدا و گره گشايي از زندگي ايشان نيز از بهترين و ارزنده ترين فرصت هاي پيش روي ماستسالار شهيدان حضرت حسين بن علي(ع) مي فرمايد: اعلَمُوا أَنَّ حَوَائِجَ النَّاسِ إِلَيکُم مِن نِعَمِ اللهِ عَلَيکُم فَلَا تَمَلُّوا النِّعَمَ فَتَتَحَوَّاَ إِلَي غَيرِکُم. بدانيد که همانا نيازهاي مردم که به شما عرضه مي شود، از نعمت هاي خدا براي شماست؛ پس از اين نعمت ها خسته نشويد که به سوي ديگران خواهد گرديد(3).
گريز از خدمت و ابراز خستگي از رفع نياز مردم، انسان را از اين نعمت بزرگ محروم مي سازد. خوب است بدانيم که آنچه از جانب خدمت به آفريدگان با ايمان خدا نصيبمان مي شود، بسيار بيشتر از آن چيزي است که در اين راه هزينه مي کنيم. امام صادق(ع) به يکي از يارانش که هر روز در خانه خود به اطعام و تکريم اهل ايمان اشتغال مي ورزيد، فرمود: فضيلت ايشان از فضيلت تو برتر است؛ زيرا هر زمان به خانه ات وارد مي شوند، همراه آمرزشي براي تو و خانواده ات وارد مي شوند و هرگاه از خانه ات خارج مي شوند، با گناهان تو و خانواده ات خارج مي شوند(4). پس بياييد فرصت ها را غنيمت شمريم که به سرعت از دست مي روند.
بهره مندي از فرصت ها آنگاه ممکن است که آنها را به درستي بشناسيم و راه استفاده از آنها را بدانيم، چه بسيار فرصت هايي که شناخته نمي شوند و ازدست مي روند و چه بسيار فرصت هاي شناخته شده اي که راه بهره برداري از آنها آموخته نشده و تلف مي شوند. رسول خدا(ص) فرمود: إِنَّ لِرَبِّکُم فِي أَيَّامِ دَهرِکُم نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا. همانا پروردگار شما در روزهاي روزگارتان، نسيم هايي دارد، هان! معترض آنها شويد.(1)
پيروز و برنده، آن کسي است که در انتظار فرصت ها نشسته و خود را در معرض وزش نسيم هاي خداوندي قرار دهد و شکست خورده و بازنده، کسي است که غفلت کرده و پشت بر آنها کند.
تمايل و رغبت به ارتباط با خدا و پيدايش موقعيت براي خدمت به 5. وجدان آفريدگان او، فرصت هاي پيش روي ما براي سعادتمندي است. گاه در قلب خويش احساس رغبت به سخن گفتن با خدا مي کنيم، دوست داريم با او به خلوت بنشينيم و نجوا کنيم، سر بر خاک گذارده و عقده دل بگشاييم، اين فرصتي گرانبهاست که نبايد از دست برود. با پيدايش اين احساس، سزا است که خلوتي پيدا کنيم و به دعا و مناجات بپردازيم که "شکر نعمت، نعمتت افزون کند" باب دل به سوي خدا گشوده شده و فرصت هاي بيشتري را پيش روي خواهيم يافت. ولي اگر پس از آمدن حال مناجات، خود را به امور غيرضروري دنيا سرگرم سازيم و به حال خويش بي توجه شويم، فرصت پيش آمده را نابود کرده ايم که "کفر، نعمت از کفت بيرون کند". آري، خواهش هاي مادي، تهديدي براي فرصت هاي معنوي است و هر آسيبي که بر اين فرصت ها وارد شود، چه بسا فرصت بعدي را به تأخير اندازد؛ چنانکه حضرت امير(ع) فرمود: الفُرصَُ سَرِيعَُ الفَوتِ بَطِيئَُ العَودِ. فرصت، زود از دست برود و دير بازگردد(2).
موقعيت هاي پيش آمده براي خدمت به آفريدگان خدا و گره گشايي از زندگي ايشان نيز از بهترين و ارزنده ترين فرصت هاي پيش روي ماستسالار شهيدان حضرت حسين بن علي(ع) مي فرمايد: اعلَمُوا أَنَّ حَوَائِجَ النَّاسِ إِلَيکُم مِن نِعَمِ اللهِ عَلَيکُم فَلَا تَمَلُّوا النِّعَمَ فَتَتَحَوَّاَ إِلَي غَيرِکُم. بدانيد که همانا نيازهاي مردم که به شما عرضه مي شود، از نعمت هاي خدا براي شماست؛ پس از اين نعمت ها خسته نشويد که به سوي ديگران خواهد گرديد(3).
گريز از خدمت و ابراز خستگي از رفع نياز مردم، انسان را از اين نعمت بزرگ محروم مي سازد. خوب است بدانيم که آنچه از جانب خدمت به آفريدگان با ايمان خدا نصيبمان مي شود، بسيار بيشتر از آن چيزي است که در اين راه هزينه مي کنيم. امام صادق(ع) به يکي از يارانش که هر روز در خانه خود به اطعام و تکريم اهل ايمان اشتغال مي ورزيد، فرمود: فضيلت ايشان از فضيلت تو برتر است؛ زيرا هر زمان به خانه ات وارد مي شوند، همراه آمرزشي براي تو و خانواده ات وارد مي شوند و هرگاه از خانه ات خارج مي شوند، با گناهان تو و خانواده ات خارج مي شوند(4). پس بياييد فرصت ها را غنيمت شمريم که به سرعت از دست مي روند.
پي نوشت ها:
1. علامه مجلسي، بحارالانوار، ج68، ص221
2. آمدي، غررالحکم، ص473، ح10812
3. علامه مجلسي، بحارالانوار، ج75، ص127، ح11
4. کليني، کافي، ج2، ص201، ح8
