اضطراب به روش های مختلف می تواند تأثیرات مشابهی بر بزرگسالان و کودکان داشته باشد. برخی ممکن است همراه با اضطراب احساس عصبی بودن، خجالت یا خستگی کنند، یا حتی از اختلالات مرتبط با اضطراب رنج ببرند. با این حال، بر خلاف بزرگسالان، کودکان ممکن است توانایی برقراری ارتباط مؤثر با اطرافیان خود را از دست بدهند.
اگر در کودک خود شاهد افزایش ترس، استرس و نگرانی هستید، ممکن است با یک اختلال اضطراب روبرو باشد. شناخت علائم و نشانه ها گام ابتدایی و مهمی در کمک به کودک برای مقابله با اضطراب محسوب می شود. از آنجایی که اضطراب در کودکان اغلب با خجالت همراه است، با شناخت ویژگی های یک کودک خجالتی نیز می توانید درک بهتری از وجود اضطراب در فرزند خود داشته باشید.
کودکان اغلب نمی توانند احساسات اضطراب خود را به طور مستقیم بیان کنند، اما با دقت در نوع صحبت کردنشان می توان تشخیص داد که آیا مضطرب هستند یا خیر.
کدام جملات نشان از اضطراب در کودکان دارد؟
بیایید با چند عبارت کلیدی آشنا شویم که کودکان از آنها برای نشان دادن اضطراب خود استفاده می کنند. اگر کودکان شما این عبارات را به کار می برند، احتمالاً نشانه ای از اضطراب در آنها است.1. چه مشکلی با من دارید؟
اگر فرزندتان نشانه هایی از کاهش اعتماد به نفس نشان دهد، می توان دریافت که او دچار اضطراب شده است. برای مثال، زمانی که از او می خواهید کاری انجام دهد و او از انجام آن سر باز می زند و در ادامه بحث می گوید " چه مشکلی با من دارید ؟"، ممکن است این رفتار ناشی از اضطراب باشد. در چنین شرایطی، بهتر است به دنبال راهکار هایی برای رسیدگی و درمان این مسئله باشید.2. احساس خستگی دارم
گفتن جمله "خسته ام" توسط فرزندتان همیشه به این معنا نیست که او دچار اضطراب شده است. ممکن است این بیان ناشی از کمبود خواب یا بازی بیش از حد باشد و نیازی نیست در این مورد بیش از حد نگران شوید.به عنوان مثال، کمبود خواب و رفتن به مدرسه می تواند باعث خستگی جسمی و ذهنی او شود، به طوری که نباید انتظار داشته باشید بتواند فعالیت های زیادی را انجام دهد.
3. احساس می کنم سردرد دارم
هرچند تعداد کمی از کودکان علاقه مند به مدرسه رفتن هستند، اما امتناع آن ها از رفتن به مدرسه معمولاً چیزی فراتر از صرفاً بی میلی یا نفرت نسبت به مدرسه را نشان نمی دهد. برای نمونه، ممکن است فرزند شما گاهی ادعا کند که سردرد دارد یا بیمار شده است تا از رفتن به مدرسه خودداری کند. این رفتار، به ویژه در شرایط دشوار، می تواند علاوه بر تنبلی، نشانه ای از اضطراب نیز باشد.4. معذرت می خواهم
آگاهی از زمان مناسب برای عذرخواهی مسئله ای بسیار خوب است، اما زیاده روی در این کار چندان مطلوب نیست. اگر این رفتار بیش از حد انجام شود، ممکن است نشان دهنده اضطراب فرد باشد که علاقه چندانی به ادامه مکالمه ندارد و با گفتن یک کلمه تلاش می کند گفتگو را خاتمه دهد. در صورتی که این رفتار به طور مکرر مشاهده شد، بهتر است برای رفع اضطراب و کمک به فرزندتان اقدامات لازم را انجام دهید.5. می توانیم در خانه خود بمانیم؟
آیا فرزندتان تمایل دارد در مکان های آرام و بی سر و صدا بماند؟ این رفتار ممکن است نشانه ای از اضطراب یا حالتی مشابه باشد که باعث می شود او علاقه ای به حضور در جمع های شلوغ و پر هیاهو نداشته باشد.6. من نمی خواهم انجام بدم
اگر فرزندتان به طور کلی تمایلی به ارتباطات اجتماعی نشان نمی دهد و از جمع فاصله می گیرد، می توان نتیجه گرفت که او دچار اضطراب است و رغبتی به حضور در اجتماع ندارد.7. می خواهم به خانه برگردم
وقتی فرزندتان مدت زیادی را در یک مکان می گذراند و در آنجا احساس راحتی نمی کند یا سر و صدای محیط بیش از حد است، ممکن است با بیان جملاتی شما را ترغیب کند تا به خانه بازگردید. این واکنش می تواند دو علت داشته باشد؛ یکی به خاطر شلوغی و سر و صدای زیاد محیط و دیگری به دلیل اضطرابی که او تجربه می کند و باعث می شود نتواند در آن فضا آرامش داشته باشد.8. لطفا مرا تنها نگذار
اگر فرزندتان ترجیح دهد که شما کنارش بمانید و او را ترک نکنید، ممکن است نشان دهنده وجود ترس یا اضطرابی باشد. حضور شما می تواند به او احساس آرامش بدهد. در چنین شرایطی بهتر است برای رفع این مسئله و کمک به کودک خود، اقدام به یافتن راه حل مناسب کنید.9. آیا می توانم چراغ اتاقم را در طول شب روشن نگه دارم؟
یکی از دلایل ممکن برای این درخواست می تواند ترس فرزندتان از تاریکی باشد. دلیل دیگر نیز ممکن است ناشی از افکار پراکنده و اضطراب باشد که باعث می شود او بخواهد چراغ اتاقش در طول شب روشن بماند.10. احساس می کنم بدنم خسته و ناآرام است
این جمله ممکن است به وجود یک مشکل جسمی یا روانی در فرزندتان اشاره داشته باشد.11. حالم خوب نیست
بیان چنین جمله ای از سوی فرزندتان ممکن است ناشی از وضعیت جسمانی نامناسب او باشد. در شرایط دشوارتر، این موضوع می تواند به دلیل اضطراب او نیز رخ دهد، وضعیتی که ممکن است تمام وجود او را تحت تأثیر قرار داده و حتی باعث شود توانایی صحبت کردن را نیز از دست بدهد.آشنایی با علائم اضطراب در کودکان
اولین گام در درمان این اختلال، شناسایی علائم و تشخیص به موقع آن است. برای آگاهی از نشانه های اضطراب در کودکان، تا انتها با ما همراه باشید.احساس بی قراری در کودک
بی قراری یکی از رایج ترین نشانه های اضطراب در کودکان است که می تواند به شکل های متفاوتی ظاهر شود. این نشانه ها شامل دشواری در آرام ماندن، حرکت های مداوم یا تکان دادن دست ها و پا ها، و نیاز مکرر به تغییر فعالیت ها است.علت بی قراری در کودکان ممکن است ناشی از نگرانی های درونی، فشار های اجتماعی، یا ترس های نامشخص باشد. این رفتار ها نه تنها می توانند بر تمرکز و یادگیری کودک اثر منفی بگذارند، بلکه ممکن است مشکلاتی را در روابط اجتماعی و عملکرد تحصیلی او به وجود آورند.
تشخیص و مدیریت این علائم از طریق مشاوره، روش های درمانی رفتاری، و در برخی موارد، استفاده از درمان دارویی می تواند به کاهش اضطراب و ارتقای کیفیت زندگی کودک کمک شایانی کند.
نگرانی مداوم
یکی از علائم شایع و برجسته اضطراب در کودکان، تجربه افکار و نگرانی های مداوم و غیر قابل کنترل است. این نوع نگرانی ها می توانند موضوعات مختلفی مانند عملکرد در مدرسه، روابط با دوستان، یا مسائل خانوادگی را در بر گیرند.کودکانی که دچار اضطراب هستند ممکن است به طور مکرر به نتایج منفی یا احتمالات نگران کننده فکر کرده و این افکار می توانند مشکلاتی در خواب، تمرکز و تعاملات اجتماعی آن ها ایجاد کنند.
اختلالات خواب
یکی از نشانه های فیزیکی اضطراب در کودکان، اختلالات خواب است. این اختلالات می توانند شامل سختی در به خواب رفتن، بیدار شدن های مکرر در طول شب، کابوس ها یا رؤیا های ترسناک باشند.این مشکلات به دلیل آن رخ می دهند که هنگام اضطراب یا نگرانی، ذهن کودک مملو از افکار گوناگون می شود و نمی تواند آرامش پیدا کند. چنین شرایطی خوابیدن را برای کودک دشوار می سازد.
اجتناب از حضور در موقعیت های اجتماعی
اجتناب از موقعیت های اجتماعی یکی از نشانه های اضطراب در کودکان است که به طور ویژه در کودکانی با اختلال اضطراب اجتماعی بیشتر مشاهده می شود.این دسته از کودکان ممکن است از شرکت در موقعیت هایی مثل جشن های تولد، مهمانی ها یا فعالیت های گروهی سر باز زنند. آنها به دلیل ترس از قضاوت شدن یا دشواری در برقراری ارتباط با دیگران دچار اضطراب می شوند و ترجیح می دهند از چنین موقعیت هایی فاصله بگیرند.
این نوع رفتار می تواند به انزوا، مشکلات در ایجاد روابط اجتماعی و کاهش فرصت های یادگیری و سرگرمی منجر شود.
مشکلات جسمی مداوم
شکایت های جسمی مکرر مانند سردرد یا درد شکم یکی از نشانه های اضطراب فراگیر در کودکان محسوب می شود که معمولاً بدون وجود دلیل پزشکی واضح بروز می کند.این قبیل دردها اغلب واکنشی به استرس و فشار های روانی هستند و خصوصاً در مواجهه با موقعیت های پر استرس، بیشتر دیده می شوند.
درد های جسمی مرتبط با اضطراب می توانند ناشی از تنش عضلانی یا اختلال در عملکرد سیستم گوارشی باشند. این مشکلات ممکن است تمرکز کودک را مختل کرده و در انجام فعالیت های روزانه او تأثیر منفی بگذارند.
ترس های غیر منطقی
ترس های غیر منطقی یکی از نشانه های معمول اضطراب در کودکان محسوب می شوند. کودکان مضطرب معمولاً ترس هایی بیشتر و شدیدتر از همسالان خود تجربه می کنند. این ترس ها می توانند از مسائل ساده ای مانند تاریکی یا صداهای بلند تا نگرانی های پیچیده تری مثل بیماری یا از دست دادن عزیزان متفاوت باشند.چنین ترس هایی اغلب غیر واقع بینانه بوده و به صورت مکرر و با شدت زیادی بروز پیدا می کنند. کودکان ممکن است از شرایطی که منجر به ایجاد این ترس ها شود دوری کنند، و همین مسأله می تواند تأثیری منفی بر زندگی روزمره، روابط اجتماعی و پیشرفت تحصیلی آن ها داشته باشد.
گریه بیش از حد
یکی از نشانه های اضطراب در کودکان، گریه های مکرر یا تحریک پذیری شدید است. کودکانی که با اضطراب دست و پنجه نرم می کنند، ممکن است نسبت به مسایل کوچک حساس شده، واکنش های احساسی شدید نشان دهند و در برابر مشکلات جزئی به گریه بیفتند.این رفتار ها اغلب ناشی از احساس ناتوانی در کنترل شرایط، ترس های پنهان یا فشار روانی هستند. چنین حالاتی می توانند روابط اجتماعی کودک را مختل کرده و عملکرد تحصیلی او را تحت تأثیر قرار دهند.
اختلالات تمرکز
یکی از نشانه های رایج اضطراب در کودکان، مشکل در تمرکز است. زمانی که کودک احساس نگرانی یا اضطراب دارد، ذهن او مملو از افکار پراکنده می شود و قادر به تمرکز بر یک موضوع مشخص نیست. این وضعیت ممکن است برای کودک در محیط مدرسه، هنگام بازی یا حتی در انجام کار های روزمره چالش ایجاد کند.کودکانی که با دشواری تمرکز مواجه هستند، ممکن است نتوانند به راحتی دستور العمل ها را دنبال کنند، وظایف خود را به پایان برسانند یا اطلاعات جدید را بخوبی یاد بگیرند. علاوه بر این، ممکن است دچار فراموشی شده و به سادگی دچار حواس پرتی شوند.
رفتارهای وسواسی و اجباری
یکی از شایع ترین نشانه های اضطراب در کودکان، انجام رفتار های تکراری و اجباری است. این دسته از رفتار ها معمولاً برای کاهش اضطراب یا نگرانی شکل می گیرند. به عنوان مثال، ممکن است کودکی به صورت مکرر دست هایش را بشوید، اشیا را مرتب کند یا به طور پیوسته موارد مختلف را بررسی کند.این اعمال عمدتاً از نظر منطقی چندان معنادار نیستند و اغلب به کاهش واقعی اضطراب کودک کمکی نمی کنند. عواملی که می توانند منجر به بروز چنین رفتار هایی شوند شامل افکار وسواسی، ترس از آلودگی یا آسیب دیدگی و احساس نیاز به کنترل محیط اطراف است.
وابستگی بیش از حد به والدین
وابستگی شدید به والدین یکی از نشانه های اضطراب شدید در کودکان است که به شکل های مختلف ظاهر می شود. کودکانی که وابستگی زیادی به والدین دارند، معمولاً با دور شدن از آن ها دچار اضطراب می شوند و در مواجهه با موقعیت های جدید یا اجتماعی حس ناامنی را تجربه می کنند.این وابستگی ممکن است به صورت گریه کردن، نیاز مداوم به حضور فیزیکی والدین یا ناتوانی در خوابیدن به تنهایی نمایان شود. دلایل چنین وابستگی ای می تواند شامل تجربه های ناخوشایند، شیوه تربیتی بیش از حد محافظه کارانه یا مشکلات روانی والدین باشد.
تشخیص اضطراب در کودکان
در صورت مطرح شدن این نگرانی که فرزند شما ممکن است مبتلا به اختلال اضطرابی باشد، اولین اقدام ضروری، مشورت با متخصص اطفال یا ارائه دهنده اولیه مراقبت های بهداشتی است. این متخصصان قادر به ارزیابی میزان شدت اضطراب بوده و می توانند شما را به یک متخصص بهداشت روان یا کلینیک دار که در زمینه تشخیص و درمان اضطراب کودکان تبحر دارد، ارجاع دهند.پس از یافتن متخصص درمانی مانند روانشناس یا روانپزشک برای تحت نظر گرفتن کودک، این متخصص احتمالاً یک ارزیابی تخصصی را اجرا خواهد کرد. این ارزیابی شامل استفاده از ابزار های غربالگری و معیار های سنجشی است که به طور ویژه برای جمعیت سنی کودکان طراحی شده اند.
در نهایت، پس از حصول یک تشخیص صحیح، متخصص به رفع اضطراب کودک کمک خواهد کرد؛ این کار از طریق تهیه یک برنامه درمانی جامع انجام می شود که ممکن است شامل روان درمانی، تجویز دارو، و مداخلات اصلاحی در سبک زندگی باشد.
راهکارهای مقابله با اضطراب کودک
آموزش راهکار های مقابله با عوامل استرس زا یکی از روش های کمک به کودک برای کاهش اضطراب است. این راهکارها شامل موارد زیر می باشند:فعالیت های آرام بخش و جسمی
انجام یوگا همراه با کودکان.ترغیب به خروج از منزل و انجام فعالیت بدنی.
تکنیک های تنفسی و محیطی
آموزش تمرینات تنفس عمیق به کودکان.تخصیص یک مکان آرام، امن و دارای فضای کافی برای بازی و نفس کشیدن.
ابراز احساسات و مدیریت شناختی
فراهم کردن مواد لازم برای پروژه های هنری مانند نقاشی و کاردستی.یاری دادن به کودکان در شناسایی افکار منفی و ارائه روش های مقابله با آن ها.
مهیا ساختن یک دفتر یادداشت برای ثبت احساسات کودک.
خواندن کتاب هایی که شخصیت هایی با تجربه اضطراب و نحوه مقابله موفقیت آمیز با آن را معرفی می کنند.
منبع: پژوهش راسخون
.jpg)
_656882.jpg "برای نیت روزه چه بگوییم")
.jpg "شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها در قرآن")
